Makaleler

  a.  Görüm hakkında (6:1-7) Kral Uzziya’nın öldüğü yıl yüce ve görkemli Rab’bi gördüm; tahtta oturuyordu, giysisinin etekleri tapınağı üzerinde Seraflar duruyordu; her birinin altı kanadı vardı; ikisiyle yüzlerini, ikisiyle ayaklarını örtüyor, öbür ikisiyle de uçuyorlardı. Birbirlerine şöyle sesleniyorlardı: ”Her Şeye Egemen RAB Kutsal, kutsal, kutsaldır. Yüceliği bütün dünyayı dolduruyor.” Seraflar’ın sesinden kapı söveleriyle eşikler…

  “Bizler değişmedik; halen sekizinci yüzyılda olduğumuz gibiyiz. Keşke yeniden eskisi gibi, imanda ve paydaşlıkta bir olduğumuz zamanlardaki gibi olabilsen!” (Alexis Khomiakov) Doğu ve Batı Hıristiyan Aleminin Birbirinden Ayrılması 1054 yılının bir yaz günü, öğleden sonra, Konstantinopolis kentindeki Kutsal Bilgelik (Aya Sofya) Kilisesi’nde bir ibadet töreni başlamak üzereyken, Kardinal Humbert ve Papa’nın gönderdiği diğer iki…

  Yeni Antlaşma’nın geri kalanından Vahiy kitabına döndüğümüz zaman sanki yabancı bir ülkeye ayak basmışız gibi hissederiz. Anlatılar ile gerçekler ve buyrukları sade bir şekilde ifade eden mektuplar yerine melekler, borazanlar, depremler, canavarlar, ejderhalar ve dipsiz kuyular ile dolu bir kitapla karşılaşırız. Yorum bilimiyle ilgili sorunlar bu kitabın özündedir. Kitap, kanonun (Kutsal Kitap) bir parçasıdır,…

  Eski Antlaşma’nın ilk beş kitabı “Pentatük’ü oluşturur- Yaratılış, Mısır’dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasa’nın Tekrarı. Bu sözcük, Grekçe pentateuchos, “beş cilt (kitap)” sözcüğünden türemiştir. Yahudiler bu kitaplara “Tevrat” (yani, “öğretiler”) adını verir. Bu söz dilimize “Yasa” olarak geçmiştir (Mat. 5:17; Luk. 16:17; Elç. 7:53; 1. Ko. 9:8). Yahudiler Tevrat’ı, Kutsal Yazılar’ın geri kalanından…

  Hıristiyanlar İsa’nın ölümden dirilişine, sahip oldukları kanıtlar için mi inanır? Yoksa Kutsal Kitap’ın sözlerine bakarak mı İsa’nın dirilişine iman ediyorlar? Günümüz tarihi, İsa’nın dirilişini destekleyen bazı kanıtları değerlendirmemiz için fırsatlar sunuyor. M.Ö 44 yılının 15 Mart gününde, Roma diktatörü Jül Sezar onlarca senatör tarafından bıçaklanarak öldürüldü. İsa Mesih ise yaklaşık 77 yıl sonra, yani…

  DUA İLE DOLU BİR YAŞAMIN nasıl hem erdemli hem de Ruh tarafından güçlendirilen bir yaşamın temelinde yattığını ve bunların nasıl sırasıyla bize toplumsal adalete katkıda bulunma ve Göksel egemenliğin müjdesini duyurma becerisi kazandırdığını öğrendik. Geriye kalan bir unsur da tüm bu bileşenlerin günlük yaşam içinde nasıl işlev gördüğünü anlamaktır, ki bu işlev Beden Alma…

  Yaratılış 12-50 Giriş Giriş Bu bir teolojik yorum kitabıdır. Yaratılış 12-50 arasındaki metinlerin düzenlenmesini sağlayan kaynaklar ve gelenekler üzerinde yazılmış bir yorum kitabı değildir (yine de bazen bu kaynaklar ve geleneklere değineceğim). Bu tarihsel olayların ve sosyal gelişmelerin temelinde yer almaları nedeniyle yeniden canlandırılacak kaynakların ve geleneklerin çalışıldığı bir kitap da değildir. (yine de…

  “Saul da mı peygamberler arasında?” (1Sa. 10:11 KM çevirisi) “Peki Muhammed hakkında ne düşünüyorsun?” Türkiye’de geçirdiğim 30 yıl boyunca bu zorlu soruyla sık sık karşılaştım. Bazen Muhammed’in son peygamber olmasını reddetmekle ilgili sebepler sunmadan sadece şöyle cevap veriyorum: “İsa ‘ben birinci ve sonuncuyum’ dedi ve bir Hristiyan olarak ben, onun zamanın sonuna kadar takipçileriyle…

  Lions’lu Waldo Valdolar hareketini başlatan, Lions’lu Waldo hakkında sosyal sınıfı haricinde pek bir bilgiye sahip değiliz. Kendisi Fransa’nın Lions bölgesinde politikayla uğraşan çevresinde etkili ve oturaklı varlıklı bir tüccardı. Şehirden kovulduktan sonraki hayatı, ölmeden önceki son yılları ve 1217 dolaylarındaki ölümü hakkında hiçbir şey bilememekteyiz. Onunla ilgili her şey hayatındaki birkaç yıl hatta birkaç…

  Bu dönemde yazılmış bir kitap, Süryanice Didascalia Apostolorum (Elçilerin Öğretişleri), Roma Pers sınırında Doğunun Batı ile buluştuğu yerde, ‘yeni ırktan Hıristiyanlar’ın’ nasıl biraraya gelip tapındıkları ve ilişkilerini düzenledikleri hakkında en eski ayrıntılı anlatımlara yer vermektedir. Günümüze kalmış en eski kilise elkitabıdır ve Edessa ve Antakya arasında 225-250 yılları arasında yaşamış, büyük olasılıkla Yahudi olan…

  İsa Mesih’in yerimize cezalandırılarak kefaret sunması doktrini, günümüzde yetersiz bir ifadedir. Birçok kişi doktrini Tanrı’nın adalet anlayışını, sevgisinden üstün tuttuğu, masum bir çocuğun acı çekmesine göz yumduğu ve Kutsal Yazılar’daki çarmıhın önemini ve değerini sönükleştirdiği için eleştiriyor. Bu suçlamalar yeni değil. Tümü 16. yüzyıldan bu yana tartışılıyor. Aslında hepsinin asılsız olduğunu söyleyebiliriz. Bu tür…

  Barbarlar, imparatorluğa akın ederek Roma’nın yaşam tarzını tehdit ediyordu. Kilise, aynı zamanda sapkın öğretilerle mücadele ediyordu. Kültüre, medeniyete ve kiliseye yönelik tehditlere Augustine hikmetli yaklaştı. Kuzey Afrika’da dünyaya gelen Augustine, Roma İmparatorluğu’nu tehdit eden sapkınlıkların farkındaydı. Babası bir pagandı, annesi ise Rab’be sadık bir Hristiyandı. Augustine, ergenlik çağında şehvet ve lüks yaşam arzusuna tutsaktı.…

  Roma İmparatorlarından Theodosius, dikkat çekici birçok harekette bulundu. İsmi fazla duyulmayan bu imparator, Hristiyan tarihinin gidişatını iki konuda tamamen değiştirdi. İktidardaki gücünü kilisenin yetkisi için kullanan imparator, komutan bir babanın çocuğu olarak kuzeybatı İspanya’da dünyaya geldi. Askeri bilgileri babasının yardımcılarıyla birlikte seferlere çıkarak öğrendi. 379’da Doğu Roma’da imparator olan Theodosius, kuzeyde Alman kabileleriyle savaştı…

  Papa 1. Leo, görev süreci boyunca sapkın öğretilerle mücadele etti, imparatorları konseylerde bir araya getirdi ve Petrus’un varisi olduğunu söyleyerek Roma piskoposunun otoritesini bambaşka bir seviyeye taşıdı. Tarihteki en önemli hareketi, Hun imparatoru Attila’yı Doğu Avrupa’yı işgal etmemesi için ikna etmesi oldu. Papa I. Leo, önceden köle olan birinin piskoposluğa yükseltilmesini yasakladı. Çünkü böyle…

  Tam adı Eusebius Hieronymus Sophronius olan Jerome, 30’lu yaşların ortalarında en önemli Hristiyan bilginlerden biriydi. Kutsal Kitap’ı Latince’ye çevirmek için yaklaşık 30 yıl çalıştı. 340 yılında Dalmaçya’da küçük bir kasaba olan Stridon’da doğdu. Varlıklı ve Hristiyan bir ailede dünyaya gelen Jerome, gramer, retorik ve edebiyat eğitimi alması için Roma’ya gönderildi. Roma’da 19 yaşında vaftiz…

  Varlıklı bir ailede dünyaya gelen Antonius, henüz 20 yaşındayken ailesini kaybetti. Ailenin tüm mal varlığı kendisine kaldı. Tanrı Sözü’nü okumaya başlayan Antonius, Matta 19:21’de yer alan İsa’nın ‘‘Eğer eksiksiz olmak istiyorsan, git, varını yoğunu sat, parasını yoksullara ver; böylece göklerde hazinen olur. Sonra gel, beni izle’’ sözünü işitti. İsa’nın buyruğuna boyun eğen Antonius, malını…

  Milano piskoposu, Kutsal Kitap yorumcusu, siyaset teorisyeni, müzisyen ve öğretmen olan Ambrose, ‘‘Bilgelikten bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Erdemden bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Adaletten bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Gerçek, yaşam ve kurtuluştan bahsettiğimizde, İsa’dan bahsediyoruz’’ sözüyle İsa’nın görevine ve kimliğine atıfta bulundu. Hristiyan bir ailede dünyaya gelen Ambrose, ilk Latin kilise babasıdır. Papa ve kilise görevlileri, Ambrose henüz…

  Kilise tarihini çalışmanın en temel yolu, Hristiyanlığın erken dönem öğretilerini incelemekten geçer. Makale, bu öğretilere kısa bir giriş niteliğindedir. Atanasyus İnanç Bildirgesi, Üçlü Birlik öğretisini, Mesih’in insan ve tanrı doğasını ve Mesih’in kimliğini güçlü bir şekilde açıklamaktadır. Kilise tarihinin ilk yüzyıllarında sapkınlıklarla mücadele etmek ve kilise birliğini korumak için çok sayıda inanç bildirgesi yazıldı.…

  Athanasius, kısa boylu ve koyu tenli olmasından dolayı düşmanları onu ‘kara cüce’ olarak tanımlardı. İskenderiye piskoposu olarak görev yaptığı 45 yılın 17’sini sürgünde geçirdi. Dört Roma imparatoru tarafından beş kez sürgüne gönderildi. Eserleri kilisenin geleceğini şekillendirdi. Ariusçuluğu sapkınlık olarak ilan etti. Athanasius’un İskenderiye Piskoposu Alexander’ın baş diyakoz yardımcısı olmasıyla tartışmalar başladı. Üçlü Birlik üzerine…

  Konstantin’in yaşamı, ‘inancının bahşettiği erdemle göz kamaştırıcı’ olarak tanımlanıyor. Bu övgü dolu biyografi, Kayseri piskoposu Eusebios tarafından kaleme alındı. Öte yandan bazı tarihçiler Konstantin’in gerçekten Hristiyan olup olmadığını tartışıyor. Onun sadece ilkesiz bir güç arayışında olduğunu düşünüyorlar. Birçok kişi ise Konstantin’in inancının tamamen siyasi amaçlara yönelik olup paganizm ve Hristiyanlığın bir karışımı olduğunu iddia…

  Antakyalı Yuhanna Chrysostom, cemaatine şu öğütte bulundu: ‘‘Dolapları giysilerle doldurmak, ancak Tanrı’nın benzeyişinde yaratılan insanların soğuktan titremesine izin vermek akılsızlık ve toplumsal bir deliliktir.’’ Düşüncelerinden taviz vermemesi ve etkili söylemlerde bulunması nedeniyle ‘Altın Ağızlı’ unvanına sahiptir. Vaazları etkiliydi, ancak bazılarına sert gelen sözleri ölümüne neden oldu. Antik çağın kültürel merkezlerinden biri olan Antakya’da doğan…

  Makale erken kilise döneminde kilise babalarının imanı, Tanrı’ya yaklaşması ve tapınması hakkında okuyuculara fikir veren on duaya yer vermektedir. Kilise tarihinin ilk beşinci yüzyılına ait olan alıntılar, günümüz Hristiyanlarının kilise babalarının yaşamını incelemesine olanak sağlamaktadır. Baba Tanrı’ya Dua – Romalı Klement (1. yüzyıl – M.S 101 yılları) Sana yakarıyoruz, Ey Efendimiz, bizlerin yardımcısı ve…

  Benedict’in yönetimi altındaki keşişler, oldukça mutsuzdu. Hatta bir kadeh şaraba zehir ekleyerek Benedict’e ikram ettiler. Benedict, içmeden önce şarabı kutsadı. Papa I. Gregory tarafından anlatılan hikayeye göre, Benedict’in kutsamasından sonra cam paramparça oldu ve şarap yere döküldü. Benedict, kadehin içinde zehir olduğunu anlamıştı. Keşişleri çağırdı ve onları bağışladığını söyledi. Onları şu sözlerle salıverdi: ‘‘Yolunuza…

  İsrail’in Kenan diyarını neredeyse kusursuz bir şekilde fethetmesini destansı bir şekilde anlatan Yeşu kitabı pek çok kişinin favorisidir. Hayattan daha büyük mucizelerin anlatılması kitabı güçlü ve unutulmaz kılar: Şeria Irmağı’nın geçilmesi, Eriha’nın duvarlarının yıkılması, güneş ve ayın gökyüzünde durması gibi mucizeler. Yeşu, Rab’be itaat ederek nasıl iman dolu bir yaşam sürüleceğine dair (kusurlu da…

  500 yıl önce Martin Luther Wittenberg kilisesinin kapılarına 95 tezini çiviledi. Ve bu olay aslında Reformun tetikleyicisi olarak anlaşılıyor. Peki, neler oldu? Ve neden bunlar oldu? Bugün bizim için hala önemli midir bunlar? Reform hareketi Katolik bir Avrupa’nın içerisinde başladı. Reformcular Avrupa’daki kilisedeki öğretişlere tepki gösteriyorlardı. Dolayısıyla seminerlerde Katolik kilisesiyle ilgili birçok şey duyacaksınız.…

  1. Giriş Kutsal Kitap birçok yerde Tanrı’nın görkemi veya yüceliğinden bahseder. En iyi bilinen ayetlerden birisi Mezmur 19:1 olabilir: “Gökler Tanrı’nın görkemini açıklamakta, gökkubbe ellerinin eserini duyurmakta.” Mezmur 8:1 benzer bir şey söylüyor: “Ey Egemenimiz RAB, Ne yüce adın var yeryüzünün tümünde! Gökyüzünü görkeminle kapladın.” Ve Yeşaya şöyle yazıyor: “Kral Uzziya’nın öldüğü yıl yüce…

  Filozof ve derin bir Kutsal Kitap öğrencisi olan Origen, ağzına et sürmedi, şarap içmedi, haftada iki kez oruç tuttu, ayakkabısı yoktu ve anlatılanlara göre inancı uğruna kendini hadım etti. Origen Adamantius (Çelik Adam) MS 185 civarında İskenderiye yakınlarında doğdu. Hristiyan bir ailede yedi çocuğun en büyüğü olan Origen, Kutsal Kitap’ı öğrenerek büyüdü. 202 yılında…

  İnancında tutkulu biri olan Columbanus, Batı Avrupa’nın en başarılı müjdecilerinden biridir. Biyografisini yazan kişi, ‘‘Columbanus, güzel ve parlak görünüşü ve asaletiyle herkes tarafından sevilmekteydi’’ dedi. Aslında burada bir sorun vardı. Hoş bir görünüşe sahip olan Columbanus, özellikle kızların dikkatini çekiyordu. Dünyasal zevklere tutsak olmaktan korkan Columbanus, yerel bir keşişe danıştı. Keşiş, ‘‘Uzaklaş ey genç,…

  Günümüzde ebeveynler çocuklarının üniversiteye gidince farklı bir inancı benimseyeceğinden endişeleniyor. 1.700 yıl önce Pontuslu Gregory’nin deneyimlediği şey tam olarak buydu. Gregory’nin yeni inancı Hristiyanlık oldu. Neocaesarea’da (günümüz Niksar) zengin bir pagan ailede dünyaya gelen Gregory, hukuk ile geleneksel Yunan ve Roma klasikleri bölümünü okudu. Ardından kardeşi ile birlikte eğitim almak üzere Filistin’in antik liman…

  İgnatius, hayatını kaybedeceğini biliyordu ve Rab’be kavuşmayı bekliyordu. Kendisi için endişelenen Romalı Hristiyanlara, ‘‘Duyduğunuz sevginiz bana zarar vermesinden korkuyorum. Planladığınız şeylere ulaşabilirsiniz. Ancak sözlerimi dikkate almazsanız, Tanrı’ya ulaşmam güç olacaktır’’ dedi. İgnatius’un asıl hedefi, ölümünün Rab İsa Mesih’e benzer olmasıydı. Hristiyanlardan imanda sadık kalması için kendisine dua etmelerini istedi. İgnatius, ‘‘Hakkımda sessiz kalırsanız, Tanrı’nın…

  Justin, Roma’da inancı nedeniyle tutuklandı. Vali, Justin’den tanrılara kurban sunarak inancını terk etmesini istedi. Justin, ‘‘Akıllı bir kişi gerçek imandan saparak yanlışa yönelmez’’ diyerek cevap verdi. Justin için bu yanıtı vermek kolaydı. Çünkü tüm yaşamı boyunca doğruyu yanlıştan ayırmak için çalıştı. Ruhun Ateşi Justin, Şekem kentinde (Arapça Nablus diye geçer) doğdu. Pagan ebeveynler tarafından…

  Ortodoks Kilisesi’ni ziyaret ettiğimizde tütsü yakıldığını, Bizans ilahileri söylendiğini ve ayin boyunca ayakta beklendiğini görürüz. En kafa karıştırıcı eylem ise, ikonaların önünde eğilip onları öpmek olabilir. Bu hareket, putperest bir eylem olarak değerlendirilebilir mi? Sekizinci ve dokuzuncu yüzyıllarda Hristiyan dünyasında tartışılan konulardan biri ikonaların varlığı oldu. Uygulamanın en güçlü savunucularından biri ise Şamlı Yuhanna…

  Yeni Çağ düşüncesine sadece günümüz Hristiyanları değil, geçmişteki Hristiyanlar da maruz kalmıştır. Yeni Çağ’ın tohumu ikinci ve üçüncü yüzyıllarda ortaya çıkan Gnostisizm ile atıldı. Bu düşünceyle mücadele eden imanlılardan biri İskenderiyeli Klement idi. Yeni Bir Felsefe Anlayışı Gerçek adı Titus Flavius Klemens olan İskenderiyeli Klement’in Atina’da yaşayan pagan bir ailenin çocuğu olduğu düşünülmektedir. Yunanistan’da,…

  Polikarp, küçük yaşlardan itibaren Hristiyandı. Ancak Roma İmparatorluğu, seksenli yaşların sonuna dek onu öldürmeye cesaret edemedi. Polikarp, kilise tarihinin ilk şehidi olarak bilinmektedir. Elçiler döneminin sonunda yaşayan Polikarp, Yuhanna’nın öğrencisiydi ve Smyrna piskoposu (günümüz İzmir) olarak atandı. Diriliş Bayramı’nın (Paskalya) tarihi hakkında anlaşmazlıkları çözmeye çalıştı ve dönemin en sapkın görüşlerini öne süren Gnostik Marcion…

  Perpetua’nın nasıl iman ettiği ve iman hayatını nasıl yaşadığı konusunda detaylı bilgiye sahip değiliz. Ancak tutukluğu sürecinde yazdığı günlüğü sayesinde son günlerinde neler yaşadığını öğrenebiliriz. Perpetua, üçüncü yüzyılın başlarında kocası, oğlu ve kölesi Felicitas ile birlikte Kartaca’da (günümüz Tunus’ta) yaşayan soylu bir kadındı. O dönemde Kuzey Afrika, Hristiyanlığın merkezlerinden biriydi. İmparator Septimius Severus’un Hristiyanlığı yasaklamasıyla…

  Vaat edilmiş topraklara ilişkin anlatılar, Yaratılış 1-2’de başlar. ‘The Temple and the Church’s Mission’ adlı kitapta Aden bahçesinin ‘tapınak’, Adem’in ise ‘başkahin’ olduğu anlatılır. Antik dünyada tapınaklara tanrılara ait simgeler yerleştirilirdi. Adem, Cennet tapınağına yerleştirilen ilk imgeydi. Görevi, soyuyla birlikte yeryüzünün tümüne egemen olmasıydı (Yar. 1:26-28). Adem ve onun soyu, Tanrı’nın görkeminin tüm dünyada…

  Sevinç arayışımız, Tanrı’nın yarattığı şeylere bakıp her şeyin ‘iyi’ olduğunu ilan ettiği yaratılış hikayesinin sonunda başlar. Trajik bir şekilde yaratılış, atalarımızın günahı nedeniyle lekelendi. Bu karanlık dönemde bile umut sesleri son bulmadı. Elçi Pavlus, Tanrı’nın bereketlerini yağdıracağı günün yaklaşmakta olduğu konusunda bizleri teşvik etmektedir. Yaratılışın, çektiği doğum sancılarıyla birlikte inlediğini biliyoruz. Romalılar 8:20-24 şöyle…

  Tanrı insan oldu. Dünyada çocuklarını yetiştirmek ve yeniden doğmalarını sağlamak için aramıza geldi. Bu muhteşem gerçeği düşünürken İsa’nın beden alışı üzerine 10 temel gerçeğe yer vereceğiz: 1. Enkarnasyonun (beden alma) kişisi veya öznesi, ebedi Oğul’dur. Yuhanna 1:14: ‘‘Söz insan oldu’’ der. Yani beden alan, ebedi Oğul’dur. Baba ve Ruh’la sonsuz ilişki içinde olan Oğul,…

  Yaklaşık bir ay önce Oxyrhynchus papirüsü[1] hakkında bir makale yayınlandı. Elyazması bazı nedenlerden dolayı oldukça önemli. Çünkü Matta ve Luka bölümlerinden referans içerdiği gibi Tomas İncili’ne de atıfta bulunmaktadır. Aslında kanonik olmayan kitaplara karşı kültürel bir ilgi söz konusu. Kutsal Kitap üzerine bir makale yazıldığında birkaç soru yöneltilebilir, ancak kanonik olmayan kitaplar ve bunların…

  İsa’nın doğumu hakkında açıklamalarda bulunan Matta 1. bölüm ile Luka 1-2. bölümlerinin mesajı açıktır: İsa’nın doğumu sıradan değildi. İsa, sıradan bir çocuk değildi ve Meryem doğal yollardan gebe kalmadı. Meryem bakireydi, gebe kalmadan önce cinsel ilişkide bulunmamıştı. Rahminde oluşan Kutsal Ruh’tandı (Mat. 1:20; Luk. 1:35). Bakirenin gebe kalması doktrine bazı kişiler şüpheyle yaklaşmaktadır. Bu…

  Üçüncü yüzyılın sonlarına doğru, kilise Roma İmparatorluğu’nda önem kazanmıştı. Bazı bölgelerde Hristiyanlar çoğunluktaydı ve yönetimde söz sahibiydi. İnsanlar kiliseye akın akın gelmeye devam ederken, ahlaki değerler önemini kaybetmeye başladı. Tanrı ile derin ilişki yaşamak isteyenler inzivaya çekilerek, kendilerini inkar etti. Tüm bu yaşananlar manastır hayatının başlamasına neden oldu. M.S 300’lü yıllarda Mısır’da yaşayan Antonius,…

  M.S 111-113 yılları arasında Küçük Asya’nın kuzeyinde yer alan Bitinya’nın valisi olan Plinius, Hristiyanlarla ilk kez karşılaştı. Ancak Hristiyanlara nasıl davranması gerektiğini bilmiyordu. Bu yüzde İmparator Trajan’a mektup yazarak kendisine yol göstermesini istedi. Yazıda Trajan’ın kısa ve özlü cevabı yer almaktadır. Yazı, Roma İmparatorluğu’nun kiliseye karşı tutumunu ve politikasını gösteren en eski kaynaktır. Ayrıca…

  354-430 yılları arasında yaşayan Augustine, Kilise tarihinin önemli teologlarından biridir. Batı Kilisesi’nin kurtuluş, kilise, vaftiz, günah, Üçlü Birlik, Hristiyan devlet yönetimi ve cinsellik dahil olmak üzere birçok konuda görüşlerini şekillendirdi. Tertullian gibi Kuzey Afrikalı olan Augustine, 391 yılından itibaren Hippo Piskoposu olarak hizmet etti. Piskopos olarak iki önemli konuda teolojik mücadele verdi. İyi yaşam…

  Gregorius (540-604) papa olan ilk keşiştir. Yönetici sınıfın içinde doğdu, ancak keşiş olmak uğruna sahip olduğu her şeyden vazgeçti. Papalık hizmeti sürecinde kıtlık, veba ve istilalarla mücadele eden halka yardım etti. Güney İngiltere’nin değişiminde etkin rol oynadı. Britanya’nın bu bölgesi Pagan kökenli Anglo-Saksonlar tarafından fethedilmişti. Kent kralı Ethelbert, Hristiyan bir prensesle evlenince, Müjde’yi kabul…

  Kilisenin işlevlerini ve hizmetlerini belirlemeden önce doğasını açıklamak daha doğru bir yaklaşımdır. Bu makalede kilisenin doğasına ilişkin beş görüşe yer verilecektir. Birinci Görüş: Kilise, Üçlü Birlikçi Bir Topluluktur Elbette kilisede Üçlü Birlik (Teslis) inancı hakimdir. Fred Sanders’ın dediği gibi, ‘‘Müjde, Üçlü Birliktir, Üçlü Birlik, Müjde’dir. Kurtuluş, Üçlü Birlik’ten gelir, Üçlü Birlik aracılığıyla gerçekleşir ve…

  Erken kilise döneminin günlük yaşamı ve edebiyatında kadınların öne çıkması şaşırtıcı bir gerçektir. Naasenler, öğretilerini Marianne adında bir kadın aracılığıyla İsa’nın kardeşi Yakup’tan aldıklarını iddia etmiştir. Epiphanius, Nikolas yanlılarının Nuh’un eşi olarak düşündükleri Noria adında bir kadına atfettikleri bir eseri olduğunu söylemiştir. Apokrif literatürde sadece Pavlus ve Tekla’nın değil, aynı zamanda Philip’in kız kardeşi…

  Yazıda ele alınan benzetme, müjdelemeye duyulan ihtiyacı vurgularken, insanların tam olarak Müjde’yi duyurma arzusuyla ilişkili konular üzerine çeşitli ortamlarda kullanılabilir. Benzetme şöyle devam eder: Kendilerini balıkçı olan tanıtan bir grup vardı. Bütün sular çok sayıda balıkla doluydu. Bütün bölge, balık dolu dereler ve göllerle çevriliydi. Ancak balıklar açtı. Zaman geçtikçe bu balıkçılar toplantılarda bir…

  Kilise Antlaşma Örneği – 1 İlahi Lütuf tarafından, tövbeye ve Rab İsa Mesih’e iman edip O’na teslim olmaya getirilmiş olarak ve iman ikrarımız üzerine Baba, Oğul, ve Kutsal Ruh adına vaftiz edilmiş olarak, şimdi O’nun yüce yardımına bel bağlıyor ve ciddiyet ve sevinçle birbirimizle olan antlaşmamızı yeniliyoruz. Esenlik bağı içinde Ruh’un birliği için çalışacağız ve…

  Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde kiliseye gidenler arasında refah müjdesi inancı yaygın bir şekilde görülmektedir. LifeWay Research Genel Müdürü Scott McConnell, ‘‘Son beş yılda, kiliseye gidenler arasında refah müjdesi öğretileri yaygınlaşıyor’’ dedi. Elbette tüm iyi nimetler Tanrı’dan gelir, ancak bunun için bir şeyler yapmamız gerektiği fikri yanlıştır. Refah müjdesi hakkında…

  Kutsal Kitap’ta Mısır’dan Çıkış olayı ayrıntılı bir şekilde anlatılır. Bununla birlikte tarihsel gerekçelerle bu olaya sık sık itiraz edilmektedir. Mısır’dan Çıkış 12:37-38 şöyle der: ‘‘İsrailliler kadın ve çocukların dışında altı yüz bin kadar erkekle yaya olarak Ramses’ten Sukkot’a doğru yola çıktılar. Daha pek çok kişi de onlarla birlikte gitti. Yanlarında çok sayıda davar ve…

  Vahiy kitabının geri kalanında olduğu gibi, 7. bölümde yer alan 144.000 kişinin kimliği üzerine çeşitli görüşler mevcut. Peki bu kişiler kimdir ve önemi nedir? Mühürlenmiş olanlar Bir önceki bölüm (Va. 6:12-17) şu soruyla sona ermektedir: Tanrı’nın ve Kuzu’nun gazabına kim dayanabilir? Yuhanna, bu soruyu yanıtlamaktadır. Öncelikle dünyanın ‘dört bucağı’, dünyanın düz olduğunu öğretmek için…

  Onlarca yıllardan beri Batılı misyonerler, seküler antropolog ve tarihçilerin misyonerlerin Hıristiyanlık inancını yaymaya çalıştıkları kültürlerin “altını oydukları”na dair eleştirilerine maruz kalmışlardır. Misyonerlerin girişimleri pek çok durumda yalnızca yeni toprakları ilhak etmeye, yeni ekonomik pazarları bulmaya ve “ilkel” halklara “medeniyet” getirmeye yönelik “seküler” emperyalistlerin faaliyetleriyle keşiştikleri için, misyonerlerin bu “emperyalist” motivasyonları paylaştıklarını sanmak belki doğaldır.…

  Kilisenin başladığı dönemden günümüze kadar Eski ile Yeni Antlaşma arasındaki ilişki Hristiyan öğretilerinde gergin bir iklimde ele alınagelmiştir. Bu iklimin geniş bir yorum yelpazesi vardır. Belirli kesimler, Eski Antlaşma’daki yasaların tüm Hristiyanlar için bir şekilde geçerli olduğunu iddia eder. Öbür uçta ise bazı günümüz vaizlerinin, “Hristiyanların imanlarını Eski Antlaşma’dan çözmeleri gerekiyor”[1] savı yer alır. Yeni…

  Kişi eylemleriyle kurtulur” ilahiyatıyla eğitilmiş herhangi bir insan Müjde’yi ilk kez duyduğunda “lütufla kurtulmak” kavramını anlamakta güçlük çeker. Kişi Mesih’e iman ettikten sonra bile bu güçlükler sürer. Yeni imanlı, yalnızca imanı sayesinde lütufla kurtulduğunu zaman içinde yavaş yavaş anlamaya başlar. Derken bir gün Yeni Antlaşma’da, “Her biri, yaptıklarına göre yargılanacak” ayetini okur. Geçmişte kalan…

  Bu gerçekten de pek harika ve yararlı bir kitap. Sıradan okuyucu için yazılmış ve çok iyi şekilde düzenlenmiş ve birçok renkli fotoğraf içeriyor. Kilisenin kuruluş tarihinden (İ.S. 30) Osmanlılar’ın 1453’te İstanbul’u fethedişine kadarki zaman dahilinde geniş konu başlıklarını kapsıyor. Yazar Andrew Jackson gerçek bir Türk aşığı. Türkiye’de 25 yıldan fazla ders vermiş ve seyahat…

  Nihayet bu yazı dizisinin son kısmına gelmiş bulunuyoruz. Öncelikle ilk yazıda belirttiğim noktayı yeniden vurgulamak isterim. Enis Doko çalışmalarını severek takip ettiğim ve hem entelektüel bilgisine saygı duyduğum hem de karşısındaki kişiye yönelik beyefendi yaklaşımını çok takdir ettiğim kıymetli bir akademisyendir. Bu yazı dizisi boyunca onun Üçlübirlik öğretisi ile ilgili yayınladığı videosundaki açıklamalarına dair…

  Yeni Antlaşma’da bebek İsa için armağanlar sunan Yıldızbilimciler’dan daha gizemli bir karakter olmadığını söyleyebiliriz. Peki Yıldızbilimciler kimdi ve nereliydi? Matta 2:1-2 şöyle der: İsa’nın Kral Hirodes devrinde Yahudiye’nin Beytlehem Kenti’nde doğmasından sonra bazı yıldızbilimciler doğudan Yeruşalim’e gelip şöyle dediler: ‘‘Yahudiler’in Kralı olarak doğan çocuk nerede? Doğuda O’nun yıldızını gördük ve O’na tapınmaya geldik.’’ İncil’deki…

  İnsanlar her Türk’ün Allah’a inandığını varsayar. Oysa kimileri için ateizm veya agnostisizm, Allah’a inanmaktan daha gerçekçidir. Bu insanlar belki inançlarını açıklamaktan korkarlar ve bazen Türkiye’de daha geçerli olan inancın arkasında gizlerler. Bazıları ise Allah’a inandıklarını ileri sürerler ama Allah yokmuş gibi yaşarlar. Pratikte ateistlik, hem Türkiye’de hem de dünyada ciddi bir sorundur. Hristiyanlar inançlarını…

  Bu değerlendirme yazı dizisinin ilkinde, sevgili Enis Doko’nun mantıksal Üçlübirlik problemi konusundaki düşüncelerini çok kısa bir şekilde değerlendirmiştim. Bu yazıda ise, Enis Hocanın Üçlübirlik Tanrı öğretisine Hz. İbrahim üzerinden yaptığı teolojik itirazı kısaca değerlendirmeye çalışacağım. Fakat bundan önce bir iki noktaya dikkat çekmek istiyorum. Enis Doko videonun devamında mantıksal probleme ilişkin şöyle bir ifade…

  Roma dünyası oldukça kanlıydı. Bağışlamaya yer yoktu. İki yüzyıl süren yayılma politikası ve iç çekişmelerin ardından, ünlü Pax Romana (Roma Barışı) sağlandı. Dördüncü yüzyılda Konstantin zamanında, gelişmiş askeri silahlar imparatorluğun ideallerini büyük ölçüde aştı. Yarım milyon askere sahip oldular. Roma’nın ilk imparatoru, M.Ö. 40’lı yıllardaki iç savaşın ardından iktidara geldi. Augustus unvanını benimseyen Octavius,…

  Her bir imanlı iki “krallığın” vatandaşıdır. Kendisi hem “göğün vatandaşı”dır (Flp. 3:20) hem de bir ülkenin vatandaşıdır. İmanlının her iki “krallık”ta ayrıcalıkları ve yükümlülükleri vardır. Özellikle insan, kurtuluş, günah teolojisi ve gelecekte olacaklarla ilgili teoloji dahil, teolojinin her öğretisi imanlının hükümetin rolüyle ilgili düşüncesi ve imanlının politikaya katılımı hakkında Kutsal Kitap’a dayalı bir görüş…

  Günümüzde Hristiyanlığa yapılan eleştirilerin önemli bir kısmını Üçlübirlik ve Enkarnasyon öğretilerine yapılan eleştiriler oluşturmaktadır. Dolayısıyla geçtiğimiz aylarda kıymetli bir felsefeci olan Enis Doko’nun yayınlamaya başladığı “Neden Hristiyan Değilim”[1] adlı video serisinde de bu öğretilerin eleştirildiğini görmek benim için pek şaşırtıcı olmadı. Sevgili Enis Doko’nun, çalışmalarını ve paylaşımlarını severek takip eden bir kişi olarak yayınladığı iki…

  Depremler, kasırgalar, tsunamiler, salgınlar… Doğal afetler insan hayatında derin izler bırakır, tıpkı günümüzde koronavirüs salgınında gördüğümüz gibi… Doğal afetler aynı zamanda ‘neden’ sorusuna yol açmaktadır. Neden dünyada bu kadar acı ve kötülük var? Ölümlere, sakatlıklara, psikolojik yaralara neden olan böylesi felaketlerin sorumlusu kim? İyi, sevgi dolu ve her şeye kadir bir Tanrı böylesi devasa doğa olaylarının…

  Jim Glass 2001-2003 yılları arasında A.B.D. hava kuvvetlerinin Ankara’da Protestan askeri pastör olarak görev yaptı. Fort Worth, Texas’taki Güneybatı Baptist İlahiyat Fakültesi’nde doktorasını yaptıktan sonra orduya dönmeden önce hem Alabama eyaletindeki iki üniversitede ilahiyat ve felsefe dersleri veriyor hem de bir yerel bir toplulukta pastör olarak hizmet etti. Demirperde’nin çöküşü ve Soğuk Savaş’ın sona…

  Daha önce, 1847’de, Protestanlarla ilgili çıkan bir ferman Protestan topluluğuna ayrı bir millet olma hakkını vermişti. Ancak ferman Sultan tarafından değil, başvezir tarafından yayımlandı; bu nedenle yürürlükten kaldırılabilirdi. Aşağıda 1850’de Sultan Abdülmecit tarafından verilen ferman bulunmaktadır. Fermanla, Protestanlara sivil toplum olarak örgütlenme hakkı verilmiştir. Başkentimizde Zaptiye Müşiri Vezir Muhammed Paşa, yüce Müşir ve görkemli…

  Sultan IV. Murad en meşhur sultanlarımızdandır. Cesaretiyle ve yönetimdeki becerisiyle olduğu kadar, tebdil-i kıyafet yani kıyafet değiştirerek tanınmaz bir kişiliğe bürünüp şehri teftiş etmesiyle de meşhurdur. Bu gezilerden birinde, veziri ve celladı ile kıyafet değiştirip Üsküdar’dan karşıya geçmek için bir sandal kiralar. Biraz açıldıktan sonra, sandalcı testisini çıkarıp içki içmeye başlar. Padişah, kokusundan anlar.…

  Eski Antlaşma için kullanılan ‘ahit’ terimi Latince’de ‘antlaşma’ anlamına gelir. Kutsal Kitap, Yeni Antlaşma ve Eski Antlaşma olarak 2 bölümden oluşur. Bu tanımlar ve terimler Yeni Antlaşma’dan alınmıştır (İbr. 8:13). Eski Antlaşma’da sunulan hikaye, bireysel gerçekliğin bir örneği değildir. Daha ziyade, bireysel gerçekler hikâyenin bir özeti gibidir. Herkesin bir dünya görüşü vardır. Her dünya…

  Diriliş argümanı, ölümünün ardından İsa’ya ne olduğunu açıklamaya çalışan hipotezler arasında “Tanrı Nasıralı İsa’yı ölümden diriltti” açıklamasının tarihsel anlatı içerisinde en iyi açıklama olduğunu ileri süren bir argümandır ve en iyi açıklamaya çıkarım şeklinde adlandırılan argüman yapısını kullanır. Bu yazıda çok kısaca Jonathan David Garner’ın “Hristiyanlığa Karşı Tarihsel Argüman” adlı kısa yazısını değerlendireceğim. Öncelikle en iyi…

  Tanrı neden kendini daha açık bir şekilde göstermiyor? Neden bazen sanki gizli kalıyor gibi görünüyor? Bazı insanlar için bu, ‘İlahi Gizlilik Problemi’ olarak adlandırılıp Tanrı inancına karşı sunulan bir itiraz olarak kullanılır. 1993 yılında filozof J.L. Schellenberg, Divine Hiddenness and Human Reason[1] adlı kitabında bu meseleyi felsefi bir argüman olarak ortaya koydu. Schellenberg’in argümanı şöyle özetlenebilir: Bazı insanlar…

  Bu yazının amacı Hristiyan inancındaki Üçlübirlik doktrininin tutarsızlığına dair Jefrey Jay Lowder’ın ileri sürdüğü argümanının[1] bir eleştirisini sunarak Üçlübirlik doktrinin tutarsız olmadığını göstermektir. Ayrıntılı bir Üçlübirlik doktrini analizi ise bu yazının amacı kapsamında olmayacaktır. Üçlübirlik öğretisinin mantıksız olduğunu öne süren itiraz ya da sorularda, genelde bu öğretinin çelişkili olduğu ya da ne anlama geldiğinin anlaşılmadığı…

  Dünya görüşünüz, korona virüsü salgını ve depremler ya da tsunamiler gibi felaketlere nasıl reaksiyon göstereceğiniz konusunda bir farklılık yaratacaktır. Örneğin birçok teist, Mezmur 46’daki sözler üzerinden Tanrı’ya olan inançlarını tasdik ederek Yeni Zelanda’daki deprem felaketine yanıt vermişlerdir. Mezmur 46 şöyle der: ”Tanrı sığınağımız ve gücümüzdür, Sıkıntıda hep yardıma hazırdır. Bu yüzden korkmayız yeryüzü altüst…

  1. Tanrı’nın Yüceliği İbrahim-i inançların Tanrı anlayışı şudur: O mükemmeldir –yani her şeye kadir, her şeyi bilen, tümüyle iyi, evrenin yaratıcısı, kendiliğinden var olan ve kendisini yalnızca çok yüce değil, fakat var olan veya var olabilecek en yüce varlık yapan diğer niteliklerin sahibidir. Teist olmayanlar “bu niteliklerin hepsi iyi ve güzel” derler, “ama tüm bunlar varlığını…

  İnsanlık tarihindeki büyük fikirlere bakıldığında veya filozofların sözleri incelendiğinde Yuhanna’daki ‘Söz’ kelimesinden daha etkileyici bir ifade bulunamaz. Yuhanna, ‘Başlangıçta’ (Yu.1:1) ifadesiyle Müjde’sini Yaratılış 1’deki yaratılış hikayesiyle derinleştirir. Tanrı’nın yüce ve sözle ifade edilemez gerçekliği Yuhanna 1:1-5’de kendini gösterir. Yuhanna, Söz’ü, aracılığıyla dünyanın yaratıldığı, kendisinde yaşam barındıran ve sönmeyen ışık olan Tanrı olarak ilan eder.…

  Nasıralı İsa’nın tarihteki yerini araştırmaya başlarken, ‘O gerçekten var mıydı?’ sorusunu yöneltebiliriz. İsa’nın gerçekten birinci yüzyılın başlarında yaşadığını gösteren çok sayıda kanıt bulunmaktadır. Yeni Antlaşma’nın İsa’ya dair en güvenilir kanıt olduğuna inanılsa da, makale sürecinde İncil dışı referanslara odaklanılacaktır. Bunun için bazı kriterler esas alındı: Öncelikle kaynaklar birinci ya da ikinci yüzyıla ait olmalı.…

    Romalılar 1:18-32’yi okuyunuz. İnsanın Günahı ve Tanrı’nın Gazabı Tanrı’nın Müjdesi’nin Rab İsa Mesih’i merkez aldığını ve “aklanma” konusunu bütünüyle ele aldığını (a.17) gördük. Diğer bir deyişle, insanın Tanrı’yla nasıl barışabileceği hakkındadır. Ancak insanın doğal haliyle Tanrı’yla doğru bir ilişki içinde olmadığını anlamadığımız takdirde, böyle bir bildiri anlamsız görünecektir. Bu bölümde, Pavlus insanın günahının…

  Şimdiki günlerde, Adem’in gerçek, tarihsel bir kişi olduğunu inkar eden çok insan vardır. Önümüzdeki parçada, Pavlus’un bütün tartışması, Adem ve İsa’nın aynı anlamla tarihsel kişiler olduklarına dayanıyor. Pavlus ikisi arasında benzerlikler ve ayrılıklar gösteriyor. Mesih gerçek bir insan, ama Adem gerçek bir insan olmasaydı bunu yapamazdı. Adem’in var olması, Mesih’in var olması kadar, tartışma…

  Fides quaerens intellectum (anlayışa götüren iman) perspektifinden bakıldığında Hristiyan olmayan dinler nasıl görünür?1 Bu kulağa kaba ve biraz da çocukça gelebilecek soru, ‘dinler teolojisi’ alanına ait bir mesele, hatta belki de esas meseledir. Son yirmi yılda kurtuluş teolojisiyle ilgili konulara odaklanan müjdesel çalışmalar da bu konuyla ilgilendi ve ben de bu tartışmalara katkıda bulunanlardan…

  Yarovam, İsrail’in kuzeyindeki Omri Hanedanlığı’nın son kralıydı. M.Ö 852-841 yılları arasında hüküm sürdü.[1] Ahav’ın soyu ortadan kaldırıldığında imparatorluk kısa süre içinde sona erdi (2. Kr. 9:7). Kutsal Kitap okuyucuları, hem Yahuda’da hem de İsrail’de yaklaşık aynı dönemde iki kralın hüküm sürmesi nedeniyle kafa karışıklığı yaşayabilir.  Bu konuda Edwin Thiele’nin Yarovam’ı İsrail Kralı’na ve Yoram’ı…

  Yaratılış 6:1–4’ün yorumu zor ve tartışmalıdır. Tartışmalar, ilahi varlıklar (Tanrı’nın oğulları) ifadesinin yorumlanmasına odaklanıyor. Önemli olan soru, ifadenin insanlara mı yoksa ruhsal varlıklara mı atıfta bulunduğuyla ilgilidir. Yeryüzünde insanlar çoğalmaya başladı, kızlar doğdu. İlahi varlıklar insan kızlarının güzelliğini görünce beğendikleriyle evlendiler. RAB, ‘‘Ruhum insanda sonsuza dek kalmayacak, çünkü o ölümlüdür’’ dedi, ‘‘İnsanın ömrü yüz…

  Eski Antlaşma’nın İlahi Elçisi, İsa Mesih[1] Çeşitli yazılar, Hristiyanlık öncesi Yahudiler arasında Eski Antlaşma’da yer alan Malak Yahve’ye (Gönderilen Yahve) dair çeşitli görüşler olduğunu doğrulamaktadır.[2]  Erken kilise döneminde Hristiyanlar[3] ve yüzyıllar boyunca imanlılar[4] Gönderilen Yahve’yi, Tanrı’nın doğası için ilahi bir kişilik olarak görmüşler ve bunu beden almadan önce Söz’ün (Logos) görünümü olarak açıklamışlardır. Eski…

  Son yirmi beş yılda gerçekleşen endişe verici gelişmelerden biri, genç yetişkinlerin kiliseden uzaklaşmasıdır. Kilisede büyüyen, ebeveynleriyle birlikte ibadet hizmetlerine katılan ve gençlik gruplarına üye olan yetişkinlerin bile yüzde 70’i kiliseden uzaklaşma eğiliminde. Bunun birçok nedeni olabilir. Öncelikle, üniversiteye gitmek için evlerinden ayrılan gençler kendilerini rahat hissedecekleri bir kilise bulmakta zorlanabilir. Ayrıca kampüs ortamı, manevi…

  Bu makalede şu soruya değineceğiz: İnancın olmadığı bir evrende nesnel ahlak mümkün olabilir mi? Ateistler genellikle bunun olamayacağını iddia ediyor. Ateizme göre, nesnel ahlak bir yanılsamadır. Ancak ahlaki deneyimin gerçekliği nedeniyle, birçok ateist filozof natüralist bir açıklama sunmaya çalışıyor. Ateistler bu nedenle zor bir seçimle karşı karşıyadır: Ateizmi kabul etmek ve ahlakı reddetmek veya…

  Birçok kişi Sezareli Eusebius’u, ‘Kilise Tarihinin Babası’ olarak tanımaktadır. Ancak erken kilise dönemi tarihçisi Robert M. Grant, şu soruyu sordu: ‘‘Kilise Tarihinin Babası, tarih mi yazdı?’’ Yahudi tarihçi Doron Mendels, Eusebius’un Kilise Tarihi’ni bir ‘medya devrimi’ olarak tanımlamaktadır. Başka bir yazar ise Eusebius’un ‘bir tarihçiden ziyade bilgi aracısı’ olduğunu belirtir. İmparator I. Konstantin’i ‘Tanrı’nın…

  Hristiyanlık inancının en önemli unsuru, İsa’nın dirilişi hakkındaki görüştür. Pavlus, Korint’teki Hristiyanlara şöyle yazar: “Mesih dirilmemişse, bildirimiz de, imanınız da boştur.” (1. Kor. 15:14) Bu ifade ne demek? Pavlus’a göre; eğer İsa dirilmediyse, o zaman Mesih inancı diye bir inanç olamaz. Eğer İsa dirilmediyse, hem Pavlus’un, hem de havarilerin, Tanrıyla ilgili tanıklığı da yalan…

  Pilatus Yazıtı Günümüzde İncil’in tarihselliği sürekli sorgulanmaktadır. Geçen yüzyıl boyunca Orta Doğu’da yapılan kazılarda, İncil’in tarihsel verilerini teyit eden birçok keşif yapılmıştır ve bu bulgular küçümsenemez niteliktedir. Bunlardan biri Pilatus yazıtıdır. 1961 yılında İtalyan arkeolog Antonio Frova, Sezeriye tiyatrosuna giden merdivenlere konulan bir yazıt parçasını keşfetti. Yazıt, Latincede “Pontius Pilatus, Yahudiye Valisi, Sezeriye halkının…

  Birinci Yüzyıl Celile Teknesi Çevresinde büyük bir kalabalık toplandı. Bu yüzden İsa tekneye binip oturdu. Bütün kalabalık kıyıda duruyordu. İsa onlara benzetmelerle birçok şey anlattı” (Matta 13:2-3). İncil’de balıkçı olan havarilerin ve Taberiye gölü çevresinde hizmet eden İsa’nın, en fazla kullandığı ulaşım metodu tekneydi. İsa’nın fırtınayı yatıştırması veya balık yakalama mucizesi gibi birçok mucize…

  Mesih ne zaman doğdu? Her sene 24 Aralık akşamı, İsa’nın doğuşunu kutlamak için kiliseler dolup taşar, milyonlarca Hristiyan ilahi söyleyip, dualar okur. Fakat tarihi verilere baktığımız zaman, İsa’nın 25 Aralık’ta doğduğuna ilişkin hiçbir kanıt yoktur. İncil, Mesih İsa’nın doğduğu tarihe ilişkin hiçbir bilgi vermez. Peki, o zaman neden 25 Aralık seçilmiştir? İsa’nın doğduğu tarihi…

  Bir önceki bölümde yer alan tarihi verilere rağmen, başta Zeitgeist belgeseli olmak üzere birçok kuşkucu eser, İsa’nın efsanevi bir figür olduğunu iddia etmekten çekinmez. Bu kişilerin en çok başvurduğu iddialardan biri, İsa anlatısının aslında Mısır mitolojisindeki Horus’tan veya Zerdüştlükteki Mitra karakterinden kaynaklandığı iddiasıdır. Zeitgeist belgeselinin sunduğu iddialara göre, Horus ve/veya Mitra: Bakire İsis’ten doğdu;…

  Günümüzde, İncil’i okuyan her kişi, İsa’nın ölümü ve dirilişi ile ilgili bir takım bilgiler edinir. Peki, acaba bu bilgiler doğru mudur? İsa gerçekten Vali Pilatus döneminde idam edilmiş midir? Hristiyanlar başlangıçtan beri İsa’ya bir ilah olarak tapmışlar mıdır? İsa ile ilgili birçok iddia vardır. Kimi der ki, hiç var olmamıştır ve aslında bir mittir.…

  M.S. 165 yılında, Marcus Aurelius’un hükümdarlığı sırasında, Roma İmparator- luğu yıkıcı bir salgın tecrübe etti. Bazı tıp tarihçileri bu salgını batıdaki çiçek hastalığının ilk ortaya çıkışı olarak yorumluyor. Gerçekten ölümcül bir salgındı ve 15 yıl içine imparatorluk nüfusunun çeyrek ila üçte birini öldürdü! Daha sonra, M.S. 251’de yeni yıkıcı bir salgın, kırsal alanları da…

  Üniteryenizm (veya Socianizm)1, Üçlü Birliği reddeden teolojik bir harekettir. Üniteryenler, İsa’nın Tanrı olmadığını, sadece bir insan olduğunu iddia etmektedir. Kutsal Kitap’ın da Üçlü Birlik öğretisini reddettiğini iddia eden üniteryenler, Hristiyanları inancı saptırmakla suçlamaktadır. Elbette Kutsal Kitap’ta tek Tanrı inancı vardır (Yas. 6:4, Mar. 12:29). Bununla birlikte teslis karşıtı olanlar tek Tanrı inancını (monoteizm), Tanrı’nın…

  Bundan yola çıkarak vardığı sonuçlara katılsak da katılmasak da, Peter Enns’in şu ifadesinin doğruluğundan şüphe yoktur: “Yeni Antlaşma yazarları birçok yerde Eski Antlaşma’yı kullanarak bize tuhaf gelen şeyler yapar.”1 Konunun muhafazakar uzmanları iki seçenekle karşı karşıyaydılar: Kutsal Kitap’a kendi ‘standartlarını’ dayatmak ya da Kutsal Kitap yazarlarının varsayımlarını benimsemeye çalışmak. Kutsal Kitap’a yirmi birinci yüzyıl…

  Üniteryenler, bazı Teslis karşıtı sapkınlar, İsa’nın beden almış olarak Yehova Tanrı olamayacağını, çünkü Kutsal Kitap’a göre İsa Mesih’e gökte ve yeryüzünde tüm yetkiyi veren ve tüm isimlerin üzerinde olan adı verenin, Baba olduğunu ilan ediyorlar. (bkz. Mat. 28:18; Flp. 2: 9-11). Tanrı’nın sözü olan Kutsal Yazılara göre Oğul’un kendi içinde sahip olduğu yaşam ve…

  Uzun yıllar boyunca Eski Antlaşma’nın tipoloji çalışmaları büyük ölçüde göz ardı edildi, alegorik ve yanlış yorum olarak görülüp dikkate alınmadı. Ancak son on ya da yirmi yıla ait teolojik literatürün açıkça gösterdiği üzere Kutsal Kitap teolojisinin yeniden canlanmasıyla bu alana yönelik yeni bir ilgi doğdu.1 Ama sıklıkla alegoriye meyil ettiği için birçok Hristiyan uzman…

  Bilgin bir yazarın şu gözleminde gerçeklik payı vardır: “Bu büyük peygamberlikte Mesih’ten önceki günlerde tam olarak anlaşılamayan, ancak hem İnsan Oğlu hem de Tanrı Oğlu olanın acıları, ölümü, dirilişi ve yüceltilmesi ile çözülmüş bir muamma (gizem) vardır.” 1 Bu nedenle Talmud ve Hahamlara ilişkin Midraşim’de Rabbiler (hahamlar) tarafından ileri sürülen çeşitli yorumlarda çok fazla…

  ‘‘Yusuf keten bez satın aldı, cesedi çarmıhtan indirip beze sardı, kayaya oyulmuş bir mezara yatırarak mezarın girişine bir taş yuvarladı’’ (Mar. 15:46). İsa’nın öldüğünü hepimiz biliyoruz. Luka 23:46, ‘‘İsa yüksek sesle, ‘‘Baba, ruhumu ellerine bırakıyorum!’’ diye seslendi. Bunu söyledikten sonra son nefesini verdi’’ der. Ölümünden sonra ne oldu? Bedeninin mezara konulduğunu biliyoruz, peki ruhu…

  Hristiyanlar, tanrılara kurban vermek gibi putperest uygulamaları reddetmesi nedeniyle Roma İmparatorluğu’ndaki halk ve yöneticiler tarafından nefret ediliyordu. İnancını inkar etmeyi reddeden Hristiyanlar, ölüm cezalarına maruz kaldı. İsa’nın öğrencilerinden birçoğu inançları uğruna yaşamını feda etti. MS 160 civarında İzmir (Symrna) Kilisesi’nin piskoposu Polikarp şehit edildi. Yaşam öyküsü, görgü tanıklarının bölgedeki diğer kiliselere yazdığı bir mektupta…

  Müslüman kardeşlerimizin İsa Mesih’in ölmüş olması gerçeğini ve ölümüyle gelen bereketleri anlayıp, kabul etmeyi reddetme konusundaki kararlılıkları kadar yürek burkan bir şey yoktur Tarihi bir Kanıt Olarak Rabbin Sofrası Müslüman kardeşlerimizin İsa Mesih’in ölmüş olması gerçeğini ve ölümüyle gelen bereketleri anlayıp, kabul etmeyi reddetme konusundaki kararlılıkları kadar yürek burkan bir şey yoktur. Sıklıkla ve…

  Hristiyanlıktaki doktrinlere ilişkin bazı kutlamalar, özellikle ateistlerin küçümseyici bakışlarına maruz kalmaktadır. Bu yazıda Hristiyanlığın ve ateizmin tuhaf hikayesi ele alınacaktır. Hristiyan Hikâyesinin Tuhaflığı Noel (Doğuş) hikâyesi, insani bakış açısına göre tuhaf görünebilir. Bakire genç bir kız hamile kalarak, Her Şeyi Yaratıcısı olan Tanrı’nın Oğlu’nu dünyaya getirir. Bebek, yoksulluk içinde doğar, gökte yıldızlar ve melekler…

  Aşağıdaki liste, çeşitli gruplardan uzmanlar aracılığıyla yapılan kapsamlı araştırmalara dayanmaktadır. Liste, kilisenin büyüleyici tarihine aydınlatıcı bir bakış açısı sunmaktadır. İsa Mesih ve Havarilerin Çağı 30: İsa Mesih çarmıha gerildi (Pentikost) 35: İstefanos şehit oldu ve Pavlus iman etti. 46: Pavlus, müjdeleme yolculuklarına başladı. 48: Yeruşalim Konsili bir araya geldi. 57: Pavlus’un Romalılara Mektubu 64:…