- All
- Bilim ve İnanç
- Hristiyanlık
- Hristiyanlık Tarihi
- İnanç Savunması
- Kilise Babaları
- Kilise Öğretisi (Eklesioloji)
- Kilise Tarihi
- Kutsal Kitap Tarihi
- Kutsal Ruh Öğretisi (Pneumatoloji)
- Mesih Öğretisi (Hristoloji)
- Tanrı Sözü Öğretisi
- Tarih
- Uncategorized
- Vahiy ve Esinlenme
Tanrı İbrahim’le Kaç Antlaşma Yaptı?
Kutsal Kitap’ı doğru bir şekilde anlamak önemlidir. Ne yazık ki, Kutsal Kitap metniyle ilgili bazı fikirler düşüncelerimize öylesine yerleşmiş olabilir ki, metnin gerçekte ne söylediğini göremez hale geliriz. Yaratılış kitabının 15. ve 17. bölümleri arasındaki ilişki buna bir örnektir. Bu iki bölüm Tanrı’nın İbrahim’e vaatlerini antlaşmalarla nasıl gösterdiğini kaydeder, ancak bu iki antlaşma arasındaki…
Yuhanna 5:26’da Ebedi Soyu Görmek
Berkhof şöyle der: ”Ebedi doğuş öğretisi, Üçlü Birlik’in birinci kişisinin, ilahî varlık içinde, kendisine benzer ikinci bir kişisel varoluşun kaynağı olduğu ve bu ikinci kişiyi, herhangi bir bölünme, yabancılaşma ya da değişim olmaksızın, ilahî özün tamamına sahip kıldığı ezelî ve zorunlu eylemdir.”1 İrenaeus bu konuda haklı olarak şöyle der: ”O’nun (Mesih’in) soyu anlatılamayacak kadar…
İsa’nın Tanrı Doğasına İlişkin En Eski Yeni Antlaşma Kanıtı Nedir?
Birinci yüzyılda, şimdiye kadar yaşamış en olağanüstü insanlardan birine tanık oluyoruz. Doğmadan önce annesine onun diğer insanlar gibi olmayacağı, ilahi olacağı söylenmişti. Bir yetişkin olarak, mesajını iletmek ve mucizeler gerçekleştirmek için yolculuk yaptı. Hastaları iyileştirdi, cinleri kovdu ve hatta ölüleri diriltti. Etrafında onu Tanrı’nın oğlu olarak gören öğrencileri vardı. Sonunda, yaptığı işler nedeniyle onu…
Kutsal Kitap’ın Otoritesi ve Hristiyan Geleneği
Kutsal Yazılar, özellikle Batı’daki Hıristiyan kiliselerinin tarihinde önemli ve otoriter bir rol oynamıştır. Kutsal Yazılar, Tanrı’nın vahyedilmiş, esinlenilmiş yazılı Sözü’dür. Kutsal Kitap’ın yetkisi, Kutsal Yazılar’ın ilahi yazarı olan Tanrı’nın yetkisinden kaynaklanır. Kutsal Kitap’ın yanılmazlığı, en azından on dokuzuncu yüzyıla kadar Batı’daki kiliselerin merkezi doktrinini oluşturmuştur. Hıristiyanlar Kutsal Kitap’ın yanılmazlığının bir kilise doktrini olduğuna inanmışlardır.…
Dini Çoğulculuk ve Müslüman – Hristiyan Diyaloğa İnanç Temelli Yaklaşımlar
4 Aralık 2000’de, İsrail ve Filistin’de İkinci İntifada’nın başlangıcı olarak bilinen olayların hemen ardından, Biola Üniversitesi’nde “Kudüs’te Barış Mümkün mü?” başlıklı bir panel düzenledim. Birçok medya kuruluşu ve organizasyon, ABD’de Müslümanları ve Yahudileri bu konuda konuşmak üzere bir araya getirmekte zorlanıyordu. 23 yaşında idealist bir organizatör olarak, enerjik bir ekibinde desteğiyle, bu diyaloğu gerçekleştirmeye…
Kutsal Yazılar ve Tanrı’nın Yasası
Tanrı’nın yasası önce Yaratıcı ve Rab olarak Tanrı’nın kimliği, sonra da Tanrı’nın halkı için buyrukları içeren antlaşma bağlamında anlaşılır. Makale Kutsal Yazılar’ın Tanrı’nın yasası hakkında konuştuğu beş yolu ele almaktadır. Tanrı’nın yasası, Yaratıcı ve Antlaşma Rab’bi olan Tanrı’dan ve İncil’deki antlaşmaların yeni antlaşmada ve Mesih’in yasasında yerine getirilmesinden ayrı olarak anlaşılamaz. Yaygın kullanımda “yasa”…
Kutsal Yazıları Yorumlamak
Kutsal Yazıları yorumlamak, Tanrı’nın insan yazarları aracılığıyla Kutsal Kitap metninin ne anlam ifade ettiğini kişisel olarak keşfetme sürecidir. Yorumlama ve teoloji yoluyla kişi Tanrı’nın değişmez Sözü’nü değerlendirir, sentezler ve uygular. Bu çalışma Kutsal Yazıları neden yorumlamamız gerektiğini açıklamakta, hangi ön kabullerin yorumumuza rehberlik etmesi gerektiğini sentezlemekte ve nasıl yorumlayacağımıza dair bir süreç sunmaktadır. Kutsal…
İlahi ve Beşeri Bir Kitap Olarak Kutsal Yazılar
Kutsal Kitap’a Tanrı’nın Sözü ve insanların elinden çıkmış bir yazılar bütünü olarak yaklaşırken, Kutsal Yazılar’ın hem ilahi hem de beşeri unsurlarını doğru bir şekilde anlamalıyız. Kutsal Kitap kendisini Tanrı’nın Sözü olarak tasvir eder, böylece Kutsal Yazılar’ın ilahi yetkiye sahip olduğu vurgulanır, kusursuzdur ve bir bütünlük sunar. Aynı zamanda Kutsal Kitap insan eliyle yazılmıştır, bu…
Kutsal Yazıların Gerekliliği
İnsanların Tanrı’nın önündeki yargı konumlarını anlamaları ve O’nunla nasıl kurtarıcı bir ilişki kurup sürdüreceklerini bilmeleri için, Tanrı’nın açıklama yapması gerekiyordu. Tanrı kendisini birçok şekilde açıklayabilse de, kendisiyle olan ilişkimizi Kutsal Yazılar’da ele almayı seçmiştir. Bu, insanların çaresizce ihtiyaç duyduğu ama başka hiçbir yerde erişemeyeceği bir bilgidir. Dolayısıyla, Tanrı’nın yarattığı ahlaki evren ve O’nunla uygun…
Tanrı’nın Krallığı ve Çarmıh İlişkisi
Tanrı’nın krallığı İsa’nın yaşamında görüldü, vaazlarında ilan edildi, mucizelerinde açığa çıktı, ölümüyle kuruldu, dirilişiyle açıldı, Kutsal Ruh tarafından kilise aracılığıyla devam ediyor ve Mesih’in gelişiyle tamamlanacak. Makale boyunca araştırılan ‘çarmıh’ ve ‘Tanrı’nın krallığı’ ilişkisi, İsa Mesih’in kişiliğinde ve işinde bütünleşmektedir. Günümüzde Hıristiyanlar ya çarmıha sarılmakta ya da Tanrı’nın krallığı savunmaktadır. Krallık üzerine ciltler dolusu…
Kutsal Kitap’taki Antlaşmalar
Kutsal Kitap’taki antlaşmalar, Tanrı’nın Kutsal Yazılar aracılığıyla gerçekleştirdiği kurtarma eyleminin birleştirici halkasını oluşturur. Nuh’la açıkça başlar ve İsa Mesih’in kanıyla onaylanan yeni antlaşmada tamamlanır. Bazı teologlar daha önce üç antlaşma olduğunu iddia etse de (kurtuluş antlaşması, işler antlaşması ve lütuf antlaşması), Kutsal Yazılar’daki ilk açık antlaşma tufandan sonra Tanrı ile Nuh arasındadır. Hemen ardından…
Kutsal Yazıların Açıklığı Doktrini
Kutsal Yazılar’ın açıklığı (perspicuity) doktrini, Tanrı’nın Sözü’nde anlaşılabilecek şekilde konuştuğunu bildirir; yani Kutsal Yazılar anlaşılabilirdir. Bu makale, Tanrı’nın Sözü’nde anlaşılacak, inanılacak ve itaat edilecek şekilde yeterli açıklıkta konuştuğunu açıklamaktadır. Ardından “O halde neden bu kadar çok anlaşmazlık var?” sorusuna yanıt aranmaktadır. Kutsal Yazıların açıklığına dair Protestan inancı, bir yandan Tanrı’nın karakterine ve dünyadaki faaliyetlerine,…
Kutsal Yazıların Kendi Kendini Tasdiki ve Kutsal Ruh’un İçsel Tanıklığı
Kutsal Yazılar, Tanrı’nın gerçek sözü olduğuna dair çeşitli şekillerde kendileri hakkında tanıklık eder ve Kutsal Ruh, Hıristiyanlara güven vermek için bu tanıklığı etkili bir şekilde uygular. Kutsal Kitap çeşitli şekillerde Tanrı’nın kendi sözü olduğunu açıklar. Tanrı zaman zaman eski peygamberlerle doğrudan konuşmuş ve onlara sözlerini yazmalarını söylemiş, hatta yasasını bizzat Musa’ya vermiştir. Yeni Antlaşma,…
Eski ve Yeni Antlaşma Arasındaki İlişki
Eski ve Yeni Antlaşma’nın birliği ve çeşitliliği, Tanrı Sözü’nü daha fazla anlamamız için bir davettir. Kutsal Kitap iki antlaşmadan oluşan tek bir kitaptır. Otuz dokuz kitaptan oluşan Eski Antlaşma, Tanrı’nın halkı İsrail’e verdiği vaatleri içerir. Yirmi yedi kitaptan oluşan Yeni Antlaşma, hem Yahudi hem de Yahudi olmayanlar için Eski Antlaşma’nın tüm vaatlerini Mesih’te yerine…
İsa’nın Eski Antlaşma’ya Bakışı
İsa ve Çağdaşları Arasındaki Benzerlikler Birçok yönden, İsa’nın Kutsal Yazılarına bakışı, Yahudi halkının tutumlarıyla tam olarak aynı çizgideydi. İbranice Kutsal Kitap’ın üç ana bölümünden (Yasa, Peygamberler ve Yazılar) ve Hıristiyanların daha sonra tanımlayacağı gibi üç ana yasa türünden (ahlaki, medeni ve törensel) alıntılar yaptı. Daha fazla metne atıfta bulundu ve bunları hem kendisi hem…
Kutsal Kitap’a Göre Gerçek Oruç
Çünkü Bağımlılığımızı İfade Etmek: Oruç İçin Kutsal Kitap Örneği Tanrı’ya olan ihtiyacınızın en son ne zaman farkına vardınız? Benliği her şeyin üstünde tutan bir kültürde yaşıyoruz ve bu da Yaratıcımıza tamamen bağımlı olduğumuz gerçeğini unutmamızı kolaylaştırıyor. Oruç tutmanın Kutsal Kitap’taki nedenlerinden biri, imanımızın yalnızca Tanrı’ya bağlı olduğunu göstermektir. Makale, orucun önemine dair Kutsal Kitap’tan…
Kutsal Kitap’ın Değişmezliğine Yönelik Günümüz İddiaları
Günümüzde Kutsal Kitap’ın değişmezliği doktrinine yönelik itirazlar arasında söz ve eylem meseleleri, ilahi Yazar’ın insan yazarlarla uyumu, bilgi ve belirsizlik ile Kutsal Yazılar’ın metnine yönelik ahlaki itirazlar yer almaktadır. Neredeyse her doktrin bazı kesimler tarafından şüpheyle karşılanmıştır, ancak hiçbir şey Yaratılış’tan başlayan Tanrı’nın işlerini engelleyememiştir. Tarihsel olarak, farklı kaynaklar ekleyerek Kutsal Yazılar’ın otoritesini göreceli…
İlahi Vahiy Olarak Kutsal Yazılar
Kutsal Yazılar, hem Eski Antlaşma hem de Yeni Antlaşma olmak üzere, Tanrı’nın halkı için özel olan vahyinin yazılı şeklidir. Onlara ölümden dirilen ve göğe yükselen Mesih’e ilişkin kalıcı ve sürekli bir tanıklık sağlar. Tanrı’nın olağanüstü ve lütufkâr bir armağanı olan ilahi vahiy, hem genel hem de özel şekillerde görünür. Genel vahiy her yerde herkese…
İznik Konseyi Serisi 6 – Tek, Kutsal, Evrensel ve Elçisel Kilise
”Tüm zaman ve mekana yayılmış, sonsuzluğa kök salmış, sancakları olan bir ordu gibi korkunç olduğunu gördüğümüz Kilise’yi kastetmiyorum.” Bunlar C.S. Lewis’in, bir iblisin Mesih’in tek, kutsal, evrensel ve elçisel Kilise hakkında ne düşünebileceğini hayal ederek karakteri Screwtape’e söylediği sözlerdir. Screwtape küçümseyici bir ürpertiyle ekler, ”‘İtiraf ediyorum, en cesur ayartıcılarımızı tedirgin eden bir manzara.’”[1] İznik…
İznik Konseyi Serisi 5 – İznik Konseyi ve Kutsal Ruh
325 yılında İznik Konseyi toplandı. Konsey sonucunda, Tanrı’nın varlığının teolojik formülasyonu açıkça ilan edilmiştir. Konseyde ‘Ben ya da biz inanıyoruz’ anlamına gelen πιστευο ya da credo ifadesini kullanmıştır. “İnanıyoruz” ifadesinin kullanılması, evrensel Kilise’ye inanç bildirgesinde ortodoks bir standart belirleme olanağı vermiştir. Bunun dini anlamı, Kilise’nin ortodoksluğu tanımlayan belirli sınırlara sahip olduğudur. Böylece, Konstantinopolis’te (381)…
Kutsal Kitap Danışmanlık Koalisyonu İnanç Açıklaması
Gerçeği Sevgiyle Söylemek – Kilise’nin Genel Vizyonu Bizler Kutsal Kitap danışmanlığında mükemmelliği ve birliği teşvik etmeye kendini adamış bir Hristiyan topluluğuyuz. Amacımız, işbirliğine dayalı ilişkileri teşvik etmek ve Mesih’in Bedenini Mesih’in değişmez gerçeğiyle yaşamları değiştirmek için donatan sağlam kaynakları sağlamaktır. Mesih merkezli işbirliği içinde sevgi dolu ve hikmetli bir şekilde ilişki kurarak, esenlik bağıyla…
İznik Konseyi Serisi 4 – İznik Konseyinde Ebedi Soy
İznik İnanç Bildirgesi, Tanrı’nın Oğlu İsa Mesih’in tanrılığını güçlü bir şekilde ilan etmesiyle bilinir. Bu, Oğul’un “Baba ile aynı özden” olduğu görüşünde açık şekilde görülür. Ancak daha az bilinen şey, İznik İnanç Bildirgesi’nin sadece onun tanrılığını değil, aynı zamanda tanrılığını ilan etme şeklidir. İnanç Bildirgesi, Oğul’un Baba’dan ebedi ‘soy’ olarak tanrılığa sahip olduğunu teyit…
İznik Konseyi Serisi 3 – Baba Tanrı’yı İkrar Etmek
Dördüncü yüzyıldaki İznik Konseyi’ni çevreleyen tartışmalar doğrudan Baba Tanrı ile ilgili olmasa bile, Baba’nın Oğul ve Ruh’la ilişkili olarak nasıl tasavvur edildiğini kökten şekillendirmiştir. MS 325’ten 381’e kadar olan tarihsel olay, Oğul ve Kutsal Ruh’un konumuna değinirken, bunu Baba’nın oluşturduğu uzun bir gölge ortamında yapar. Bu “gölgeye” dikkat etmek, Kilise’nin İznik Konseyi’ndeki “Tek Tanrı’ya,…
İznik Konseyi Serisi 2 – İznik Konseyi’nin İlk Maddesinin Anlamı
Hıristiyanlık felsefi açıdan anlaşılması zor olabilir. Bizden sadece Tanrı’nın insan doğasına büründüğüne, öyle ki tek bir Kişinin hem Tanrı hem de insan olduğuna inanmamız istenmez, aynı zamanda Tanrı’nın tek bir özde üç Kişi olduğuna da inanmamız istenir. Çok tanrıcılıktan kaçınmalıyız – sadece tek bir Tanrı vardır ve bu tek Tanrı, ilk emrin bize söylediği…
İznik Konseyi Serisi 1 – İznik Konseyi Nasıl Toplandı ve Neden Önemlidir?
Kilise, kültürün ayartıcı çağrısına kulak vermeye eğilimli olabilir. Yüreklerimizi Tanrı’nın sesine odaklamak için yardıma ihtiyacımız vardır. Tanrı bize çeşitli araçlar vasıtasıyla yardım eder. Tanrı’nın Sözü’nü dikkatle dinlemekten doğan iman, Tanrı’nın Kilise’ye gerçekten ne söylediğini duymanın daha derin deneyimlerine bizi çekmek ister. Dünya dikkatimizi çekmek için birçok güç kullanır – buna baskı da dâhildir. Ancak…
Adem ve İsrail Bağlantısı
İsrail’in söz dinlemezliği, peygamber Hoşea’ya göre Adem’in söz dinlemezliği gibiydi. “Oysa onlar Adam Kenti’nde antlaşmaya uymadılar, orada bana ihanet ettiler.” (Hoş. 6:7). Adem (erkek ve dişi) eretz’i (toprakları) doldurma ve fethetme amacıyla kutsanıyor (Yar. 1:28). İsrail’in Mısır ülkesinde olağanüstü bir şekilde büyümesinin yaratılış buyruğuyla doğrudan bağlantısı vardır: “Ama soyları arttı; üreyip çoğaldılar, gittikçe büyüdüler,…
Ağıt Işığında ‘Beni An’ Sözünün (Luka 23:42) İlahi Kristolojisi
Azizlerin hayatının anlatıldığı Synaxarion adlı Doğu Ortodoks hagiografi derlemesi, Luka’nın Kutsal Cuma’da tövbe eden günahkarın şu sözüne yer verir:1 ‘Beni an.” Bölüm, Luka 23:39-43’teki kısa diyaloğun ana hatlarını yansıtır; buna İsa’nın bir suçlunun ricasına karşılık cennet vaadi de dahildir: ”Ey İsa, kendi egemenliğine girdiğinde beni an” (Luka 23:42). İsa ile bu suçlu arasında geçen…
İncil’de Nikodim’in Kimliği ve Önemi
‘Halkın zaferi’ anlamına gelen Nikodim bir Ferisi, Yahudilerin yöneticisi ve İsrail’in bir öğretmeniydi (Yuhanna 3:1, Yuhanna 3:10). İsa Mesih’e yaptığı gizli ziyaret, sadece elçi Yuhanna tarafından kaydedilen önemli bir konuşmaya yol açtı. Nikodim, tereddütlerine ve korkularına rağmen yürekten bir samimiyet ve sade bir hakikat sevgisi göstermiştir. Nihayetinde Mesih’in bir takipçisi olmuş ve Aramatyalı Yusuf’la…
Yuhanna, Vahiy 19:11-20:10 Bölümlerinde Neden Savaş Benzetmesi Kullandı?
Yuhanna’nın Vahiy bölümündeki savaş benzetmeleri rahatsız edici olabilir. Dökülen kanın büyüklüğü, hayal gücünü ve modern ahlaki duyarlılıkları tedirgin etmektedir. Her biri soruna kendine özgü bir şekilde yaklaşan çok sayıda akademisyen Vahiy’deki savaş anlatılarını ele almaya çalışmış olsa da,1 bu konuyu ele alan çalışmaların çokluğu, Vahiy’i anlamak için şu soruyu yanıtlamamız gerektiğini göstermektedir: Vahiy kitabı…
Noel (Doğuş) Döneminde Dökülen Kanları Anımsamak
Noel (Doğuş) dönemi sadece bir günden oluşmaz, aslında on iki gün vardır. Noel Yortusu 25 Aralık’tan 5 Ocak’a, yani İsa’nın doğuşunu kutladığımız günden Yıldızbilimcilerin ziyaretini andığımız Epifani arifesine kadar sürer. Bu dönemeçler tanıdıktır, ancak aralarda daha az bilinen olaylar ve kişiler de kilise takviminde anılır. Kutsal Aile Yortusu gibi bazı günler daha yaygın bilinir.…
Yuhanna Müjdesi’ni Benzersiz Kılan 7 Şey
Dört Müjde kitabı söz konusu olduğunda, birbirlerine tam olarak benzemediği uzun zamandır kabul edilmektedir. Birbirine çok benzeyen içerik, ton ve tempoya sahip üç Sinoptik İncil vardır-Matta, Markos ve Luka. Makalede dördüncü Müjde kitabı olarak Yuhanna’ya değineceğiz. Kilise babaları en başından beri Yuhanna’nın diğerlerinden önemli ölçüde farklı olduğunu kabul etmişlerdir. Aslında İskenderiyeli Klement, daha…
Athanasius’un İsa Mesih’in Müjdesini Açıklaması
Bazıları için Advent döneminin en önemli özelliği mumlar ve çelenklerdir. Diğerleri içinse yiyecekler ve dostluktur. Ancak benim en sevdiğim Advent geleneği İskenderiyeli Athanasius’un ‘Enkarnasyon Üzerine’ kitabını okumaktır. Birçok okuyucu bu başyapıtla, bazı baskılarda C. S. Lewis tarafından yazılan ve “Eski Kitapların Okunması Üzerine” adıyla yeniden basılan giriş yazısı nedeniyle karşılaşmıştır. Lewis, Athanasius’un klasik metni…
Hayal Kırıklıklarına Karşı Mesih’in Doğuşundaki Umuda Sahip Olmak
Kendimi bildim bileli Noel’i (Doğuş Bayramı) çok severim. Anne olduğumdan beri, bu dönemde ailemiz için büyük beklentilerim vardı. Nihayet, birkaç yıl önce, bu Aralık ayının Noel etkinliklerini tamamen kucaklayacağımız Aralık olacağına karar verdim. Böylece, oğlumun anaokulu Noel kutlaması ve kızımın Noel korosu çalışmaları arasında, halk tiyatrosuna katılmaktan ağaç kurmaya kadar her şeyi planladım. Ve…
Erken Dönem Hristiyanlar Okuma Yazma Biliyor Muydu?
1979 yapımı Rocky II filminde, Apollo Creed’e karşı aldığı mağlubiyetin ardından ünlenen Rocky Balboa, bir TV reklamında oynaması için işe alınır. Reklam filminin çekimleri sırasında, işaret kartlarını okuyamadığı kısa sürede anlaşılır. Çekimlerin uzun sürmesine sinirlenen yönetmen Rocky ile acımasızca alay eder: “Okuyamadığın için bize binlerce dolara mal oldun!” Rocky aşağılanır ve utanır. Neden mi?…
Yeni Antlaşma Kanonunun En Eski Tam Listesi Hangisidir?
Yeni Antlaşma kanonunu incelerken, akademisyenler 27 kitaptan oluşan tam bir listeyi ilk kez gördüğümüz zamanı vurgulamayı severler. Kaçınılmaz olarak, Athanasius’un ünlü Festal Mektubu’nda (yaklaşık 367) yer alan listeden bunun ilk kez gerçekleştiği zaman olarak bahsedilir. Sonuç olarak, genellikle Yeni Antlaşma’nın geç bir olgu olduğu iddia edilir. Athanasius’a göre, dördüncü yüzyılın sonuna kadar bir Yeni…
Nefililer Kimlerdir ve Tufandan Nasıl Kurtuldular?
Nefililer oldukça ilgi çekici görünmektedir ve bu konuda çok sayıda kitap bulunmaktadır. Bazıları fantezidir; ancak sayıları ve yaygın olarak kabul gören dini fikirleri sıklıkla kullanmaları, Nefililerin popüler kültür için önemini göstermektedir. Diğerleri kurgu dışı olarak yazılmıştır ve Nefilimlerin kökenleri ve devam eden ve gelecekteki faaliyetleri hakkında teoriler ortaya koymaktadır.1 Bunlar genellikle Nefililerin insan ve…
Elçisel Otorite ile Kilise’nin En Eski Geleneği Arasındaki İlişki
1. Araştırma Soruları, Hipotezler ve Hedefler Elçisel otorite ile kilisenin ilk geleneği arasındaki ilişki üzerine araştırmama başladığımda aklımda iki soru vardı: Normatif bir gelenekten bahsetmek tarihsel olarak haklı mıdır ve eğer öyleyse, bunun sınırlarını nasıl çizebiliriz? Normatif bir geleneğin varlığının havarisel otorite tarafından hem garanti edildiği hem de sınırlarının çizildiği benim ilk hipotezimdi. Ayrıca…
Irenaeus ve Yuhanna Müjdesi’ndeki Adem-Mesih Tipolojisi
Pavlus, Adem-Mesih tipolojisine açıkça atıfta bulunan tek Yeni Antlaşma yazarıdır. Bu nedenle bazen bunu daha kapsamlı bir şekilde geliştiren Irenaeus’un büyük ölçüde, hatta sadece Pavlusçu bir temel üzerine inşa ettiği varsayılır.1 Örneğin Jean Daniélou, Irenaeus’un Pavlus’un İsa’nın yeni Adem olduğuna dair “dağınık ifadelerini” sağlam bir teolojik sisteme entegre ettiğini iddia ederken,2 John VanMaaren, Irenaeus’un…
Hristiyanlık’ta Yaratılış’a Verilen Önem
Çevrecilik kavramı nerede ortaya çıkmıştır? Kitlesel bir göçün doğal sonucu muydu yoksa pagan bir dünya görüşünden mi doğdu? Birçok mükemmel kitap ve makale bu konuda derinlemesine araştırmalar sunmaktadır. Burada tüm bu dağ gibi sayfaları yüksek bir yerden inceleyeceğiz. Çevre hareketinin başlangıcından itibaren Hıristiyan etkileyicileri olmuştur. Bu isimler arasında Charles Spurgeon, Theodore Roosevelt ve C.…
Roma İmparatoru Theodosius’un Gayreti
Erken kilise dönemi hakkında bilgi edinmek için ‘Havariler arasında ilk çağrılan’ Andreas tarafından kurulan Konstantinopolis (İstanbul) Kutsal Makamını ziyaret ettim. İstanbul, Rusya, Sırbistan, Romanya, Bulgaristan, Gürcistan, Kıbrıs, Yunanistan, Polonya ve Arnavutluk’un özerk kiliseleri ve Çekoslovakya, Finlandiya ve Estonya’nın özerk kiliseleri tarafından ana kilise olarak görülen ve Ortodoks Kilisesi’nin ruhani merkezi olan Fener Rum Patrikhanesi’ne ev…
Erken Kilise Döneminde Hristiyanlar Tapınmada Hangi İlahileri Kullanıyordu?
Erken kilise döneminde Hristiyanlar tapınma müziği konusunda ikilem yaşıyordu. Etrafları gösterişli koro şarkıları, enstrümantal müzik ve dans içeren pagan gösterileriyle çevriliydi. Bunlar genellikle şehvet içerikli drama ve Roma’nın kötü şöhretli kanlı dövüşleriyle ilişkilendiriliyordu. Kuzey Afrikalı öğretmen Tertullian (yaklaşık 160-220), bariz nedenlerden ötürü, Hıristiyanlığa geçenlerin bir zamanlar kendilerine bu kadar zevk veren “gösterilerden” uzak durması…
Kilise Birliği Üzerine Cyprian
“Annesi Kilise olmayan kişinin, Tanrı da Babası olamaz.” (Cyprian) 249 yılında Roma İmparatorluğu Kilise’ye karşı on bir yıl süren acımasız bir saldırı başlattı. Kilisenin çektiği acıların beklenmedik yansımaları oldu. Binlerce kişi inancı uğruna kahramanca ölürken, birçok Hıristiyan ise hayatlarını kurtarmak için tanrılara kurban verdi. Daha sonra bu kişilerin çoğu tövbe etti ve kiliseye…
Erken Kilise Döneminde Hristiyanların İman Yaşamı
Erken dönem kiliselerindeki “sıradan Hristiyanların” ruhsal yaşamını hayal etmeye veya anlamaya çalıştığımızda, çoğunlukla onların deneyimlerine dair doğrudan veya otobiyografik anlatıların eksikliğiyle karşılaşırız. Oysa günümüzde Hristiyanlar, kişisel ruhsal günlükler, “dua listeleri” ve benzeri araçlar oluştururlar. İlk Hıristiyanların ruhani oluşumlarını ve dua pratiklerini yeniden yapılandırmaya çalışırken, büyük ölçüde hem ruhani disiplinini teşvik eden hem de…
Sürgünden Dönüşün Sembolik Bir Uygulaması Olarak Yahya’nın Vaftizi
Birçok Kutsal Kitap uzmanıyla birlikte dört kanonik İncil’in ilki olarak kabul ettiğim Markos İncili’nin başlığı,1 okuyucuyu doğrudan İsa’ya odaklanan bir çalışmaya hazırlar (Markos 1:1), ancak kurtuluş tarihi sahnesinde Vaftizci Yahya’nın aniden ortaya çıkışıyla başlar (Markos 1:2-11). Diğer İncillerle karşılaştırıldığında, Markos’un genel olarak Yahya’nın vaftiz hizmetine ve özel olarak da İsa’nın Yahya tarafından vaftiz edilmesine…
Tanrısal Bağ Olarak Kabul Edilen Evlilik
İlk yüzyıllarda Hıristiyanlığı kabul eden bir pagan, hayatının önemli ölçüde değiştiğini görecekti. Tanrısal simgelerin önünde sunulan geleneksel hayvan kurban etme uygulamalarından kaçınmak, yerel toplulukla sosyal bağları koparırdı. Halk eğlenceleri, gladyatör dövüşleri ve tiyatro gibi sivil yaşamın diğer yönlerinden uzak durmak, yeni bir Hıristiyan’ın Roma kültüründen uzaklaşma duygusunu daha da pekiştirirdi. Ancak en dramatik etkiyi…
Erken Kilise Döneminde Gündelik Yaşam
Roma toplumunun temel birimi aileydi ve ‘paterfamilias’ olarak adlandırılan baba ailenin mutlak reisiydi. Kendi çocuklarını bile aileden reddedebilir ya da köle olarak satabilirdi. Kadınlar oy kullanamaz, aday olamaz ya da toplum önünde konuşamazdı. Zaman geçtikçe daha varlıklı kadınlar, özellikle de dullar, mülk sahibi olma ve kendi işlerini yönetme hakkını kazandı; Yeni Ahit’te İsa’nın hizmetini…
Müjde, Dünya’ya Nasıl Yayıldı?
Yeruşalim Elçilerin İşleri’nin başlangıcı, Yeruşalim’deki ilk kilisenin varlığını ve gücünü teyit eder. İsa göğe alındıktan sonra Yeruşalim’deki kilisede 120 imanlı vardı (Elçilerin İşleri 1:15). Elçilerin İşleri 2:5, Yeruşalim’de, dünyanın her ülkesinden gelmiş dindar Yahudilerin bulunduğunu ve Celileli imanlıların Pentikost’ta Kutsal Ruh’u aldıktan sonra kendi dillerini konuştuklarında hayrete düştüklerini bildirir. İsa’nın Yeruşalim’deki ilk izleyicileri Yahudi’ydi;…
Kutsal Kitap Bağlamında Malaki
Kutsal Kitap Teolojisinin Önemi Hıristiyanların ondalık vermeleri gerekir mi? Kilise papazları “rahip” olarak adlandırılmalı mıdır? Hristiyanlar boşanabilir mi? Bunlar, Malaki’de ortaya çıkan ve Hıristiyanların bazen tutkulu bir şekilde anlaşmazlığa düştüğü konulardan bazılarıdır. Hıristiyanlar arasındaki anlaşmazlıklara ek olarak, inanç dışındaki bazı kişiler Hıristiyanların Kutsal Kitap’ı kullanırken seçici davrandıklarını düşünmektedir. Hıristiyanların neden Kutsal Kitap’ın bazı emirlerine…
Krallar Kitaplarında İlyas ve Elişa’nın Amacı Neydi?
Bu makale 2. Krallar’ın ve özellikle de İlyas ve Elişa’nın rollerini, 1. Krallar’da başlamış olanın sonuca ulaşması ya da daha iyisi, daha büyük ve daha kalıcı bir şekilde gerçekleşmesi olarak ele alacaktır.1 İlyas ve Elişa figürlerinin 1. Krallar 17’den 2. Krallar 13’e kadar olan Krallar kitaplarının ana bölümlerinde kilit rol oynadıkları açıktır. İlyas ve…
Şiloah Havuzu’nun Önemi
Akademisyenler 2004 yılında Yeruşalim’in Davut Şehri’nin güney ucunda birinci yüzyıldan kalma büyük bir havuzun keşfedilmesini kutladılar. Bu havuz ve ilgili yeraltı kanalları kompleksi, hem Birinci hem de İkinci Tapınak dönemlerine ait İncil metinlerinin arkeolojik yankılarıdır. Bu hayati su kaynaklarının potansiyel tanımlamaları ve aralarındaki bağlantılar, İncil’de ve İncil sonrası metinlerde kullanılan dilde zaten belirgindir, yüzyıllar…
Nazianzuslu Gregory’nin Pastoral Teoloji Üzerine Düşünceleri
Çok sayıda pastör hayal kırıklığı ya da yorgunluk nedeniyle hizmetten ayrılıyor ve çok sayıda pastör ise sık sık ayrılmayı düşünüyor. Pastörler, Tanrı’nın hizmetkarları olma işinde doğru bakış açısıyla sebat etmek için düzenli hatırlatmalara ihtiyaç duyarlar. Pastörlerin sorumluluğun ağırlığını hissetmeleri ve yine de bunun arzu edilen bir görev olduğunu kabul etmeleri önemlidir. Pastörlerin çağrılarını ve…
İbranilere Mektup’ta Tanrı Sözünün Doğruluğu ve Daimi Geçerliliği
İbraniler’in iki ayırt edici özelliği, yazarın Kutsal Yazılar’ın doğruluğuna ve güncelliğine olan güvenini ifade etmek için bir araya gelir. İbraniler, Tanrı’nın bugün Eski Ahit Yazıları aracılığıyla konuştuğunu ve Tanrı’nın sağ elindeki yüceltilmiş Oğul’un şu anda Tanrı halkı için mevcut olan her şeye yeterli Kurtarıcı olduğunu onaylar. Tanrı’nın Eski Antlaşma aracılığıyla konuşması doğrudur ve yüceltilmiş Oğul’un…
Romalılar 13:1-7’nin Mısır’dan Çıkış Bağlamında Yeniden Değerlendirilmesi
Romalılar 13:1-7’de Pavlus, sivil otoriteyle ilişkiler konusunda Yeni Ahit’in en vurgulu pasajını yazmıştır. Bu tezin temel amacı, sivil otoriteyle ilgili bu pasajı Pavlus’un hahamlık eğitimi, Kutsal Yazılar’a yüksek bakışı, kendi öz anlayışı ve özellikle de Romalılar’da kurtuluşun arketipi olarak mevcut olan daha geniş Yeni Çıkış paradigması bağlamında çerçeveleyerek yeniden okumayı önermektir. Pavlus’un siyasi parenesisi,…
Kutsal Kitap’ın Mesajı
Kutsal Kitap birçok kitaptan oluşur ve yüzyıllar boyunca çeşitli yazarlar tarafından yazılmıştır. AyrıcaTanrı’nın Sözü olarak tek bir mesajı açığa çıkaran birleşik bir vahiydir. Kutsal Kitap’ın genel mesajının ne olduğunu anlamak, onu doğru bir şekilde yorumlamak ve yaşamlarımıza doğru bir şekilde uygulamak için oldukça önemlidir. Bu makale Kutsal Kitap’ın ana mesajının ne olduğunu ve Kutsal…
Erken Kilise Dönemi Kadınları
Anthusa Anthusa M.S. 330’dan 374’e kadar Antakya’da yaşamıştır. Henüz 20 yaşındayken dul kalan Anthusa, 4. yüzyıl kilisesinin en büyük vaizlerinden ve liderlerinden biri olan oğlu John Chrysostom’un yaşamındaki etkisiyle hatırlanmaktadır. Çağdaşları Anthusa’nın kültürlü ve varlıklı bir aileden geldiğini söylemektedir. Yine de kocasının ölümünden sonra yeniden evlenmemeyi tercih etmiş, bunun yerine kendini iki çocuğunu, John…
Kanon’un Elçisel Kökenleri
Havariler bizim için Müjde’yi Rab İsa Mesih’ten aldılar, İsa Mesih Tanrı’dan gönderildi. Bu nedenle İsa Mesih Tanrı’dan, Havariler de Mesih’tendir. 1. KLEMENT Yeni Antlaşma fikri nereden çıkmıştır? Bir kanona sahip olmak için itici güç neydi? Modern akademik görüşlerin kısa bir incelemesi bile, kanonun genellikle erken kilise tarihi döneminden kaynaklanan bir şey olarak kabul edildiğini…
Eski Antlaşma’da İsa’yı Görmek
İsa’yı Eski Antlaşma’da görebilmemizi sağlayan en iyi öğretmen, yine İsa’nın kendisidir. Yuhanna 5:39’da İsa şöyle der: ‘‘Kutsal Yazılar’ı araştırıyorsunuz. Çünkü bunlar aracılığıyla sonsuz yaşama sahip olduğunuzu sanıyorsunuz. Bana tanıklık eden de bu yazılardır!’’ Birçokları tarafından bilinen diğer olay ise, İsa’nın Emmaus yolunda Kleopas ve diğer öğrenciyi azarlamasıdır. ‘‘Sizi akılsızlar! Peygamberlerin bütün söylediklerine inanmakta ağır…
Mesih’e İşaret Eden Dört Mezmur
Yeni Antlaşma’nın birçok yerinde Mesih hakkında Mezmurlar’dan alıntı yapılmaktadır. En bilineni ise, Mezmur 22:1’de yer alan, ‘‘Tanrım, Tanrım, beni neden terk ettin?’’ sözüdür. Aslında genel olarak baktığımızda birçok Mezmur’un Mesih adına ya da Mesih hakkında konuştuğunu görürüz. Bu durum erken kilise döneminde Hristiyan yazarlar tarafından da kabul edilmekteydi. Makalede Mesih’e işaret eden dört Mezmur’a…
Bilimin Açıklayamayacağı 5 Şey
Bilimin Sınırları ve Bilimcilik Tehlikesi Bilimcilik, bilimin hemen hemen her şeyi açıklayabileceği düşüncesidir. Ancak gerçekte bilimin açıklayamadığı birçok şey vardır. Sorun sadece yetersiz bilgiye sahip olmamız değildir, aslında bilimin her şeyi açıklayamayacağı gerçeğidir. İşin en ilginç yanı ise, bilimin açıklayamayacağı bazı şeyleri teizmin açıklayabilmesidir. Makalede teizmin açıklayabildiği ancak bilimin açıklayamadığı beş şeye odaklanacağız: 1.…
Pelagianizm Hakkında Bilinmesi Gereken 10 Şey
1. Augustine ile şiddetli tartışmalar yaşayan Pelagius (350-425) hakkında fazla bir bilgiye sahip değiliz. Pelagius, 4. yüzyılın sonlarına doğru Roma’da öğretişte bulunan Britanyalı bir keşişti. 410 yılında Kuzey Afrika’ya giden Pelagius, orada Hippo Piskoposu Augustine ile anlaşmazlığa düştü. Ardından Filistin’e giden keşişin varlığı zamanla tamamen unutuldu. 2. Pelagius, yazılı eserleri sözlü iletişime tercih eden üretken…
Kutsal Kitap’a Dair 10 Önemli Arkeolojik Keşif
Makalenin içeriği, Kutsal Yazıları kültürel ve tarihi bağlamda ele alan ESV Kutsal Kitap Arkeolojisi Çalışması’na dayanmaktadır. 1. Rosetta Taşı 1798’de Fransa İmparatoru Napolyon, Mısır’ı işgal etti. Yanında bilim insanları ve teknik ressamlardan oluşan bir ekip vardı. Keşif gezisinin en önemli parçası Rosetta Taşı idi. Rosetta Taşı, eski Mısır hiyerogliflerini çözmenin bir anahtarı olması nedeniyle…
Yunus’un Hikayesi, Bir Benzetmeden mi İbaret?
‘‘Sonra Yunus’u kaldırıp denize attılar, kuduran deniz sakinleşti. Bu olaydan ötürü denizciler RAB’den öyle korktular ki, O’na kurbanlar sundular, adaklar adadılar. Bu arada RAB Yunus’u yutacak büyük bir balık sağladı. Yunus üç gün üç gece bu balığın karnında kaldı.’’ (Yunus 1:15-17) Yunus balığın karnından Tanrısı RAB’be şöyle dua etti: ‘‘Ya RAB, sıkıntı içinde sana…
Eski Antlaşma Hristiyanlar İçin Neden Önemlidir?
Mesih, gerçekten Eski Antlaşma’daki mesajın bir parçası mı? Günümüzde bir Hristiyan olarak Eski Antlaşma’daki vaatlere sahip olduğumu düşünebilir miyim? Musa’nın Yasası, İsa’nın takipçileri için hâlâ önemli mi? Kısacası, Eski Antlaşma’ya nasıl yaklaşmalıyız? Eski Antlaşma’yı anlamak için, ölümden dirilen İsa’ya iman edenler olarak öncelikle onu okumamız gerekir. Pavlus’un belirttiği gibi, gerçekler Tanrı’nın Ruhu aracılığıyla kabul…
Yeşaya’nın Kutsal Tanrı Hakkında Görümü (6:1-13)
a. Görüm hakkında (6:1-7) Kral Uzziya’nın öldüğü yıl yüce ve görkemli Rab’bi gördüm; tahtta oturuyordu, giysisinin etekleri tapınağı üzerinde Seraflar duruyordu; her birinin altı kanadı vardı; ikisiyle yüzlerini, ikisiyle ayaklarını örtüyor, öbür ikisiyle de uçuyorlardı. Birbirlerine şöyle sesleniyorlardı: ”Her Şeye Egemen RAB Kutsal, kutsal, kutsaldır. Yüceliği bütün dünyayı dolduruyor.” Seraflar’ın sesinden kapı söveleriyle eşikler…
Bizans, II: Büyük Bölünme
“Bizler değişmedik; halen sekizinci yüzyılda olduğumuz gibiyiz. Keşke yeniden eskisi gibi, imanda ve paydaşlıkta bir olduğumuz zamanlardaki gibi olabilsen!” (Alexis Khomiakov) Doğu ve Batı Hıristiyan Aleminin Birbirinden Ayrılması 1054 yılının bir yaz günü, öğleden sonra, Konstantinopolis kentindeki Kutsal Bilgelik (Aya Sofya) Kilisesi’nde bir ibadet töreni başlamak üzereyken, Kardinal Humbert ve Papa’nın gönderdiği diğer iki…
Vahiy: Yargı ve Umut Resimleri
Yeni Antlaşma’nın geri kalanından Vahiy kitabına döndüğümüz zaman sanki yabancı bir ülkeye ayak basmışız gibi hissederiz. Anlatılar ile gerçekler ve buyrukları sade bir şekilde ifade eden mektuplar yerine melekler, borazanlar, depremler, canavarlar, ejderhalar ve dipsiz kuyular ile dolu bir kitapla karşılaşırız. Yorum bilimiyle ilgili sorunlar bu kitabın özündedir. Kitap, kanonun (Kutsal Kitap) bir parçasıdır,…
Pentatük
Eski Antlaşma’nın ilk beş kitabı “Pentatük’ü oluşturur- Yaratılış, Mısır’dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasa’nın Tekrarı. Bu sözcük, Grekçe pentateuchos, “beş cilt (kitap)” sözcüğünden türemiştir. Yahudiler bu kitaplara “Tevrat” (yani, “öğretiler”) adını verir. Bu söz dilimize “Yasa” olarak geçmiştir (Mat. 5:17; Luk. 16:17; Elç. 7:53; 1. Ko. 9:8). Yahudiler Tevrat’ı, Kutsal Yazılar’ın geri kalanından…
Jül Sezar’ın Ölümüne ve İsa Mesih’in Dirilişine İnanıyorum
Hıristiyanlar İsa’nın ölümden dirilişine, sahip oldukları kanıtlar için mi inanır? Yoksa Kutsal Kitap’ın sözlerine bakarak mı İsa’nın dirilişine iman ediyorlar? Günümüz tarihi, İsa’nın dirilişini destekleyen bazı kanıtları değerlendirmemiz için fırsatlar sunuyor. M.Ö 44 yılının 15 Mart gününde, Roma diktatörü Jül Sezar onlarca senatör tarafından bıçaklanarak öldürüldü. İsa Mesih ise yaklaşık 77 yıl sonra, yani…
Beden Alma Geleneği
DUA İLE DOLU BİR YAŞAMIN nasıl hem erdemli hem de Ruh tarafından güçlendirilen bir yaşamın temelinde yattığını ve bunların nasıl sırasıyla bize toplumsal adalete katkıda bulunma ve Göksel egemenliğin müjdesini duyurma becerisi kazandırdığını öğrendik. Geriye kalan bir unsur da tüm bu bileşenlerin günlük yaşam içinde nasıl işlev gördüğünü anlamaktır, ki bu işlev Beden Alma…
İbrahim ve Dünyanın Tüm Aileleri
Yaratılış 12-50 Giriş Giriş Bu bir teolojik yorum kitabıdır. Yaratılış 12-50 arasındaki metinlerin düzenlenmesini sağlayan kaynaklar ve gelenekler üzerinde yazılmış bir yorum kitabı değildir (yine de bazen bu kaynaklar ve geleneklere değineceğim). Bu tarihsel olayların ve sosyal gelişmelerin temelinde yer almaları nedeniyle yeniden canlandırılacak kaynakların ve geleneklerin çalışıldığı bir kitap da değildir. (yine de…
Peygamberden de Üstün: Vaftizci Yahya ve “Muhammed de Peygamberler Arasında mı?” Sorusu
“Saul da mı peygamberler arasında?” (1Sa. 10:11 KM çevirisi) “Peki Muhammed hakkında ne düşünüyorsun?” Türkiye’de geçirdiğim 30 yıl boyunca bu zorlu soruyla sık sık karşılaştım. Bazen Muhammed’in son peygamber olmasını reddetmekle ilgili sebepler sunmadan sadece şöyle cevap veriyorum: “İsa ‘ben birinci ve sonuncuyum’ dedi ve bir Hristiyan olarak ben, onun zamanın sonuna kadar takipçileriyle…
Saygınlığı Olmayan Bir Peygamber
Lions’lu Waldo Valdolar hareketini başlatan, Lions’lu Waldo hakkında sosyal sınıfı haricinde pek bir bilgiye sahip değiliz. Kendisi Fransa’nın Lions bölgesinde politikayla uğraşan çevresinde etkili ve oturaklı varlıklı bir tüccardı. Şehirden kovulduktan sonraki hayatı, ölmeden önceki son yılları ve 1217 dolaylarındaki ölümü hakkında hiçbir şey bilememekteyiz. Onunla ilgili her şey hayatındaki birkaç yıl hatta birkaç…
Üçüncü Yüzyıl Pers Topraklarında Kilise Yaşamı
Bu dönemde yazılmış bir kitap, Süryanice Didascalia Apostolorum (Elçilerin Öğretişleri), Roma Pers sınırında Doğunun Batı ile buluştuğu yerde, ‘yeni ırktan Hıristiyanlar’ın’ nasıl biraraya gelip tapındıkları ve ilişkilerini düzenledikleri hakkında en eski ayrıntılı anlatımlara yer vermektedir. Günümüze kalmış en eski kilise elkitabıdır ve Edessa ve Antakya arasında 225-250 yılları arasında yaşamış, büyük olasılıkla Yahudi olan…
Tüm İnsanların Ölmesi Gereken Tepe
İsa Mesih’in yerimize cezalandırılarak kefaret sunması doktrini, günümüzde yetersiz bir ifadedir. Birçok kişi doktrini Tanrı’nın adalet anlayışını, sevgisinden üstün tuttuğu, masum bir çocuğun acı çekmesine göz yumduğu ve Kutsal Yazılar’daki çarmıhın önemini ve değerini sönükleştirdiği için eleştiriyor. Bu suçlamalar yeni değil. Tümü 16. yüzyıldan bu yana tartışılıyor. Aslında hepsinin asılsız olduğunu söyleyebiliriz. Bu tür…
Hippo Piskoposu Augustine’in Yaşamı
Barbarlar, imparatorluğa akın ederek Roma’nın yaşam tarzını tehdit ediyordu. Kilise, aynı zamanda sapkın öğretilerle mücadele ediyordu. Kültüre, medeniyete ve kiliseye yönelik tehditlere Augustine hikmetli yaklaştı. Kuzey Afrika’da dünyaya gelen Augustine, Roma İmparatorluğu’nu tehdit eden sapkınlıkların farkındaydı. Babası bir pagandı, annesi ise Rab’be sadık bir Hristiyandı. Augustine, ergenlik çağında şehvet ve lüks yaşam arzusuna tutsaktı.…
Roma İmparatoru Theodosius’un Hristiyan Dünyasına Katkısı
Roma İmparatorlarından Theodosius, dikkat çekici birçok harekette bulundu. İsmi fazla duyulmayan bu imparator, Hristiyan tarihinin gidişatını iki konuda tamamen değiştirdi. İktidardaki gücünü kilisenin yetkisi için kullanan imparator, komutan bir babanın çocuğu olarak kuzeybatı İspanya’da dünyaya geldi. Askeri bilgileri babasının yardımcılarıyla birlikte seferlere çıkarak öğrendi. 379’da Doğu Roma’da imparator olan Theodosius, kuzeyde Alman kabileleriyle savaştı…
Papa I. Leo’nun Yaşamı
Papa 1. Leo, görev süreci boyunca sapkın öğretilerle mücadele etti, imparatorları konseylerde bir araya getirdi ve Petrus’un varisi olduğunu söyleyerek Roma piskoposunun otoritesini bambaşka bir seviyeye taşıdı. Tarihteki en önemli hareketi, Hun imparatoru Attila’yı Doğu Avrupa’yı işgal etmemesi için ikna etmesi oldu. Papa I. Leo, önceden köle olan birinin piskoposluğa yükseltilmesini yasakladı. Çünkü böyle…
İncil Çevirmeni Jerome’un Yaşamı
Tam adı Eusebius Hieronymus Sophronius olan Jerome, 30’lu yaşların ortalarında en önemli Hristiyan bilginlerden biriydi. Kutsal Kitap’ı Latince’ye çevirmek için yaklaşık 30 yıl çalıştı. 340 yılında Dalmaçya’da küçük bir kasaba olan Stridon’da doğdu. Varlıklı ve Hristiyan bir ailede dünyaya gelen Jerome, gramer, retorik ve edebiyat eğitimi alması için Roma’ya gönderildi. Roma’da 19 yaşında vaftiz…
Mısırlı Antonius’un Yaşamı
Varlıklı bir ailede dünyaya gelen Antonius, henüz 20 yaşındayken ailesini kaybetti. Ailenin tüm mal varlığı kendisine kaldı. Tanrı Sözü’nü okumaya başlayan Antonius, Matta 19:21’de yer alan İsa’nın ‘‘Eğer eksiksiz olmak istiyorsan, git, varını yoğunu sat, parasını yoksullara ver; böylece göklerde hazinen olur. Sonra gel, beni izle’’ sözünü işitti. İsa’nın buyruğuna boyun eğen Antonius, malını…
Milanolu Ambrose’un Yaşamı
Milano piskoposu, Kutsal Kitap yorumcusu, siyaset teorisyeni, müzisyen ve öğretmen olan Ambrose, ‘‘Bilgelikten bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Erdemden bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Adaletten bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Gerçek, yaşam ve kurtuluştan bahsettiğimizde, İsa’dan bahsediyoruz’’ sözüyle İsa’nın görevine ve kimliğine atıfta bulundu. Hristiyan bir ailede dünyaya gelen Ambrose, ilk Latin kilise babasıdır. Papa ve kilise görevlileri, Ambrose henüz…
Atanasyus İnanç Bildirgesi’nin Önemi
Kilise tarihini çalışmanın en temel yolu, Hristiyanlığın erken dönem öğretilerini incelemekten geçer. Makale, bu öğretilere kısa bir giriş niteliğindedir. Atanasyus İnanç Bildirgesi, Üçlü Birlik öğretisini, Mesih’in insan ve tanrı doğasını ve Mesih’in kimliğini güçlü bir şekilde açıklamaktadır. Kilise tarihinin ilk yüzyıllarında sapkınlıklarla mücadele etmek ve kilise birliğini korumak için çok sayıda inanç bildirgesi yazıldı.…
İskenderiye Piskoposu Athanasius’un Yaşamı
Athanasius, kısa boylu ve koyu tenli olmasından dolayı düşmanları onu ‘kara cüce’ olarak tanımlardı. İskenderiye piskoposu olarak görev yaptığı 45 yılın 17’sini sürgünde geçirdi. Dört Roma imparatoru tarafından beş kez sürgüne gönderildi. Eserleri kilisenin geleceğini şekillendirdi. Ariusçuluğu sapkınlık olarak ilan etti. Athanasius’un İskenderiye Piskoposu Alexander’ın baş diyakoz yardımcısı olmasıyla tartışmalar başladı. Üçlü Birlik üzerine…
İlk Hristiyan İmparator Konstantin’in Hayatı
Konstantin’in yaşamı, ‘inancının bahşettiği erdemle göz kamaştırıcı’ olarak tanımlanıyor. Bu övgü dolu biyografi, Kayseri piskoposu Eusebios tarafından kaleme alındı. Öte yandan bazı tarihçiler Konstantin’in gerçekten Hristiyan olup olmadığını tartışıyor. Onun sadece ilkesiz bir güç arayışında olduğunu düşünüyorlar. Birçok kişi ise Konstantin’in inancının tamamen siyasi amaçlara yönelik olup paganizm ve Hristiyanlığın bir karışımı olduğunu iddia…
Altın Ağızlı Yuhanna’nın Hayatı
Antakyalı Yuhanna Chrysostom, cemaatine şu öğütte bulundu: ‘‘Dolapları giysilerle doldurmak, ancak Tanrı’nın benzeyişinde yaratılan insanların soğuktan titremesine izin vermek akılsızlık ve toplumsal bir deliliktir.’’ Düşüncelerinden taviz vermemesi ve etkili söylemlerde bulunması nedeniyle ‘Altın Ağızlı’ unvanına sahiptir. Vaazları etkiliydi, ancak bazılarına sert gelen sözleri ölümüne neden oldu. Antik çağın kültürel merkezlerinden biri olan Antakya’da doğan…
Kilise Babalarının Güçlü Duaları
Makale erken kilise döneminde kilise babalarının imanı, Tanrı’ya yaklaşması ve tapınması hakkında okuyuculara fikir veren on duaya yer vermektedir. Kilise tarihinin ilk beşinci yüzyılına ait olan alıntılar, günümüz Hristiyanlarının kilise babalarının yaşamını incelemesine olanak sağlamaktadır. Baba Tanrı’ya Dua – Romalı Klement (1. yüzyıl – M.S 101 yılları) Sana yakarıyoruz, Ey Efendimiz, bizlerin yardımcısı ve…
Nursialı Benedict’in Yaşamı
Benedict’in yönetimi altındaki keşişler, oldukça mutsuzdu. Hatta bir kadeh şaraba zehir ekleyerek Benedict’e ikram ettiler. Benedict, içmeden önce şarabı kutsadı. Papa I. Gregory tarafından anlatılan hikayeye göre, Benedict’in kutsamasından sonra cam paramparça oldu ve şarap yere döküldü. Benedict, kadehin içinde zehir olduğunu anlamıştı. Keşişleri çağırdı ve onları bağışladığını söyledi. Onları şu sözlerle salıverdi: ‘‘Yolunuza…
Yeşu’da İsa’yı Görmenin 6 Yolu
İsrail’in Kenan diyarını neredeyse kusursuz bir şekilde fethetmesini destansı bir şekilde anlatan Yeşu kitabı pek çok kişinin favorisidir. Hayattan daha büyük mucizelerin anlatılması kitabı güçlü ve unutulmaz kılar: Şeria Irmağı’nın geçilmesi, Eriha’nın duvarlarının yıkılması, güneş ve ayın gökyüzünde durması gibi mucizeler. Yeşu, Rab’be itaat ederek nasıl iman dolu bir yaşam sürüleceğine dair (kusurlu da…
Reformasyonun Özü
500 yıl önce Martin Luther Wittenberg kilisesinin kapılarına 95 tezini çiviledi. Ve bu olay aslında Reformun tetikleyicisi olarak anlaşılıyor. Peki, neler oldu? Ve neden bunlar oldu? Bugün bizim için hala önemli midir bunlar? Reform hareketi Katolik bir Avrupa’nın içerisinde başladı. Reformcular Avrupa’daki kilisedeki öğretişlere tepki gösteriyorlardı. Dolayısıyla seminerlerde Katolik kilisesiyle ilgili birçok şey duyacaksınız.…
Yalnızca Tanrı’ya Yücelik
1. Giriş Kutsal Kitap birçok yerde Tanrı’nın görkemi veya yüceliğinden bahseder. En iyi bilinen ayetlerden birisi Mezmur 19:1 olabilir: “Gökler Tanrı’nın görkemini açıklamakta, gökkubbe ellerinin eserini duyurmakta.” Mezmur 8:1 benzer bir şey söylüyor: “Ey Egemenimiz RAB, Ne yüce adın var yeryüzünün tümünde! Gökyüzünü görkeminle kapladın.” Ve Yeşaya şöyle yazıyor: “Kral Uzziya’nın öldüğü yıl yüce…
Hristiyan İlahiyatında Origen’in Rolü
Filozof ve derin bir Kutsal Kitap öğrencisi olan Origen, ağzına et sürmedi, şarap içmedi, haftada iki kez oruç tuttu, ayakkabısı yoktu ve anlatılanlara göre inancı uğruna kendini hadım etti. Origen Adamantius (Çelik Adam) MS 185 civarında İskenderiye yakınlarında doğdu. Hristiyan bir ailede yedi çocuğun en büyüğü olan Origen, Kutsal Kitap’ı öğrenerek büyüdü. 202 yılında…
Müjdeci Columbanus’un Yaşamı
İnancında tutkulu biri olan Columbanus, Batı Avrupa’nın en başarılı müjdecilerinden biridir. Biyografisini yazan kişi, ‘‘Columbanus, güzel ve parlak görünüşü ve asaletiyle herkes tarafından sevilmekteydi’’ dedi. Aslında burada bir sorun vardı. Hoş bir görünüşe sahip olan Columbanus, özellikle kızların dikkatini çekiyordu. Dünyasal zevklere tutsak olmaktan korkan Columbanus, yerel bir keşişe danıştı. Keşiş, ‘‘Uzaklaş ey genç,…
Kilise Babalarından Gregory Thaumaturgus’un Yaşamı
Günümüzde ebeveynler çocuklarının üniversiteye gidince farklı bir inancı benimseyeceğinden endişeleniyor. 1.700 yıl önce Pontuslu Gregory’nin deneyimlediği şey tam olarak buydu. Gregory’nin yeni inancı Hristiyanlık oldu. Neocaesarea’da (günümüz Niksar) zengin bir pagan ailede dünyaya gelen Gregory, hukuk ile geleneksel Yunan ve Roma klasikleri bölümünü okudu. Ardından kardeşi ile birlikte eğitim almak üzere Filistin’in antik liman…
Kilise Babalarından Antakyalı İgnatius’un Yaşamı
İgnatius, hayatını kaybedeceğini biliyordu ve Rab’be kavuşmayı bekliyordu. Kendisi için endişelenen Romalı Hristiyanlara, ‘‘Duyduğunuz sevginiz bana zarar vermesinden korkuyorum. Planladığınız şeylere ulaşabilirsiniz. Ancak sözlerimi dikkate almazsanız, Tanrı’ya ulaşmam güç olacaktır’’ dedi. İgnatius’un asıl hedefi, ölümünün Rab İsa Mesih’e benzer olmasıydı. Hristiyanlardan imanda sadık kalması için kendisine dua etmelerini istedi. İgnatius, ‘‘Hakkımda sessiz kalırsanız, Tanrı’nın…
İman Uğruna Canını Feda Eden Justin’in Yaşamı
Justin, Roma’da inancı nedeniyle tutuklandı. Vali, Justin’den tanrılara kurban sunarak inancını terk etmesini istedi. Justin, ‘‘Akıllı bir kişi gerçek imandan saparak yanlışa yönelmez’’ diyerek cevap verdi. Justin için bu yanıtı vermek kolaydı. Çünkü tüm yaşamı boyunca doğruyu yanlıştan ayırmak için çalıştı. Ruhun Ateşi Justin, Şekem kentinde (Arapça Nablus diye geçer) doğdu. Pagan ebeveynler tarafından…
Şamlı Yuhanna’nın Yaşamı
Ortodoks Kilisesi’ni ziyaret ettiğimizde tütsü yakıldığını, Bizans ilahileri söylendiğini ve ayin boyunca ayakta beklendiğini görürüz. En kafa karıştırıcı eylem ise, ikonaların önünde eğilip onları öpmek olabilir. Bu hareket, putperest bir eylem olarak değerlendirilebilir mi? Sekizinci ve dokuzuncu yüzyıllarda Hristiyan dünyasında tartışılan konulardan biri ikonaların varlığı oldu. Uygulamanın en güçlü savunucularından biri ise Şamlı Yuhanna…
İskenderiyeli Klement’in Yaşamı
Yeni Çağ düşüncesine sadece günümüz Hristiyanları değil, geçmişteki Hristiyanlar da maruz kalmıştır. Yeni Çağ’ın tohumu ikinci ve üçüncü yüzyıllarda ortaya çıkan Gnostisizm ile atıldı. Bu düşünceyle mücadele eden imanlılardan biri İskenderiyeli Klement idi. Yeni Bir Felsefe Anlayışı Gerçek adı Titus Flavius Klemens olan İskenderiyeli Klement’in Atina’da yaşayan pagan bir ailenin çocuğu olduğu düşünülmektedir. Yunanistan’da,…
Kurban Edilen İman Kahramanı Polikarp
Polikarp, küçük yaşlardan itibaren Hristiyandı. Ancak Roma İmparatorluğu, seksenli yaşların sonuna dek onu öldürmeye cesaret edemedi. Polikarp, kilise tarihinin ilk şehidi olarak bilinmektedir. Elçiler döneminin sonunda yaşayan Polikarp, Yuhanna’nın öğrencisiydi ve Smyrna piskoposu (günümüz İzmir) olarak atandı. Diriliş Bayramı’nın (Paskalya) tarihi hakkında anlaşmazlıkları çözmeye çalıştı ve dönemin en sapkın görüşlerini öne süren Gnostik Marcion…
İman Kahramanı Perpetua’nın Şehitliği
Perpetua’nın nasıl iman ettiği ve iman hayatını nasıl yaşadığı konusunda detaylı bilgiye sahip değiliz. Ancak tutukluğu sürecinde yazdığı günlüğü sayesinde son günlerinde neler yaşadığını öğrenebiliriz. Perpetua, üçüncü yüzyılın başlarında kocası, oğlu ve kölesi Felicitas ile birlikte Kartaca’da (günümüz Tunus’ta) yaşayan soylu bir kadındı. O dönemde Kuzey Afrika, Hristiyanlığın merkezlerinden biriydi. İmparator Septimius Severus’un Hristiyanlığı yasaklamasıyla…
Eski Antlaşma’da Vaat Edilmiş Topraklar
Vaat edilmiş topraklara ilişkin anlatılar, Yaratılış 1-2’de başlar. ‘The Temple and the Church’s Mission’ adlı kitapta Aden bahçesinin ‘tapınak’, Adem’in ise ‘başkahin’ olduğu anlatılır. Antik dünyada tapınaklara tanrılara ait simgeler yerleştirilirdi. Adem, Cennet tapınağına yerleştirilen ilk imgeydi. Görevi, soyuyla birlikte yeryüzünün tümüne egemen olmasıydı (Yar. 1:26-28). Adem ve onun soyu, Tanrı’nın görkeminin tüm dünyada…
Dünyanın İniltisi Altında Tanrı’da Sevinç Bulmak
Sevinç arayışımız, Tanrı’nın yarattığı şeylere bakıp her şeyin ‘iyi’ olduğunu ilan ettiği yaratılış hikayesinin sonunda başlar. Trajik bir şekilde yaratılış, atalarımızın günahı nedeniyle lekelendi. Bu karanlık dönemde bile umut sesleri son bulmadı. Elçi Pavlus, Tanrı’nın bereketlerini yağdıracağı günün yaklaşmakta olduğu konusunda bizleri teşvik etmektedir. Yaratılışın, çektiği doğum sancılarıyla birlikte inlediğini biliyoruz. Romalılar 8:20-24 şöyle…