Mesih’e İşaret Eden Dört Mezmur
Yeni Antlaşma’nın birçok yerinde Mesih hakkında Mezmurlar’dan alıntı yapılmaktadır. En bilineni ise, Mezmur 22:1’de yer alan, ‘‘Tanrım, Tanrım, beni…
Teofani
Tanım Teofani, Tanrı’nın görünümü ve doğaüstü bir görselliğin eşlik ettiği varlığının tezahürüdür. Özet Eski Antlaşma boyunca Tanrı, varlığını halkına çeşitli…
Tanrı İbrahim’le Kaç Antlaşma Yaptı?
Kutsal Kitap’ı doğru bir şekilde anlamak önemlidir. Ne yazık ki, Kutsal Kitap metniyle ilgili bazı fikirler düşüncelerimize öylesine yerleşmiş…
İsa’nın Doğumuna İlişkin Tarihsel ve Arkeolojik Bilgiler
Mesih ne zaman doğdu? Her sene 24 Aralık akşamı, İsa’nın doğuşunu kutlamak için kiliseler dolup taşar, milyonlarca Hristiyan ilahi…
Kutsal Kitap’ın Mitoloji Olmadığına Nasıl Emin Olabiliriz?
Kutsal Kitap’ın Tanrı kaynaklı olması, onu yalnızca tüm kitaplar arasında benzersiz kılmaz, aynı zamanda dünyadaki tüm hazineler arasında da…
İbranilere Mektup’ta Tanrı Sözünün Doğruluğu ve Daimi Geçerliliği
İbraniler’in iki ayırt edici özelliği, yazarın Kutsal Yazılar’ın doğruluğuna ve güncelliğine olan güvenini ifade etmek için bir araya gelir. İbraniler,…
Refah Müjdesi Hakkında Bilmemiz Gerekenler
Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde kiliseye gidenler arasında refah müjdesi inancı yaygın bir şekilde görülmektedir.…
Ateizm ve Türleri Hakkında Rehber Bir Yazı
Bazı şüpheciler Hristiyanları inançlarından soğutmak amacıyla çeşitli iddialarda bulunur. Doğru kabul ettikleri belgeleri sıralarlar ve teolojik kaynaklardan asılsız alıntılar…
Son Yazılar
Kilisenin Kökeni ve Doğası
Kilise, İsrail’e verilen vaatlere dayanan ve Kutsal Ruh tarafından başlatılan Tanrı’nın…
Tanrı İbrahim’le Kaç Antlaşma Yaptı?
Kutsal Kitap’ı doğru bir şekilde anlamak önemlidir. Ne yazık ki, Kutsal…
Yuhanna 5:26’da Ebedi Soyu Görmek
Berkhof şöyle der: ”Ebedi doğuş öğretisi, Üçlü Birlik’in birinci kişisinin, ilahî…
İsa’nın Tanrı Doğasına İlişkin En Eski Yeni Antlaşma Kanıtı Nedir?
Birinci yüzyılda, şimdiye kadar yaşamış en olağanüstü insanlardan birine tanık oluyoruz.…
Kutsal Kitap’ın Otoritesi ve Hristiyan Geleneği
Kutsal Yazılar, özellikle Batı’daki Hıristiyan kiliselerinin tarihinde önemli ve otoriter bir…
Dini Çoğulculuk ve Müslüman – Hristiyan Diyaloğa İnanç Temelli Yaklaşımlar
4 Aralık 2000’de, İsrail ve Filistin’de İkinci İntifada’nın başlangıcı olarak bilinen…
Kilisenin Kökeni ve Doğası
Kilise, İsrail’e verilen vaatlere dayanan ve Kutsal Ruh tarafından başlatılan Tanrı’nın yeni antlaşma halkıdır, hem yaşayan hem de ölmüş olan İsa Mesih’teki tüm imanlıları ve yerel imanlı topluluklarını ifade eder. Kilise Tanrı’nın yeni antlaşma halkıdır. Kilise sözcüğü hem yaşayan ve ölmüş olan tüm imanlıları (evrensel kilise) hem de imanlıların bireysel olarak bir araya geldikleri…
Tanrı İbrahim’le Kaç Antlaşma Yaptı?
Kutsal Kitap’ı doğru bir şekilde anlamak önemlidir. Ne yazık ki, Kutsal Kitap metniyle ilgili bazı fikirler düşüncelerimize öylesine yerleşmiş olabilir ki, metnin gerçekte ne söylediğini göremez hale geliriz. Yaratılış kitabının 15. ve 17. bölümleri arasındaki ilişki buna bir örnektir. Bu iki bölüm Tanrı’nın İbrahim’e vaatlerini antlaşmalarla nasıl gösterdiğini kaydeder, ancak bu iki antlaşma arasındaki…
Yuhanna 5:26’da Ebedi Soyu Görmek
Berkhof şöyle der: ”Ebedi doğuş öğretisi, Üçlü Birlik’in birinci kişisinin, ilahî varlık içinde, kendisine benzer ikinci bir kişisel varoluşun kaynağı olduğu ve bu ikinci kişiyi, herhangi bir bölünme, yabancılaşma ya da değişim olmaksızın, ilahî özün tamamına sahip kıldığı ezelî ve zorunlu eylemdir.”1 İrenaeus bu konuda haklı olarak şöyle der: ”O’nun (Mesih’in) soyu anlatılamayacak kadar…
İsa’nın Tanrı Doğasına İlişkin En Eski Yeni Antlaşma Kanıtı Nedir?
Birinci yüzyılda, şimdiye kadar yaşamış en olağanüstü insanlardan birine tanık oluyoruz. Doğmadan önce annesine onun diğer insanlar gibi olmayacağı, ilahi olacağı söylenmişti. Bir yetişkin olarak, mesajını iletmek ve mucizeler gerçekleştirmek için yolculuk yaptı. Hastaları iyileştirdi, cinleri kovdu ve hatta ölüleri diriltti. Etrafında onu Tanrı’nın oğlu olarak gören öğrencileri vardı. Sonunda, yaptığı işler nedeniyle onu…
Kutsal Kitap’ın Otoritesi ve Hristiyan Geleneği
Kutsal Yazılar, özellikle Batı’daki Hıristiyan kiliselerinin tarihinde önemli ve otoriter bir rol oynamıştır. Kutsal Yazılar, Tanrı’nın vahyedilmiş, esinlenilmiş yazılı Sözü’dür. Kutsal Kitap’ın yetkisi, Kutsal Yazılar’ın ilahi yazarı olan Tanrı’nın yetkisinden kaynaklanır. Kutsal Kitap’ın yanılmazlığı, en azından on dokuzuncu yüzyıla kadar Batı’daki kiliselerin merkezi doktrinini oluşturmuştur. Hıristiyanlar Kutsal Kitap’ın yanılmazlığının bir kilise doktrini olduğuna inanmışlardır.…
Dini Çoğulculuk ve Müslüman – Hristiyan Diyaloğa İnanç Temelli Yaklaşımlar
4 Aralık 2000’de, İsrail ve Filistin’de İkinci İntifada’nın başlangıcı olarak bilinen olayların hemen ardından, Biola Üniversitesi’nde “Kudüs’te Barış Mümkün mü?” başlıklı bir panel düzenledim. Birçok medya kuruluşu ve organizasyon, ABD’de Müslümanları ve Yahudileri bu konuda konuşmak üzere bir araya getirmekte zorlanıyordu. 23 yaşında idealist bir organizatör olarak, enerjik bir ekibinde desteğiyle, bu diyaloğu gerçekleştirmeye…
Kutsal Yazılar ve Tanrı’nın Yasası
Tanrı’nın yasası önce Yaratıcı ve Rab olarak Tanrı’nın kimliği, sonra da Tanrı’nın halkı için buyrukları içeren antlaşma bağlamında anlaşılır. Makale Kutsal Yazılar’ın Tanrı’nın yasası hakkında konuştuğu beş yolu ele almaktadır. Tanrı’nın yasası, Yaratıcı ve Antlaşma Rab’bi olan Tanrı’dan ve İncil’deki antlaşmaların yeni antlaşmada ve Mesih’in yasasında yerine getirilmesinden ayrı olarak anlaşılamaz. Yaygın kullanımda “yasa”…
Kutsal Yazıları Yorumlamak
Kutsal Yazıları yorumlamak, Tanrı’nın insan yazarları aracılığıyla Kutsal Kitap metninin ne anlam ifade ettiğini kişisel olarak keşfetme sürecidir. Yorumlama ve teoloji yoluyla kişi Tanrı’nın değişmez Sözü’nü değerlendirir, sentezler ve uygular. Bu çalışma Kutsal Yazıları neden yorumlamamız gerektiğini açıklamakta, hangi ön kabullerin yorumumuza rehberlik etmesi gerektiğini sentezlemekte ve nasıl yorumlayacağımıza dair bir süreç sunmaktadır. Kutsal…
İlahi ve Beşeri Bir Kitap Olarak Kutsal Yazılar
Kutsal Kitap’a Tanrı’nın Sözü ve insanların elinden çıkmış bir yazılar bütünü olarak yaklaşırken, Kutsal Yazılar’ın hem ilahi hem de beşeri unsurlarını doğru bir şekilde anlamalıyız. Kutsal Kitap kendisini Tanrı’nın Sözü olarak tasvir eder, böylece Kutsal Yazılar’ın ilahi yetkiye sahip olduğu vurgulanır, kusursuzdur ve bir bütünlük sunar. Aynı zamanda Kutsal Kitap insan eliyle yazılmıştır, bu…
Kutsal Yazıların Gerekliliği
İnsanların Tanrı’nın önündeki yargı konumlarını anlamaları ve O’nunla nasıl kurtarıcı bir ilişki kurup sürdüreceklerini bilmeleri için, Tanrı’nın açıklama yapması gerekiyordu. Tanrı kendisini birçok şekilde açıklayabilse de, kendisiyle olan ilişkimizi Kutsal Yazılar’da ele almayı seçmiştir. Bu, insanların çaresizce ihtiyaç duyduğu ama başka hiçbir yerde erişemeyeceği bir bilgidir. Dolayısıyla, Tanrı’nın yarattığı ahlaki evren ve O’nunla uygun…
Tanrı’nın Krallığı ve Çarmıh İlişkisi
Tanrı’nın krallığı İsa’nın yaşamında görüldü, vaazlarında ilan edildi, mucizelerinde açığa çıktı, ölümüyle kuruldu, dirilişiyle açıldı, Kutsal Ruh tarafından kilise aracılığıyla devam ediyor ve Mesih’in gelişiyle tamamlanacak. Makale boyunca araştırılan ‘çarmıh’ ve ‘Tanrı’nın krallığı’ ilişkisi, İsa Mesih’in kişiliğinde ve işinde bütünleşmektedir. Günümüzde Hıristiyanlar ya çarmıha sarılmakta ya da Tanrı’nın krallığı savunmaktadır. Krallık üzerine ciltler dolusu…
Kutsal Kitap’taki Antlaşmalar
Kutsal Kitap’taki antlaşmalar, Tanrı’nın Kutsal Yazılar aracılığıyla gerçekleştirdiği kurtarma eyleminin birleştirici halkasını oluşturur. Nuh’la açıkça başlar ve İsa Mesih’in kanıyla onaylanan yeni antlaşmada tamamlanır. Bazı teologlar daha önce üç antlaşma olduğunu iddia etse de (kurtuluş antlaşması, işler antlaşması ve lütuf antlaşması), Kutsal Yazılar’daki ilk açık antlaşma tufandan sonra Tanrı ile Nuh arasındadır. Hemen ardından…
Kutsal Yazıların Açıklığı Doktrini
Kutsal Yazılar’ın açıklığı (perspicuity) doktrini, Tanrı’nın Sözü’nde anlaşılabilecek şekilde konuştuğunu bildirir; yani Kutsal Yazılar anlaşılabilirdir. Bu makale, Tanrı’nın Sözü’nde anlaşılacak, inanılacak ve itaat edilecek şekilde yeterli açıklıkta konuştuğunu açıklamaktadır. Ardından “O halde neden bu kadar çok anlaşmazlık var?” sorusuna yanıt aranmaktadır. Kutsal Yazıların açıklığına dair Protestan inancı, bir yandan Tanrı’nın karakterine ve dünyadaki faaliyetlerine,…
Kutsal Yazıların Kendi Kendini Tasdiki ve Kutsal Ruh’un İçsel Tanıklığı
Kutsal Yazılar, Tanrı’nın gerçek sözü olduğuna dair çeşitli şekillerde kendileri hakkında tanıklık eder ve Kutsal Ruh, Hıristiyanlara güven vermek için bu tanıklığı etkili bir şekilde uygular. Kutsal Kitap çeşitli şekillerde Tanrı’nın kendi sözü olduğunu açıklar. Tanrı zaman zaman eski peygamberlerle doğrudan konuşmuş ve onlara sözlerini yazmalarını söylemiş, hatta yasasını bizzat Musa’ya vermiştir. Yeni Antlaşma,…
Eski ve Yeni Antlaşma Arasındaki İlişki
Eski ve Yeni Antlaşma’nın birliği ve çeşitliliği, Tanrı Sözü’nü daha fazla anlamamız için bir davettir. Kutsal Kitap iki antlaşmadan oluşan tek bir kitaptır. Otuz dokuz kitaptan oluşan Eski Antlaşma, Tanrı’nın halkı İsrail’e verdiği vaatleri içerir. Yirmi yedi kitaptan oluşan Yeni Antlaşma, hem Yahudi hem de Yahudi olmayanlar için Eski Antlaşma’nın tüm vaatlerini Mesih’te yerine…
İsa’nın Eski Antlaşma’ya Bakışı
İsa ve Çağdaşları Arasındaki Benzerlikler Birçok yönden, İsa’nın Kutsal Yazılarına bakışı, Yahudi halkının tutumlarıyla tam olarak aynı çizgideydi. İbranice Kutsal Kitap’ın üç ana bölümünden (Yasa, Peygamberler ve Yazılar) ve Hıristiyanların daha sonra tanımlayacağı gibi üç ana yasa türünden (ahlaki, medeni ve törensel) alıntılar yaptı. Daha fazla metne atıfta bulundu ve bunları hem kendisi hem…
Kutsal Kitap’a Göre Gerçek Oruç
Çünkü Bağımlılığımızı İfade Etmek: Oruç İçin Kutsal Kitap Örneği Tanrı’ya olan ihtiyacınızın en son ne zaman farkına vardınız? Benliği her şeyin üstünde tutan bir kültürde yaşıyoruz ve bu da Yaratıcımıza tamamen bağımlı olduğumuz gerçeğini unutmamızı kolaylaştırıyor. Oruç tutmanın Kutsal Kitap’taki nedenlerinden biri, imanımızın yalnızca Tanrı’ya bağlı olduğunu göstermektir. Makale, orucun önemine dair Kutsal Kitap’tan…
Kutsal Kitap’ın Değişmezliğine Yönelik Günümüz İddiaları
Günümüzde Kutsal Kitap’ın değişmezliği doktrinine yönelik itirazlar arasında söz ve eylem meseleleri, ilahi Yazar’ın insan yazarlarla uyumu, bilgi ve belirsizlik ile Kutsal Yazılar’ın metnine yönelik ahlaki itirazlar yer almaktadır. Neredeyse her doktrin bazı kesimler tarafından şüpheyle karşılanmıştır, ancak hiçbir şey Yaratılış’tan başlayan Tanrı’nın işlerini engelleyememiştir. Tarihsel olarak, farklı kaynaklar ekleyerek Kutsal Yazılar’ın otoritesini göreceli…
İlahi Vahiy Olarak Kutsal Yazılar
Kutsal Yazılar, hem Eski Antlaşma hem de Yeni Antlaşma olmak üzere, Tanrı’nın halkı için özel olan vahyinin yazılı şeklidir. Onlara ölümden dirilen ve göğe yükselen Mesih’e ilişkin kalıcı ve sürekli bir tanıklık sağlar. Tanrı’nın olağanüstü ve lütufkâr bir armağanı olan ilahi vahiy, hem genel hem de özel şekillerde görünür. Genel vahiy her yerde herkese…
İznik Konseyi Serisi 6 – Tek, Kutsal, Evrensel ve Elçisel Kilise
”Tüm zaman ve mekana yayılmış, sonsuzluğa kök salmış, sancakları olan bir ordu gibi korkunç olduğunu gördüğümüz Kilise’yi kastetmiyorum.” Bunlar C.S. Lewis’in, bir iblisin Mesih’in tek, kutsal, evrensel ve elçisel Kilise hakkında ne düşünebileceğini hayal ederek karakteri Screwtape’e söylediği sözlerdir. Screwtape küçümseyici bir ürpertiyle ekler, ”‘İtiraf ediyorum, en cesur ayartıcılarımızı tedirgin eden bir manzara.’”[1] İznik…
İznik Konseyi Serisi 5 – İznik Konseyi ve Kutsal Ruh
325 yılında İznik Konseyi toplandı. Konsey sonucunda, Tanrı’nın varlığının teolojik formülasyonu açıkça ilan edilmiştir. Konseyde ‘Ben ya da biz inanıyoruz’ anlamına gelen πιστευο ya da credo ifadesini kullanmıştır. “İnanıyoruz” ifadesinin kullanılması, evrensel Kilise’ye inanç bildirgesinde ortodoks bir standart belirleme olanağı vermiştir. Bunun dini anlamı, Kilise’nin ortodoksluğu tanımlayan belirli sınırlara sahip olduğudur. Böylece, Konstantinopolis’te (381)…
Kutsal Kitap Danışmanlık Koalisyonu İnanç Açıklaması
Gerçeği Sevgiyle Söylemek – Kilise’nin Genel Vizyonu Bizler Kutsal Kitap danışmanlığında mükemmelliği ve birliği teşvik etmeye kendini adamış bir Hristiyan topluluğuyuz. Amacımız, işbirliğine dayalı ilişkileri teşvik etmek ve Mesih’in Bedenini Mesih’in değişmez gerçeğiyle yaşamları değiştirmek için donatan sağlam kaynakları sağlamaktır. Mesih merkezli işbirliği içinde sevgi dolu ve hikmetli bir şekilde ilişki kurarak, esenlik bağıyla…
İznik Konseyi Serisi 4 – İznik Konseyinde Ebedi Soy
İznik İnanç Bildirgesi, Tanrı’nın Oğlu İsa Mesih’in tanrılığını güçlü bir şekilde ilan etmesiyle bilinir. Bu, Oğul’un “Baba ile aynı özden” olduğu görüşünde açık şekilde görülür. Ancak daha az bilinen şey, İznik İnanç Bildirgesi’nin sadece onun tanrılığını değil, aynı zamanda tanrılığını ilan etme şeklidir. İnanç Bildirgesi, Oğul’un Baba’dan ebedi ‘soy’ olarak tanrılığa sahip olduğunu teyit…
İznik Konseyi Serisi 3 – Baba Tanrı’yı İkrar Etmek
Dördüncü yüzyıldaki İznik Konseyi’ni çevreleyen tartışmalar doğrudan Baba Tanrı ile ilgili olmasa bile, Baba’nın Oğul ve Ruh’la ilişkili olarak nasıl tasavvur edildiğini kökten şekillendirmiştir. MS 325’ten 381’e kadar olan tarihsel olay, Oğul ve Kutsal Ruh’un konumuna değinirken, bunu Baba’nın oluşturduğu uzun bir gölge ortamında yapar. Bu “gölgeye” dikkat etmek, Kilise’nin İznik Konseyi’ndeki “Tek Tanrı’ya,…
İznik Konseyi Serisi 2 – İznik Konseyi’nin İlk Maddesinin Anlamı
Hıristiyanlık felsefi açıdan anlaşılması zor olabilir. Bizden sadece Tanrı’nın insan doğasına büründüğüne, öyle ki tek bir Kişinin hem Tanrı hem de insan olduğuna inanmamız istenmez, aynı zamanda Tanrı’nın tek bir özde üç Kişi olduğuna da inanmamız istenir. Çok tanrıcılıktan kaçınmalıyız – sadece tek bir Tanrı vardır ve bu tek Tanrı, ilk emrin bize söylediği…
İznik Konseyi Serisi 1 – İznik Konseyi Nasıl Toplandı ve Neden Önemlidir?
Kilise, kültürün ayartıcı çağrısına kulak vermeye eğilimli olabilir. Yüreklerimizi Tanrı’nın sesine odaklamak için yardıma ihtiyacımız vardır. Tanrı bize çeşitli araçlar vasıtasıyla yardım eder. Tanrı’nın Sözü’nü dikkatle dinlemekten doğan iman, Tanrı’nın Kilise’ye gerçekten ne söylediğini duymanın daha derin deneyimlerine bizi çekmek ister. Dünya dikkatimizi çekmek için birçok güç kullanır – buna baskı da dâhildir. Ancak…
Adem ve İsrail Bağlantısı
İsrail’in söz dinlemezliği, peygamber Hoşea’ya göre Adem’in söz dinlemezliği gibiydi. “Oysa onlar Adam Kenti’nde antlaşmaya uymadılar, orada bana ihanet ettiler.” (Hoş. 6:7). Adem (erkek ve dişi) eretz’i (toprakları) doldurma ve fethetme amacıyla kutsanıyor (Yar. 1:28). İsrail’in Mısır ülkesinde olağanüstü bir şekilde büyümesinin yaratılış buyruğuyla doğrudan bağlantısı vardır: “Ama soyları arttı; üreyip çoğaldılar, gittikçe büyüdüler,…
Ağıt Işığında ‘Beni An’ Sözünün (Luka 23:42) İlahi Kristolojisi
Azizlerin hayatının anlatıldığı Synaxarion adlı Doğu Ortodoks hagiografi derlemesi, Luka’nın Kutsal Cuma’da tövbe eden günahkarın şu sözüne yer verir:1 ‘Beni an.” Bölüm, Luka 23:39-43’teki kısa diyaloğun ana hatlarını yansıtır; buna İsa’nın bir suçlunun ricasına karşılık cennet vaadi de dahildir: ”Ey İsa, kendi egemenliğine girdiğinde beni an” (Luka 23:42). İsa ile bu suçlu arasında geçen…
İncil’de Nikodim’in Kimliği ve Önemi
‘Halkın zaferi’ anlamına gelen Nikodim bir Ferisi, Yahudilerin yöneticisi ve İsrail’in bir öğretmeniydi (Yuhanna 3:1, Yuhanna 3:10). İsa Mesih’e yaptığı gizli ziyaret, sadece elçi Yuhanna tarafından kaydedilen önemli bir konuşmaya yol açtı. Nikodim, tereddütlerine ve korkularına rağmen yürekten bir samimiyet ve sade bir hakikat sevgisi göstermiştir. Nihayetinde Mesih’in bir takipçisi olmuş ve Aramatyalı Yusuf’la…
Yuhanna, Vahiy 19:11-20:10 Bölümlerinde Neden Savaş Benzetmesi Kullandı?
Yuhanna’nın Vahiy bölümündeki savaş benzetmeleri rahatsız edici olabilir. Dökülen kanın büyüklüğü, hayal gücünü ve modern ahlaki duyarlılıkları tedirgin etmektedir. Her biri soruna kendine özgü bir şekilde yaklaşan çok sayıda akademisyen Vahiy’deki savaş anlatılarını ele almaya çalışmış olsa da,1 bu konuyu ele alan çalışmaların çokluğu, Vahiy’i anlamak için şu soruyu yanıtlamamız gerektiğini göstermektedir: Vahiy kitabı…
Noel (Doğuş) Döneminde Dökülen Kanları Anımsamak
Noel (Doğuş) dönemi sadece bir günden oluşmaz, aslında on iki gün vardır. Noel Yortusu 25 Aralık’tan 5 Ocak’a, yani İsa’nın doğuşunu kutladığımız günden Yıldızbilimcilerin ziyaretini andığımız Epifani arifesine kadar sürer. Bu dönemeçler tanıdıktır, ancak aralarda daha az bilinen olaylar ve kişiler de kilise takviminde anılır. Kutsal Aile Yortusu gibi bazı günler daha yaygın bilinir.…
Yuhanna Müjdesi’ni Benzersiz Kılan 7 Şey
Dört Müjde kitabı söz konusu olduğunda, birbirlerine tam olarak benzemediği uzun zamandır kabul edilmektedir. Birbirine çok benzeyen içerik, ton ve tempoya sahip üç Sinoptik İncil vardır-Matta, Markos ve Luka. Makalede dördüncü Müjde kitabı olarak Yuhanna’ya değineceğiz. Kilise babaları en başından beri Yuhanna’nın diğerlerinden önemli ölçüde farklı olduğunu kabul etmişlerdir. Aslında İskenderiyeli Klement, daha…
Athanasius’un İsa Mesih’in Müjdesini Açıklaması
Bazıları için Advent döneminin en önemli özelliği mumlar ve çelenklerdir. Diğerleri içinse yiyecekler ve dostluktur. Ancak benim en sevdiğim Advent geleneği İskenderiyeli Athanasius’un ‘Enkarnasyon Üzerine’ kitabını okumaktır. Birçok okuyucu bu başyapıtla, bazı baskılarda C. S. Lewis tarafından yazılan ve “Eski Kitapların Okunması Üzerine” adıyla yeniden basılan giriş yazısı nedeniyle karşılaşmıştır. Lewis, Athanasius’un klasik metni…
Hayal Kırıklıklarına Karşı Mesih’in Doğuşundaki Umuda Sahip Olmak
Kendimi bildim bileli Noel’i (Doğuş Bayramı) çok severim. Anne olduğumdan beri, bu dönemde ailemiz için büyük beklentilerim vardı. Nihayet, birkaç yıl önce, bu Aralık ayının Noel etkinliklerini tamamen kucaklayacağımız Aralık olacağına karar verdim. Böylece, oğlumun anaokulu Noel kutlaması ve kızımın Noel korosu çalışmaları arasında, halk tiyatrosuna katılmaktan ağaç kurmaya kadar her şeyi planladım. Ve…
Erken Dönem Hristiyanlar Okuma Yazma Biliyor Muydu?
1979 yapımı Rocky II filminde, Apollo Creed’e karşı aldığı mağlubiyetin ardından ünlenen Rocky Balboa, bir TV reklamında oynaması için işe alınır. Reklam filminin çekimleri sırasında, işaret kartlarını okuyamadığı kısa sürede anlaşılır. Çekimlerin uzun sürmesine sinirlenen yönetmen Rocky ile acımasızca alay eder: “Okuyamadığın için bize binlerce dolara mal oldun!” Rocky aşağılanır ve utanır. Neden mi?…
Yeni Antlaşma Kanonunun En Eski Tam Listesi Hangisidir?
Yeni Antlaşma kanonunu incelerken, akademisyenler 27 kitaptan oluşan tam bir listeyi ilk kez gördüğümüz zamanı vurgulamayı severler. Kaçınılmaz olarak, Athanasius’un ünlü Festal Mektubu’nda (yaklaşık 367) yer alan listeden bunun ilk kez gerçekleştiği zaman olarak bahsedilir. Sonuç olarak, genellikle Yeni Antlaşma’nın geç bir olgu olduğu iddia edilir. Athanasius’a göre, dördüncü yüzyılın sonuna kadar bir Yeni…
Nefililer Kimlerdir ve Tufandan Nasıl Kurtuldular?
Nefililer oldukça ilgi çekici görünmektedir ve bu konuda çok sayıda kitap bulunmaktadır. Bazıları fantezidir; ancak sayıları ve yaygın olarak kabul gören dini fikirleri sıklıkla kullanmaları, Nefililerin popüler kültür için önemini göstermektedir. Diğerleri kurgu dışı olarak yazılmıştır ve Nefilimlerin kökenleri ve devam eden ve gelecekteki faaliyetleri hakkında teoriler ortaya koymaktadır.1 Bunlar genellikle Nefililerin insan ve…
Elçisel Otorite ile Kilise’nin En Eski Geleneği Arasındaki İlişki
1. Araştırma Soruları, Hipotezler ve Hedefler Elçisel otorite ile kilisenin ilk geleneği arasındaki ilişki üzerine araştırmama başladığımda aklımda iki soru vardı: Normatif bir gelenekten bahsetmek tarihsel olarak haklı mıdır ve eğer öyleyse, bunun sınırlarını nasıl çizebiliriz? Normatif bir geleneğin varlığının havarisel otorite tarafından hem garanti edildiği hem de sınırlarının çizildiği benim ilk hipotezimdi. Ayrıca…
Irenaeus ve Yuhanna Müjdesi’ndeki Adem-Mesih Tipolojisi
Pavlus, Adem-Mesih tipolojisine açıkça atıfta bulunan tek Yeni Antlaşma yazarıdır. Bu nedenle bazen bunu daha kapsamlı bir şekilde geliştiren Irenaeus’un büyük ölçüde, hatta sadece Pavlusçu bir temel üzerine inşa ettiği varsayılır.1 Örneğin Jean Daniélou, Irenaeus’un Pavlus’un İsa’nın yeni Adem olduğuna dair “dağınık ifadelerini” sağlam bir teolojik sisteme entegre ettiğini iddia ederken,2 John VanMaaren, Irenaeus’un…
Hristiyanlık’ta Yaratılış’a Verilen Önem
Çevrecilik kavramı nerede ortaya çıkmıştır? Kitlesel bir göçün doğal sonucu muydu yoksa pagan bir dünya görüşünden mi doğdu? Birçok mükemmel kitap ve makale bu konuda derinlemesine araştırmalar sunmaktadır. Burada tüm bu dağ gibi sayfaları yüksek bir yerden inceleyeceğiz. Çevre hareketinin başlangıcından itibaren Hıristiyan etkileyicileri olmuştur. Bu isimler arasında Charles Spurgeon, Theodore Roosevelt ve C.…
Roma İmparatoru Theodosius’un Gayreti
Erken kilise dönemi hakkında bilgi edinmek için ‘Havariler arasında ilk çağrılan’ Andreas tarafından kurulan Konstantinopolis (İstanbul) Kutsal Makamını ziyaret ettim. İstanbul, Rusya, Sırbistan, Romanya, Bulgaristan, Gürcistan, Kıbrıs, Yunanistan, Polonya ve Arnavutluk’un özerk kiliseleri ve Çekoslovakya, Finlandiya ve Estonya’nın özerk kiliseleri tarafından ana kilise olarak görülen ve Ortodoks Kilisesi’nin ruhani merkezi olan Fener Rum Patrikhanesi’ne ev…
Erken Kilise Döneminde Hristiyanlar Tapınmada Hangi İlahileri Kullanıyordu?
Erken kilise döneminde Hristiyanlar tapınma müziği konusunda ikilem yaşıyordu. Etrafları gösterişli koro şarkıları, enstrümantal müzik ve dans içeren pagan gösterileriyle çevriliydi. Bunlar genellikle şehvet içerikli drama ve Roma’nın kötü şöhretli kanlı dövüşleriyle ilişkilendiriliyordu. Kuzey Afrikalı öğretmen Tertullian (yaklaşık 160-220), bariz nedenlerden ötürü, Hıristiyanlığa geçenlerin bir zamanlar kendilerine bu kadar zevk veren “gösterilerden” uzak durması…
Kilise Birliği Üzerine Cyprian
“Annesi Kilise olmayan kişinin, Tanrı da Babası olamaz.” (Cyprian) 249 yılında Roma İmparatorluğu Kilise’ye karşı on bir yıl süren acımasız bir saldırı başlattı. Kilisenin çektiği acıların beklenmedik yansımaları oldu. Binlerce kişi inancı uğruna kahramanca ölürken, birçok Hıristiyan ise hayatlarını kurtarmak için tanrılara kurban verdi. Daha sonra bu kişilerin çoğu tövbe etti ve kiliseye…
Erken Kilise Döneminde Hristiyanların İman Yaşamı
Erken dönem kiliselerindeki “sıradan Hristiyanların” ruhsal yaşamını hayal etmeye veya anlamaya çalıştığımızda, çoğunlukla onların deneyimlerine dair doğrudan veya otobiyografik anlatıların eksikliğiyle karşılaşırız. Oysa günümüzde Hristiyanlar, kişisel ruhsal günlükler, “dua listeleri” ve benzeri araçlar oluştururlar. İlk Hıristiyanların ruhani oluşumlarını ve dua pratiklerini yeniden yapılandırmaya çalışırken, büyük ölçüde hem ruhani disiplinini teşvik eden hem de…
Sürgünden Dönüşün Sembolik Bir Uygulaması Olarak Yahya’nın Vaftizi
Birçok Kutsal Kitap uzmanıyla birlikte dört kanonik İncil’in ilki olarak kabul ettiğim Markos İncili’nin başlığı,1 okuyucuyu doğrudan İsa’ya odaklanan bir çalışmaya hazırlar (Markos 1:1), ancak kurtuluş tarihi sahnesinde Vaftizci Yahya’nın aniden ortaya çıkışıyla başlar (Markos 1:2-11). Diğer İncillerle karşılaştırıldığında, Markos’un genel olarak Yahya’nın vaftiz hizmetine ve özel olarak da İsa’nın Yahya tarafından vaftiz edilmesine…
Tanrısal Bağ Olarak Kabul Edilen Evlilik
İlk yüzyıllarda Hıristiyanlığı kabul eden bir pagan, hayatının önemli ölçüde değiştiğini görecekti. Tanrısal simgelerin önünde sunulan geleneksel hayvan kurban etme uygulamalarından kaçınmak, yerel toplulukla sosyal bağları koparırdı. Halk eğlenceleri, gladyatör dövüşleri ve tiyatro gibi sivil yaşamın diğer yönlerinden uzak durmak, yeni bir Hıristiyan’ın Roma kültüründen uzaklaşma duygusunu daha da pekiştirirdi. Ancak en dramatik etkiyi…
Erken Kilise Döneminde Gündelik Yaşam
Roma toplumunun temel birimi aileydi ve ‘paterfamilias’ olarak adlandırılan baba ailenin mutlak reisiydi. Kendi çocuklarını bile aileden reddedebilir ya da köle olarak satabilirdi. Kadınlar oy kullanamaz, aday olamaz ya da toplum önünde konuşamazdı. Zaman geçtikçe daha varlıklı kadınlar, özellikle de dullar, mülk sahibi olma ve kendi işlerini yönetme hakkını kazandı; Yeni Ahit’te İsa’nın hizmetini…
Müjde, Dünya’ya Nasıl Yayıldı?
Yeruşalim Elçilerin İşleri’nin başlangıcı, Yeruşalim’deki ilk kilisenin varlığını ve gücünü teyit eder. İsa göğe alındıktan sonra Yeruşalim’deki kilisede 120 imanlı vardı (Elçilerin İşleri 1:15). Elçilerin İşleri 2:5, Yeruşalim’de, dünyanın her ülkesinden gelmiş dindar Yahudilerin bulunduğunu ve Celileli imanlıların Pentikost’ta Kutsal Ruh’u aldıktan sonra kendi dillerini konuştuklarında hayrete düştüklerini bildirir. İsa’nın Yeruşalim’deki ilk izleyicileri Yahudi’ydi;…
Kutsal Kitap Bağlamında Malaki
Kutsal Kitap Teolojisinin Önemi Hıristiyanların ondalık vermeleri gerekir mi? Kilise papazları “rahip” olarak adlandırılmalı mıdır? Hristiyanlar boşanabilir mi? Bunlar, Malaki’de ortaya çıkan ve Hıristiyanların bazen tutkulu bir şekilde anlaşmazlığa düştüğü konulardan bazılarıdır. Hıristiyanlar arasındaki anlaşmazlıklara ek olarak, inanç dışındaki bazı kişiler Hıristiyanların Kutsal Kitap’ı kullanırken seçici davrandıklarını düşünmektedir. Hıristiyanların neden Kutsal Kitap’ın bazı emirlerine…
Krallar Kitaplarında İlyas ve Elişa’nın Amacı Neydi?
Bu makale 2. Krallar’ın ve özellikle de İlyas ve Elişa’nın rollerini, 1. Krallar’da başlamış olanın sonuca ulaşması ya da daha iyisi, daha büyük ve daha kalıcı bir şekilde gerçekleşmesi olarak ele alacaktır.1 İlyas ve Elişa figürlerinin 1. Krallar 17’den 2. Krallar 13’e kadar olan Krallar kitaplarının ana bölümlerinde kilit rol oynadıkları açıktır. İlyas ve…
Şiloah Havuzu’nun Önemi
Akademisyenler 2004 yılında Yeruşalim’in Davut Şehri’nin güney ucunda birinci yüzyıldan kalma büyük bir havuzun keşfedilmesini kutladılar. Bu havuz ve ilgili yeraltı kanalları kompleksi, hem Birinci hem de İkinci Tapınak dönemlerine ait İncil metinlerinin arkeolojik yankılarıdır. Bu hayati su kaynaklarının potansiyel tanımlamaları ve aralarındaki bağlantılar, İncil’de ve İncil sonrası metinlerde kullanılan dilde zaten belirgindir, yüzyıllar…
Nazianzuslu Gregory’nin Pastoral Teoloji Üzerine Düşünceleri
Çok sayıda pastör hayal kırıklığı ya da yorgunluk nedeniyle hizmetten ayrılıyor ve çok sayıda pastör ise sık sık ayrılmayı düşünüyor. Pastörler, Tanrı’nın hizmetkarları olma işinde doğru bakış açısıyla sebat etmek için düzenli hatırlatmalara ihtiyaç duyarlar. Pastörlerin sorumluluğun ağırlığını hissetmeleri ve yine de bunun arzu edilen bir görev olduğunu kabul etmeleri önemlidir. Pastörlerin çağrılarını ve…
İbranilere Mektup’ta Tanrı Sözünün Doğruluğu ve Daimi Geçerliliği
İbraniler’in iki ayırt edici özelliği, yazarın Kutsal Yazılar’ın doğruluğuna ve güncelliğine olan güvenini ifade etmek için bir araya gelir. İbraniler, Tanrı’nın bugün Eski Ahit Yazıları aracılığıyla konuştuğunu ve Tanrı’nın sağ elindeki yüceltilmiş Oğul’un şu anda Tanrı halkı için mevcut olan her şeye yeterli Kurtarıcı olduğunu onaylar. Tanrı’nın Eski Antlaşma aracılığıyla konuşması doğrudur ve yüceltilmiş Oğul’un…
Romalılar 13:1-7’nin Mısır’dan Çıkış Bağlamında Yeniden Değerlendirilmesi
Romalılar 13:1-7’de Pavlus, sivil otoriteyle ilişkiler konusunda Yeni Ahit’in en vurgulu pasajını yazmıştır. Bu tezin temel amacı, sivil otoriteyle ilgili bu pasajı Pavlus’un hahamlık eğitimi, Kutsal Yazılar’a yüksek bakışı, kendi öz anlayışı ve özellikle de Romalılar’da kurtuluşun arketipi olarak mevcut olan daha geniş Yeni Çıkış paradigması bağlamında çerçeveleyerek yeniden okumayı önermektir. Pavlus’un siyasi parenesisi,…
Kutsal Kitap’ın Mesajı
Kutsal Kitap birçok kitaptan oluşur ve yüzyıllar boyunca çeşitli yazarlar tarafından yazılmıştır. AyrıcaTanrı’nın Sözü olarak tek bir mesajı açığa çıkaran birleşik bir vahiydir. Kutsal Kitap’ın genel mesajının ne olduğunu anlamak, onu doğru bir şekilde yorumlamak ve yaşamlarımıza doğru bir şekilde uygulamak için oldukça önemlidir. Bu makale Kutsal Kitap’ın ana mesajının ne olduğunu ve Kutsal…
Erken Kilise Dönemi Kadınları
Anthusa Anthusa M.S. 330’dan 374’e kadar Antakya’da yaşamıştır. Henüz 20 yaşındayken dul kalan Anthusa, 4. yüzyıl kilisesinin en büyük vaizlerinden ve liderlerinden biri olan oğlu John Chrysostom’un yaşamındaki etkisiyle hatırlanmaktadır. Çağdaşları Anthusa’nın kültürlü ve varlıklı bir aileden geldiğini söylemektedir. Yine de kocasının ölümünden sonra yeniden evlenmemeyi tercih etmiş, bunun yerine kendini iki çocuğunu, John…
Kanon’un Elçisel Kökenleri
Havariler bizim için Müjde’yi Rab İsa Mesih’ten aldılar, İsa Mesih Tanrı’dan gönderildi. Bu nedenle İsa Mesih Tanrı’dan, Havariler de Mesih’tendir. 1. KLEMENT Yeni Antlaşma fikri nereden çıkmıştır? Bir kanona sahip olmak için itici güç neydi? Modern akademik görüşlerin kısa bir incelemesi bile, kanonun genellikle erken kilise tarihi döneminden kaynaklanan bir şey olarak kabul edildiğini…
Eski Antlaşma’da İsa’yı Görmek
İsa’yı Eski Antlaşma’da görebilmemizi sağlayan en iyi öğretmen, yine İsa’nın kendisidir. Yuhanna 5:39’da İsa şöyle der: ‘‘Kutsal Yazılar’ı araştırıyorsunuz. Çünkü bunlar aracılığıyla sonsuz yaşama sahip olduğunuzu sanıyorsunuz. Bana tanıklık eden de bu yazılardır!’’ Birçokları tarafından bilinen diğer olay ise, İsa’nın Emmaus yolunda Kleopas ve diğer öğrenciyi azarlamasıdır. ‘‘Sizi akılsızlar! Peygamberlerin bütün söylediklerine inanmakta ağır…
Mesih’e İşaret Eden Dört Mezmur
Yeni Antlaşma’nın birçok yerinde Mesih hakkında Mezmurlar’dan alıntı yapılmaktadır. En bilineni ise, Mezmur 22:1’de yer alan, ‘‘Tanrım, Tanrım, beni neden terk ettin?’’ sözüdür. Aslında genel olarak baktığımızda birçok Mezmur’un Mesih adına ya da Mesih hakkında konuştuğunu görürüz. Bu durum erken kilise döneminde Hristiyan yazarlar tarafından da kabul edilmekteydi. Makalede Mesih’e işaret eden dört Mezmur’a…
Bilimin Açıklayamayacağı 5 Şey
Bilimin Sınırları ve Bilimcilik Tehlikesi Bilimcilik, bilimin hemen hemen her şeyi açıklayabileceği düşüncesidir. Ancak gerçekte bilimin açıklayamadığı birçok şey vardır. Sorun sadece yetersiz bilgiye sahip olmamız değildir, aslında bilimin her şeyi açıklayamayacağı gerçeğidir. İşin en ilginç yanı ise, bilimin açıklayamayacağı bazı şeyleri teizmin açıklayabilmesidir. Makalede teizmin açıklayabildiği ancak bilimin açıklayamadığı beş şeye odaklanacağız: 1.…
Pelagianizm Hakkında Bilinmesi Gereken 10 Şey
1. Augustine ile şiddetli tartışmalar yaşayan Pelagius (350-425) hakkında fazla bir bilgiye sahip değiliz. Pelagius, 4. yüzyılın sonlarına doğru Roma’da öğretişte bulunan Britanyalı bir keşişti. 410 yılında Kuzey Afrika’ya giden Pelagius, orada Hippo Piskoposu Augustine ile anlaşmazlığa düştü. Ardından Filistin’e giden keşişin varlığı zamanla tamamen unutuldu. 2. Pelagius, yazılı eserleri sözlü iletişime tercih eden üretken…
Kutsal Kitap’a Dair 10 Önemli Arkeolojik Keşif
Makalenin içeriği, Kutsal Yazıları kültürel ve tarihi bağlamda ele alan ESV Kutsal Kitap Arkeolojisi Çalışması’na dayanmaktadır. 1. Rosetta Taşı 1798’de Fransa İmparatoru Napolyon, Mısır’ı işgal etti. Yanında bilim insanları ve teknik ressamlardan oluşan bir ekip vardı. Keşif gezisinin en önemli parçası Rosetta Taşı idi. Rosetta Taşı, eski Mısır hiyerogliflerini çözmenin bir anahtarı olması nedeniyle…
Yunus’un Hikayesi, Bir Benzetmeden mi İbaret?
‘‘Sonra Yunus’u kaldırıp denize attılar, kuduran deniz sakinleşti. Bu olaydan ötürü denizciler RAB’den öyle korktular ki, O’na kurbanlar sundular, adaklar adadılar. Bu arada RAB Yunus’u yutacak büyük bir balık sağladı. Yunus üç gün üç gece bu balığın karnında kaldı.’’ (Yunus 1:15-17) Yunus balığın karnından Tanrısı RAB’be şöyle dua etti: ‘‘Ya RAB, sıkıntı içinde sana…
Eski Antlaşma Hristiyanlar İçin Neden Önemlidir?
Mesih, gerçekten Eski Antlaşma’daki mesajın bir parçası mı? Günümüzde bir Hristiyan olarak Eski Antlaşma’daki vaatlere sahip olduğumu düşünebilir miyim? Musa’nın Yasası, İsa’nın takipçileri için hâlâ önemli mi? Kısacası, Eski Antlaşma’ya nasıl yaklaşmalıyız? Eski Antlaşma’yı anlamak için, ölümden dirilen İsa’ya iman edenler olarak öncelikle onu okumamız gerekir. Pavlus’un belirttiği gibi, gerçekler Tanrı’nın Ruhu aracılığıyla kabul…
Yeşaya’nın Kutsal Tanrı Hakkında Görümü (6:1-13)
a. Görüm hakkında (6:1-7) Kral Uzziya’nın öldüğü yıl yüce ve görkemli Rab’bi gördüm; tahtta oturuyordu, giysisinin etekleri tapınağı üzerinde Seraflar duruyordu; her birinin altı kanadı vardı; ikisiyle yüzlerini, ikisiyle ayaklarını örtüyor, öbür ikisiyle de uçuyorlardı. Birbirlerine şöyle sesleniyorlardı: ”Her Şeye Egemen RAB Kutsal, kutsal, kutsaldır. Yüceliği bütün dünyayı dolduruyor.” Seraflar’ın sesinden kapı söveleriyle eşikler…
Bizans, II: Büyük Bölünme
“Bizler değişmedik; halen sekizinci yüzyılda olduğumuz gibiyiz. Keşke yeniden eskisi gibi, imanda ve paydaşlıkta bir olduğumuz zamanlardaki gibi olabilsen!” (Alexis Khomiakov) Doğu ve Batı Hıristiyan Aleminin Birbirinden Ayrılması 1054 yılının bir yaz günü, öğleden sonra, Konstantinopolis kentindeki Kutsal Bilgelik (Aya Sofya) Kilisesi’nde bir ibadet töreni başlamak üzereyken, Kardinal Humbert ve Papa’nın gönderdiği diğer iki…
Vahiy: Yargı ve Umut Resimleri
Yeni Antlaşma’nın geri kalanından Vahiy kitabına döndüğümüz zaman sanki yabancı bir ülkeye ayak basmışız gibi hissederiz. Anlatılar ile gerçekler ve buyrukları sade bir şekilde ifade eden mektuplar yerine melekler, borazanlar, depremler, canavarlar, ejderhalar ve dipsiz kuyular ile dolu bir kitapla karşılaşırız. Yorum bilimiyle ilgili sorunlar bu kitabın özündedir. Kitap, kanonun (Kutsal Kitap) bir parçasıdır,…
Pentatük
Eski Antlaşma’nın ilk beş kitabı “Pentatük’ü oluşturur- Yaratılış, Mısır’dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasa’nın Tekrarı. Bu sözcük, Grekçe pentateuchos, “beş cilt (kitap)” sözcüğünden türemiştir. Yahudiler bu kitaplara “Tevrat” (yani, “öğretiler”) adını verir. Bu söz dilimize “Yasa” olarak geçmiştir (Mat. 5:17; Luk. 16:17; Elç. 7:53; 1. Ko. 9:8). Yahudiler Tevrat’ı, Kutsal Yazılar’ın geri kalanından…
Jül Sezar’ın Ölümüne ve İsa Mesih’in Dirilişine İnanıyorum
Hıristiyanlar İsa’nın ölümden dirilişine, sahip oldukları kanıtlar için mi inanır? Yoksa Kutsal Kitap’ın sözlerine bakarak mı İsa’nın dirilişine iman ediyorlar? Günümüz tarihi, İsa’nın dirilişini destekleyen bazı kanıtları değerlendirmemiz için fırsatlar sunuyor. M.Ö 44 yılının 15 Mart gününde, Roma diktatörü Jül Sezar onlarca senatör tarafından bıçaklanarak öldürüldü. İsa Mesih ise yaklaşık 77 yıl sonra, yani…
Beden Alma Geleneği
DUA İLE DOLU BİR YAŞAMIN nasıl hem erdemli hem de Ruh tarafından güçlendirilen bir yaşamın temelinde yattığını ve bunların nasıl sırasıyla bize toplumsal adalete katkıda bulunma ve Göksel egemenliğin müjdesini duyurma becerisi kazandırdığını öğrendik. Geriye kalan bir unsur da tüm bu bileşenlerin günlük yaşam içinde nasıl işlev gördüğünü anlamaktır, ki bu işlev Beden Alma…
İbrahim ve Dünyanın Tüm Aileleri
Yaratılış 12-50 Giriş Giriş Bu bir teolojik yorum kitabıdır. Yaratılış 12-50 arasındaki metinlerin düzenlenmesini sağlayan kaynaklar ve gelenekler üzerinde yazılmış bir yorum kitabı değildir (yine de bazen bu kaynaklar ve geleneklere değineceğim). Bu tarihsel olayların ve sosyal gelişmelerin temelinde yer almaları nedeniyle yeniden canlandırılacak kaynakların ve geleneklerin çalışıldığı bir kitap da değildir. (yine de…
Peygamberden de Üstün: Vaftizci Yahya ve “Muhammed de Peygamberler Arasında mı?” Sorusu
“Saul da mı peygamberler arasında?” (1Sa. 10:11 KM çevirisi) “Peki Muhammed hakkında ne düşünüyorsun?” Türkiye’de geçirdiğim 30 yıl boyunca bu zorlu soruyla sık sık karşılaştım. Bazen Muhammed’in son peygamber olmasını reddetmekle ilgili sebepler sunmadan sadece şöyle cevap veriyorum: “İsa ‘ben birinci ve sonuncuyum’ dedi ve bir Hristiyan olarak ben, onun zamanın sonuna kadar takipçileriyle…
Saygınlığı Olmayan Bir Peygamber
Lions’lu Waldo Valdolar hareketini başlatan, Lions’lu Waldo hakkında sosyal sınıfı haricinde pek bir bilgiye sahip değiliz. Kendisi Fransa’nın Lions bölgesinde politikayla uğraşan çevresinde etkili ve oturaklı varlıklı bir tüccardı. Şehirden kovulduktan sonraki hayatı, ölmeden önceki son yılları ve 1217 dolaylarındaki ölümü hakkında hiçbir şey bilememekteyiz. Onunla ilgili her şey hayatındaki birkaç yıl hatta birkaç…
Üçüncü Yüzyıl Pers Topraklarında Kilise Yaşamı
Bu dönemde yazılmış bir kitap, Süryanice Didascalia Apostolorum (Elçilerin Öğretişleri), Roma Pers sınırında Doğunun Batı ile buluştuğu yerde, ‘yeni ırktan Hıristiyanlar’ın’ nasıl biraraya gelip tapındıkları ve ilişkilerini düzenledikleri hakkında en eski ayrıntılı anlatımlara yer vermektedir. Günümüze kalmış en eski kilise elkitabıdır ve Edessa ve Antakya arasında 225-250 yılları arasında yaşamış, büyük olasılıkla Yahudi olan…
Tüm İnsanların Ölmesi Gereken Tepe
İsa Mesih’in yerimize cezalandırılarak kefaret sunması doktrini, günümüzde yetersiz bir ifadedir. Birçok kişi doktrini Tanrı’nın adalet anlayışını, sevgisinden üstün tuttuğu, masum bir çocuğun acı çekmesine göz yumduğu ve Kutsal Yazılar’daki çarmıhın önemini ve değerini sönükleştirdiği için eleştiriyor. Bu suçlamalar yeni değil. Tümü 16. yüzyıldan bu yana tartışılıyor. Aslında hepsinin asılsız olduğunu söyleyebiliriz. Bu tür…
Hippo Piskoposu Augustine’in Yaşamı
Barbarlar, imparatorluğa akın ederek Roma’nın yaşam tarzını tehdit ediyordu. Kilise, aynı zamanda sapkın öğretilerle mücadele ediyordu. Kültüre, medeniyete ve kiliseye yönelik tehditlere Augustine hikmetli yaklaştı. Kuzey Afrika’da dünyaya gelen Augustine, Roma İmparatorluğu’nu tehdit eden sapkınlıkların farkındaydı. Babası bir pagandı, annesi ise Rab’be sadık bir Hristiyandı. Augustine, ergenlik çağında şehvet ve lüks yaşam arzusuna tutsaktı.…
Roma İmparatoru Theodosius’un Hristiyan Dünyasına Katkısı
Roma İmparatorlarından Theodosius, dikkat çekici birçok harekette bulundu. İsmi fazla duyulmayan bu imparator, Hristiyan tarihinin gidişatını iki konuda tamamen değiştirdi. İktidardaki gücünü kilisenin yetkisi için kullanan imparator, komutan bir babanın çocuğu olarak kuzeybatı İspanya’da dünyaya geldi. Askeri bilgileri babasının yardımcılarıyla birlikte seferlere çıkarak öğrendi. 379’da Doğu Roma’da imparator olan Theodosius, kuzeyde Alman kabileleriyle savaştı…
Papa I. Leo’nun Yaşamı
Papa 1. Leo, görev süreci boyunca sapkın öğretilerle mücadele etti, imparatorları konseylerde bir araya getirdi ve Petrus’un varisi olduğunu söyleyerek Roma piskoposunun otoritesini bambaşka bir seviyeye taşıdı. Tarihteki en önemli hareketi, Hun imparatoru Attila’yı Doğu Avrupa’yı işgal etmemesi için ikna etmesi oldu. Papa I. Leo, önceden köle olan birinin piskoposluğa yükseltilmesini yasakladı. Çünkü böyle…
İncil Çevirmeni Jerome’un Yaşamı
Tam adı Eusebius Hieronymus Sophronius olan Jerome, 30’lu yaşların ortalarında en önemli Hristiyan bilginlerden biriydi. Kutsal Kitap’ı Latince’ye çevirmek için yaklaşık 30 yıl çalıştı. 340 yılında Dalmaçya’da küçük bir kasaba olan Stridon’da doğdu. Varlıklı ve Hristiyan bir ailede dünyaya gelen Jerome, gramer, retorik ve edebiyat eğitimi alması için Roma’ya gönderildi. Roma’da 19 yaşında vaftiz…
Mısırlı Antonius’un Yaşamı
Varlıklı bir ailede dünyaya gelen Antonius, henüz 20 yaşındayken ailesini kaybetti. Ailenin tüm mal varlığı kendisine kaldı. Tanrı Sözü’nü okumaya başlayan Antonius, Matta 19:21’de yer alan İsa’nın ‘‘Eğer eksiksiz olmak istiyorsan, git, varını yoğunu sat, parasını yoksullara ver; böylece göklerde hazinen olur. Sonra gel, beni izle’’ sözünü işitti. İsa’nın buyruğuna boyun eğen Antonius, malını…
Milanolu Ambrose’un Yaşamı
Milano piskoposu, Kutsal Kitap yorumcusu, siyaset teorisyeni, müzisyen ve öğretmen olan Ambrose, ‘‘Bilgelikten bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Erdemden bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Adaletten bahsettiğimizde Mesih’ten bahsediyoruz. Gerçek, yaşam ve kurtuluştan bahsettiğimizde, İsa’dan bahsediyoruz’’ sözüyle İsa’nın görevine ve kimliğine atıfta bulundu. Hristiyan bir ailede dünyaya gelen Ambrose, ilk Latin kilise babasıdır. Papa ve kilise görevlileri, Ambrose henüz…
Atanasyus İnanç Bildirgesi’nin Önemi
Kilise tarihini çalışmanın en temel yolu, Hristiyanlığın erken dönem öğretilerini incelemekten geçer. Makale, bu öğretilere kısa bir giriş niteliğindedir. Atanasyus İnanç Bildirgesi, Üçlü Birlik öğretisini, Mesih’in insan ve tanrı doğasını ve Mesih’in kimliğini güçlü bir şekilde açıklamaktadır. Kilise tarihinin ilk yüzyıllarında sapkınlıklarla mücadele etmek ve kilise birliğini korumak için çok sayıda inanç bildirgesi yazıldı.…
İskenderiye Piskoposu Athanasius’un Yaşamı
Athanasius, kısa boylu ve koyu tenli olmasından dolayı düşmanları onu ‘kara cüce’ olarak tanımlardı. İskenderiye piskoposu olarak görev yaptığı 45 yılın 17’sini sürgünde geçirdi. Dört Roma imparatoru tarafından beş kez sürgüne gönderildi. Eserleri kilisenin geleceğini şekillendirdi. Ariusçuluğu sapkınlık olarak ilan etti. Athanasius’un İskenderiye Piskoposu Alexander’ın baş diyakoz yardımcısı olmasıyla tartışmalar başladı. Üçlü Birlik üzerine…
İlk Hristiyan İmparator Konstantin’in Hayatı
Konstantin’in yaşamı, ‘inancının bahşettiği erdemle göz kamaştırıcı’ olarak tanımlanıyor. Bu övgü dolu biyografi, Kayseri piskoposu Eusebios tarafından kaleme alındı. Öte yandan bazı tarihçiler Konstantin’in gerçekten Hristiyan olup olmadığını tartışıyor. Onun sadece ilkesiz bir güç arayışında olduğunu düşünüyorlar. Birçok kişi ise Konstantin’in inancının tamamen siyasi amaçlara yönelik olup paganizm ve Hristiyanlığın bir karışımı olduğunu iddia…
Altın Ağızlı Yuhanna’nın Hayatı
Antakyalı Yuhanna Chrysostom, cemaatine şu öğütte bulundu: ‘‘Dolapları giysilerle doldurmak, ancak Tanrı’nın benzeyişinde yaratılan insanların soğuktan titremesine izin vermek akılsızlık ve toplumsal bir deliliktir.’’ Düşüncelerinden taviz vermemesi ve etkili söylemlerde bulunması nedeniyle ‘Altın Ağızlı’ unvanına sahiptir. Vaazları etkiliydi, ancak bazılarına sert gelen sözleri ölümüne neden oldu. Antik çağın kültürel merkezlerinden biri olan Antakya’da doğan…
Kilise Babalarının Güçlü Duaları
Makale erken kilise döneminde kilise babalarının imanı, Tanrı’ya yaklaşması ve tapınması hakkında okuyuculara fikir veren on duaya yer vermektedir. Kilise tarihinin ilk beşinci yüzyılına ait olan alıntılar, günümüz Hristiyanlarının kilise babalarının yaşamını incelemesine olanak sağlamaktadır. Baba Tanrı’ya Dua – Romalı Klement (1. yüzyıl – M.S 101 yılları) Sana yakarıyoruz, Ey Efendimiz, bizlerin yardımcısı ve…
Nursialı Benedict’in Yaşamı
Benedict’in yönetimi altındaki keşişler, oldukça mutsuzdu. Hatta bir kadeh şaraba zehir ekleyerek Benedict’e ikram ettiler. Benedict, içmeden önce şarabı kutsadı. Papa I. Gregory tarafından anlatılan hikayeye göre, Benedict’in kutsamasından sonra cam paramparça oldu ve şarap yere döküldü. Benedict, kadehin içinde zehir olduğunu anlamıştı. Keşişleri çağırdı ve onları bağışladığını söyledi. Onları şu sözlerle salıverdi: ‘‘Yolunuza…
Yeşu’da İsa’yı Görmenin 6 Yolu
İsrail’in Kenan diyarını neredeyse kusursuz bir şekilde fethetmesini destansı bir şekilde anlatan Yeşu kitabı pek çok kişinin favorisidir. Hayattan daha büyük mucizelerin anlatılması kitabı güçlü ve unutulmaz kılar: Şeria Irmağı’nın geçilmesi, Eriha’nın duvarlarının yıkılması, güneş ve ayın gökyüzünde durması gibi mucizeler. Yeşu, Rab’be itaat ederek nasıl iman dolu bir yaşam sürüleceğine dair (kusurlu da…
Reformasyonun Özü
500 yıl önce Martin Luther Wittenberg kilisesinin kapılarına 95 tezini çiviledi. Ve bu olay aslında Reformun tetikleyicisi olarak anlaşılıyor. Peki, neler oldu? Ve neden bunlar oldu? Bugün bizim için hala önemli midir bunlar? Reform hareketi Katolik bir Avrupa’nın içerisinde başladı. Reformcular Avrupa’daki kilisedeki öğretişlere tepki gösteriyorlardı. Dolayısıyla seminerlerde Katolik kilisesiyle ilgili birçok şey duyacaksınız.…
Yalnızca Tanrı’ya Yücelik
1. Giriş Kutsal Kitap birçok yerde Tanrı’nın görkemi veya yüceliğinden bahseder. En iyi bilinen ayetlerden birisi Mezmur 19:1 olabilir: “Gökler Tanrı’nın görkemini açıklamakta, gökkubbe ellerinin eserini duyurmakta.” Mezmur 8:1 benzer bir şey söylüyor: “Ey Egemenimiz RAB, Ne yüce adın var yeryüzünün tümünde! Gökyüzünü görkeminle kapladın.” Ve Yeşaya şöyle yazıyor: “Kral Uzziya’nın öldüğü yıl yüce…
Hristiyan İlahiyatında Origen’in Rolü
Filozof ve derin bir Kutsal Kitap öğrencisi olan Origen, ağzına et sürmedi, şarap içmedi, haftada iki kez oruç tuttu, ayakkabısı yoktu ve anlatılanlara göre inancı uğruna kendini hadım etti. Origen Adamantius (Çelik Adam) MS 185 civarında İskenderiye yakınlarında doğdu. Hristiyan bir ailede yedi çocuğun en büyüğü olan Origen, Kutsal Kitap’ı öğrenerek büyüdü. 202 yılında…
Müjdeci Columbanus’un Yaşamı
İnancında tutkulu biri olan Columbanus, Batı Avrupa’nın en başarılı müjdecilerinden biridir. Biyografisini yazan kişi, ‘‘Columbanus, güzel ve parlak görünüşü ve asaletiyle herkes tarafından sevilmekteydi’’ dedi. Aslında burada bir sorun vardı. Hoş bir görünüşe sahip olan Columbanus, özellikle kızların dikkatini çekiyordu. Dünyasal zevklere tutsak olmaktan korkan Columbanus, yerel bir keşişe danıştı. Keşiş, ‘‘Uzaklaş ey genç,…
Kilise Babalarından Gregory Thaumaturgus’un Yaşamı
Günümüzde ebeveynler çocuklarının üniversiteye gidince farklı bir inancı benimseyeceğinden endişeleniyor. 1.700 yıl önce Pontuslu Gregory’nin deneyimlediği şey tam olarak buydu. Gregory’nin yeni inancı Hristiyanlık oldu. Neocaesarea’da (günümüz Niksar) zengin bir pagan ailede dünyaya gelen Gregory, hukuk ile geleneksel Yunan ve Roma klasikleri bölümünü okudu. Ardından kardeşi ile birlikte eğitim almak üzere Filistin’in antik liman…
Kilise Babalarından Antakyalı İgnatius’un Yaşamı
İgnatius, hayatını kaybedeceğini biliyordu ve Rab’be kavuşmayı bekliyordu. Kendisi için endişelenen Romalı Hristiyanlara, ‘‘Duyduğunuz sevginiz bana zarar vermesinden korkuyorum. Planladığınız şeylere ulaşabilirsiniz. Ancak sözlerimi dikkate almazsanız, Tanrı’ya ulaşmam güç olacaktır’’ dedi. İgnatius’un asıl hedefi, ölümünün Rab İsa Mesih’e benzer olmasıydı. Hristiyanlardan imanda sadık kalması için kendisine dua etmelerini istedi. İgnatius, ‘‘Hakkımda sessiz kalırsanız, Tanrı’nın…
İman Uğruna Canını Feda Eden Justin’in Yaşamı
Justin, Roma’da inancı nedeniyle tutuklandı. Vali, Justin’den tanrılara kurban sunarak inancını terk etmesini istedi. Justin, ‘‘Akıllı bir kişi gerçek imandan saparak yanlışa yönelmez’’ diyerek cevap verdi. Justin için bu yanıtı vermek kolaydı. Çünkü tüm yaşamı boyunca doğruyu yanlıştan ayırmak için çalıştı. Ruhun Ateşi Justin, Şekem kentinde (Arapça Nablus diye geçer) doğdu. Pagan ebeveynler tarafından…
Şamlı Yuhanna’nın Yaşamı
Ortodoks Kilisesi’ni ziyaret ettiğimizde tütsü yakıldığını, Bizans ilahileri söylendiğini ve ayin boyunca ayakta beklendiğini görürüz. En kafa karıştırıcı eylem ise, ikonaların önünde eğilip onları öpmek olabilir. Bu hareket, putperest bir eylem olarak değerlendirilebilir mi? Sekizinci ve dokuzuncu yüzyıllarda Hristiyan dünyasında tartışılan konulardan biri ikonaların varlığı oldu. Uygulamanın en güçlü savunucularından biri ise Şamlı Yuhanna…
İskenderiyeli Klement’in Yaşamı
Yeni Çağ düşüncesine sadece günümüz Hristiyanları değil, geçmişteki Hristiyanlar da maruz kalmıştır. Yeni Çağ’ın tohumu ikinci ve üçüncü yüzyıllarda ortaya çıkan Gnostisizm ile atıldı. Bu düşünceyle mücadele eden imanlılardan biri İskenderiyeli Klement idi. Yeni Bir Felsefe Anlayışı Gerçek adı Titus Flavius Klemens olan İskenderiyeli Klement’in Atina’da yaşayan pagan bir ailenin çocuğu olduğu düşünülmektedir. Yunanistan’da,…
Kurban Edilen İman Kahramanı Polikarp
Polikarp, küçük yaşlardan itibaren Hristiyandı. Ancak Roma İmparatorluğu, seksenli yaşların sonuna dek onu öldürmeye cesaret edemedi. Polikarp, kilise tarihinin ilk şehidi olarak bilinmektedir. Elçiler döneminin sonunda yaşayan Polikarp, Yuhanna’nın öğrencisiydi ve Smyrna piskoposu (günümüz İzmir) olarak atandı. Diriliş Bayramı’nın (Paskalya) tarihi hakkında anlaşmazlıkları çözmeye çalıştı ve dönemin en sapkın görüşlerini öne süren Gnostik Marcion…
İman Kahramanı Perpetua’nın Şehitliği
Perpetua’nın nasıl iman ettiği ve iman hayatını nasıl yaşadığı konusunda detaylı bilgiye sahip değiliz. Ancak tutukluğu sürecinde yazdığı günlüğü sayesinde son günlerinde neler yaşadığını öğrenebiliriz. Perpetua, üçüncü yüzyılın başlarında kocası, oğlu ve kölesi Felicitas ile birlikte Kartaca’da (günümüz Tunus’ta) yaşayan soylu bir kadındı. O dönemde Kuzey Afrika, Hristiyanlığın merkezlerinden biriydi. İmparator Septimius Severus’un Hristiyanlığı yasaklamasıyla…
Eski Antlaşma’da Vaat Edilmiş Topraklar
Vaat edilmiş topraklara ilişkin anlatılar, Yaratılış 1-2’de başlar. ‘The Temple and the Church’s Mission’ adlı kitapta Aden bahçesinin ‘tapınak’, Adem’in ise ‘başkahin’ olduğu anlatılır. Antik dünyada tapınaklara tanrılara ait simgeler yerleştirilirdi. Adem, Cennet tapınağına yerleştirilen ilk imgeydi. Görevi, soyuyla birlikte yeryüzünün tümüne egemen olmasıydı (Yar. 1:26-28). Adem ve onun soyu, Tanrı’nın görkeminin tüm dünyada…
Dünyanın İniltisi Altında Tanrı’da Sevinç Bulmak
Sevinç arayışımız, Tanrı’nın yarattığı şeylere bakıp her şeyin ‘iyi’ olduğunu ilan ettiği yaratılış hikayesinin sonunda başlar. Trajik bir şekilde yaratılış, atalarımızın günahı nedeniyle lekelendi. Bu karanlık dönemde bile umut sesleri son bulmadı. Elçi Pavlus, Tanrı’nın bereketlerini yağdıracağı günün yaklaşmakta olduğu konusunda bizleri teşvik etmektedir. Yaratılışın, çektiği doğum sancılarıyla birlikte inlediğini biliyoruz. Romalılar 8:20-24 şöyle…
İsa’nın Beden Alışı Hakkında 10 Temel Gerçek
Tanrı insan oldu. Dünyada çocuklarını yetiştirmek ve yeniden doğmalarını sağlamak için aramıza geldi. Bu muhteşem gerçeği düşünürken İsa’nın beden alışı üzerine 10 temel gerçeğe yer vereceğiz: 1. Enkarnasyonun (beden alma) kişisi veya öznesi, ebedi Oğul’dur. Yuhanna 1:14: ‘‘Söz insan oldu’’ der. Yani beden alan, ebedi Oğul’dur. Baba ve Ruh’la sonsuz ilişki içinde olan Oğul,…
İnsanlar Kanonik Olmayan Kitaplara Neden Bu Kadar İlgili?
Yaklaşık bir ay önce Oxyrhynchus papirüsü[1] hakkında bir makale yayınlandı. Elyazması bazı nedenlerden dolayı oldukça önemli. Çünkü Matta ve Luka bölümlerinden referans içerdiği gibi Tomas İncili’ne de atıfta bulunmaktadır. Aslında kanonik olmayan kitaplara karşı kültürel bir ilgi söz konusu. Kutsal Kitap üzerine bir makale yazıldığında birkaç soru yöneltilebilir, ancak kanonik olmayan kitaplar ve bunların…
İsa’nın Bakireden Doğması Neden Önemlidir?
İsa’nın doğumu hakkında açıklamalarda bulunan Matta 1. bölüm ile Luka 1-2. bölümlerinin mesajı açıktır: İsa’nın doğumu sıradan değildi. İsa, sıradan bir çocuk değildi ve Meryem doğal yollardan gebe kalmadı. Meryem bakireydi, gebe kalmadan önce cinsel ilişkide bulunmamıştı. Rahminde oluşan Kutsal Ruh’tandı (Mat. 1:20; Luk. 1:35). Bakirenin gebe kalması doktrine bazı kişiler şüpheyle yaklaşmaktadır. Bu…
Mısırlı Antonius ile Manastır Hayatının Başlaması
Üçüncü yüzyılın sonlarına doğru, kilise Roma İmparatorluğu’nda önem kazanmıştı. Bazı bölgelerde Hristiyanlar çoğunluktaydı ve yönetimde söz sahibiydi. İnsanlar kiliseye akın akın gelmeye devam ederken, ahlaki değerler önemini kaybetmeye başladı. Tanrı ile derin ilişki yaşamak isteyenler inzivaya çekilerek, kendilerini inkar etti. Tüm bu yaşananlar manastır hayatının başlamasına neden oldu. M.S 300’lü yıllarda Mısır’da yaşayan Antonius,…
Plinius’un İmparator Trajan’a Mektubu
M.S 111-113 yılları arasında Küçük Asya’nın kuzeyinde yer alan Bitinya’nın valisi olan Plinius, Hristiyanlarla ilk kez karşılaştı. Ancak Hristiyanlara nasıl davranması gerektiğini bilmiyordu. Bu yüzde İmparator Trajan’a mektup yazarak kendisine yol göstermesini istedi. Yazıda Trajan’ın kısa ve özlü cevabı yer almaktadır. Yazı, Roma İmparatorluğu’nun kiliseye karşı tutumunu ve politikasını gösteren en eski kaynaktır. Ayrıca…
Augustine’in Sevgi Vaazı
354-430 yılları arasında yaşayan Augustine, Kilise tarihinin önemli teologlarından biridir. Batı Kilisesi’nin kurtuluş, kilise, vaftiz, günah, Üçlü Birlik, Hristiyan devlet yönetimi ve cinsellik dahil olmak üzere birçok konuda görüşlerini şekillendirdi. Tertullian gibi Kuzey Afrikalı olan Augustine, 391 yılından itibaren Hippo Piskoposu olarak hizmet etti. Piskopos olarak iki önemli konuda teolojik mücadele verdi. İyi yaşam…
Papa Gregorius ve İngiltere Kilisesi’nin Tarihi
Gregorius (540-604) papa olan ilk keşiştir. Yönetici sınıfın içinde doğdu, ancak keşiş olmak uğruna sahip olduğu her şeyden vazgeçti. Papalık hizmeti sürecinde kıtlık, veba ve istilalarla mücadele eden halka yardım etti. Güney İngiltere’nin değişiminde etkin rol oynadı. Britanya’nın bu bölgesi Pagan kökenli Anglo-Saksonlar tarafından fethedilmişti. Kent kralı Ethelbert, Hristiyan bir prensesle evlenince, Müjde’yi kabul…
Kilisenin Doğasına İlişkin 5 Görüş
Kilisenin işlevlerini ve hizmetlerini belirlemeden önce doğasını açıklamak daha doğru bir yaklaşımdır. Bu makalede kilisenin doğasına ilişkin beş görüşe yer verilecektir. Birinci Görüş: Kilise, Üçlü Birlikçi Bir Topluluktur Elbette kilisede Üçlü Birlik (Teslis) inancı hakimdir. Fred Sanders’ın dediği gibi, ‘‘Müjde, Üçlü Birliktir, Üçlü Birlik, Müjde’dir. Kurtuluş, Üçlü Birlik’ten gelir, Üçlü Birlik aracılığıyla gerçekleşir ve…
Erken Kilise Döneminde Kadınların Durumu
Erken kilise döneminin günlük yaşamı ve edebiyatında kadınların öne çıkması şaşırtıcı bir gerçektir. Naasenler, öğretilerini Marianne adında bir kadın aracılığıyla İsa’nın kardeşi Yakup’tan aldıklarını iddia etmiştir. Epiphanius, Nikolas yanlılarının Nuh’un eşi olarak düşündükleri Noria adında bir kadına atfettikleri bir eseri olduğunu söylemiştir. Apokrif literatürde sadece Pavlus ve Tekla’nın değil, aynı zamanda Philip’in kız kardeşi…
Balık Tutmayan Balıkçı Benzetmesi
Yazıda ele alınan benzetme, müjdelemeye duyulan ihtiyacı vurgularken, insanların tam olarak Müjde’yi duyurma arzusuyla ilişkili konular üzerine çeşitli ortamlarda kullanılabilir. Benzetme şöyle devam eder: Kendilerini balıkçı olan tanıtan bir grup vardı. Bütün sular çok sayıda balıkla doluydu. Bütün bölge, balık dolu dereler ve göllerle çevriliydi. Ancak balıklar açtı. Zaman geçtikçe bu balıkçılar toplantılarda bir…
Bir Kilise Antlaşma Örneği
Kilise Antlaşma Örneği – 1 İlahi Lütuf tarafından, tövbeye ve Rab İsa Mesih’e iman edip O’na teslim olmaya getirilmiş olarak ve iman ikrarımız üzerine Baba, Oğul, ve Kutsal Ruh adına vaftiz edilmiş olarak, şimdi O’nun yüce yardımına bel bağlıyor ve ciddiyet ve sevinçle birbirimizle olan antlaşmamızı yeniliyoruz. Esenlik bağı içinde Ruh’un birliği için çalışacağız ve…
Refah Müjdesi Hakkında Bilmemiz Gerekenler
Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde kiliseye gidenler arasında refah müjdesi inancı yaygın bir şekilde görülmektedir. LifeWay Research Genel Müdürü Scott McConnell, ‘‘Son beş yılda, kiliseye gidenler arasında refah müjdesi öğretileri yaygınlaşıyor’’ dedi. Elbette tüm iyi nimetler Tanrı’dan gelir, ancak bunun için bir şeyler yapmamız gerektiği fikri yanlıştır. Refah müjdesi hakkında…
Mısır’dan Çıkan İsraillilerin Sayısı
Kutsal Kitap’ta Mısır’dan Çıkış olayı ayrıntılı bir şekilde anlatılır. Bununla birlikte tarihsel gerekçelerle bu olaya sık sık itiraz edilmektedir. Mısır’dan Çıkış 12:37-38 şöyle der: ‘‘İsrailliler kadın ve çocukların dışında altı yüz bin kadar erkekle yaya olarak Ramses’ten Sukkot’a doğru yola çıktılar. Daha pek çok kişi de onlarla birlikte gitti. Yanlarında çok sayıda davar ve…
Vahiy’de Bahsedilen 144.000 Kişi Kimdir ?
Vahiy kitabının geri kalanında olduğu gibi, 7. bölümde yer alan 144.000 kişinin kimliği üzerine çeşitli görüşler mevcut. Peki bu kişiler kimdir ve önemi nedir? Mühürlenmiş olanlar Bir önceki bölüm (Va. 6:12-17) şu soruyla sona ermektedir: Tanrı’nın ve Kuzu’nun gazabına kim dayanabilir? Yuhanna, bu soruyu yanıtlamaktadır. Öncelikle dünyanın ‘dört bucağı’, dünyanın düz olduğunu öğretmek için…
“Emperyalist” Misyonerlik?
Onlarca yıllardan beri Batılı misyonerler, seküler antropolog ve tarihçilerin misyonerlerin Hıristiyanlık inancını yaymaya çalıştıkları kültürlerin “altını oydukları”na dair eleştirilerine maruz kalmışlardır. Misyonerlerin girişimleri pek çok durumda yalnızca yeni toprakları ilhak etmeye, yeni ekonomik pazarları bulmaya ve “ilkel” halklara “medeniyet” getirmeye yönelik “seküler” emperyalistlerin faaliyetleriyle keşiştikleri için, misyonerlerin bu “emperyalist” motivasyonları paylaştıklarını sanmak belki doğaldır.…
Musa’nın Yasası’nın Yeni Antlaşma’da Yerine Gelmesi
Kilisenin başladığı dönemden günümüze kadar Eski ile Yeni Antlaşma arasındaki ilişki Hristiyan öğretilerinde gergin bir iklimde ele alınagelmiştir. Bu iklimin geniş bir yorum yelpazesi vardır. Belirli kesimler, Eski Antlaşma’daki yasaların tüm Hristiyanlar için bir şekilde geçerli olduğunu iddia eder. Öbür uçta ise bazı günümüz vaizlerinin, “Hristiyanların imanlarını Eski Antlaşma’dan çözmeleri gerekiyor”[1] savı yer alır. Yeni…
“Yaptıklarına Göre Yargılanmak” mı? “İmanla Kurtulmak” mı? Yoksa Her İkisi mi?
Kişi eylemleriyle kurtulur” ilahiyatıyla eğitilmiş herhangi bir insan Müjde’yi ilk kez duyduğunda “lütufla kurtulmak” kavramını anlamakta güçlük çeker. Kişi Mesih’e iman ettikten sonra bile bu güçlükler sürer. Yeni imanlı, yalnızca imanı sayesinde lütufla kurtulduğunu zaman içinde yavaş yavaş anlamaya başlar. Derken bir gün Yeni Antlaşma’da, “Her biri, yaptıklarına göre yargılanacak” ayetini okur. Geçmişte kalan…
Türkiye’nin Hristiyan Kutsalları
Bu gerçekten de pek harika ve yararlı bir kitap. Sıradan okuyucu için yazılmış ve çok iyi şekilde düzenlenmiş ve birçok renkli fotoğraf içeriyor. Kilisenin kuruluş tarihinden (İ.S. 30) Osmanlılar’ın 1453’te İstanbul’u fethedişine kadarki zaman dahilinde geniş konu başlıklarını kapsıyor. Yazar Andrew Jackson gerçek bir Türk aşığı. Türkiye’de 25 yıldan fazla ders vermiş ve seyahat…
Enis Doko, Üçlübirlik Problemi ve Hristiyan Teizminin Eleştirisi Üzerine (3. Bölüm)
Nihayet bu yazı dizisinin son kısmına gelmiş bulunuyoruz. Öncelikle ilk yazıda belirttiğim noktayı yeniden vurgulamak isterim. Enis Doko çalışmalarını severek takip ettiğim ve hem entelektüel bilgisine saygı duyduğum hem de karşısındaki kişiye yönelik beyefendi yaklaşımını çok takdir ettiğim kıymetli bir akademisyendir. Bu yazı dizisi boyunca onun Üçlübirlik öğretisi ile ilgili yayınladığı videosundaki açıklamalarına dair…
Yıldızbilimciler Kimdir?
Yeni Antlaşma’da bebek İsa için armağanlar sunan Yıldızbilimciler’dan daha gizemli bir karakter olmadığını söyleyebiliriz. Peki Yıldızbilimciler kimdi ve nereliydi? Matta 2:1-2 şöyle der: İsa’nın Kral Hirodes devrinde Yahudiye’nin Beytlehem Kenti’nde doğmasından sonra bazı yıldızbilimciler doğudan Yeruşalim’e gelip şöyle dediler: ‘‘Yahudiler’in Kralı olarak doğan çocuk nerede? Doğuda O’nun yıldızını gördük ve O’na tapınmaya geldik.’’ İncil’deki…
Tanrı’ya İnanıyor musun? Sahi mi? İnanmanın Sebepleri Nedir?
İnsanlar her Türk’ün Allah’a inandığını varsayar. Oysa kimileri için ateizm veya agnostisizm, Allah’a inanmaktan daha gerçekçidir. Bu insanlar belki inançlarını açıklamaktan korkarlar ve bazen Türkiye’de daha geçerli olan inancın arkasında gizlerler. Bazıları ise Allah’a inandıklarını ileri sürerler ama Allah yokmuş gibi yaşarlar. Pratikte ateistlik, hem Türkiye’de hem de dünyada ciddi bir sorundur. Hristiyanlar inançlarını…
Enis Doko, Üçlübirlik Problemi ve Hristiyan Teizminin Eleştirisi Üzerine (2. Bölüm)
Bu değerlendirme yazı dizisinin ilkinde, sevgili Enis Doko’nun mantıksal Üçlübirlik problemi konusundaki düşüncelerini çok kısa bir şekilde değerlendirmiştim. Bu yazıda ise, Enis Hocanın Üçlübirlik Tanrı öğretisine Hz. İbrahim üzerinden yaptığı teolojik itirazı kısaca değerlendirmeye çalışacağım. Fakat bundan önce bir iki noktaya dikkat çekmek istiyorum. Enis Doko videonun devamında mantıksal probleme ilişkin şöyle bir ifade…
Gerçek Rab ve Tanrı’ya Hizmet Etmek
Roma dünyası oldukça kanlıydı. Bağışlamaya yer yoktu. İki yüzyıl süren yayılma politikası ve iç çekişmelerin ardından, ünlü Pax Romana (Roma Barışı) sağlandı. Dördüncü yüzyılda Konstantin zamanında, gelişmiş askeri silahlar imparatorluğun ideallerini büyük ölçüde aştı. Yarım milyon askere sahip oldular. Roma’nın ilk imparatoru, M.Ö. 40’lı yıllardaki iç savaşın ardından iktidara geldi. Augustus unvanını benimseyen Octavius,…
Siyaset; Kutsal Kitap’ın Bakış Açısıyla
Her bir imanlı iki “krallığın” vatandaşıdır. Kendisi hem “göğün vatandaşı”dır (Flp. 3:20) hem de bir ülkenin vatandaşıdır. İmanlının her iki “krallık”ta ayrıcalıkları ve yükümlülükleri vardır. Özellikle insan, kurtuluş, günah teolojisi ve gelecekte olacaklarla ilgili teoloji dahil, teolojinin her öğretisi imanlının hükümetin rolüyle ilgili düşüncesi ve imanlının politikaya katılımı hakkında Kutsal Kitap’a dayalı bir görüş…
Enis Doko, Üçlübirlik Problemi ve Hristiyan Teizminin Eleştirisi Üzerine (1. Bölüm)
Günümüzde Hristiyanlığa yapılan eleştirilerin önemli bir kısmını Üçlübirlik ve Enkarnasyon öğretilerine yapılan eleştiriler oluşturmaktadır. Dolayısıyla geçtiğimiz aylarda kıymetli bir felsefeci olan Enis Doko’nun yayınlamaya başladığı “Neden Hristiyan Değilim”[1] adlı video serisinde de bu öğretilerin eleştirildiğini görmek benim için pek şaşırtıcı olmadı. Sevgili Enis Doko’nun, çalışmalarını ve paylaşımlarını severek takip eden bir kişi olarak yayınladığı iki…
Doğal Afetler ve Kötülük Problemi
Depremler, kasırgalar, tsunamiler, salgınlar… Doğal afetler insan hayatında derin izler bırakır, tıpkı günümüzde koronavirüs salgınında gördüğümüz gibi… Doğal afetler aynı zamanda ‘neden’ sorusuna yol açmaktadır. Neden dünyada bu kadar acı ve kötülük var? Ölümlere, sakatlıklara, psikolojik yaralara neden olan böylesi felaketlerin sorumlusu kim? İyi, sevgi dolu ve her şeye kadir bir Tanrı böylesi devasa doğa olaylarının…
Ahlak Bilimi
Jim Glass 2001-2003 yılları arasında A.B.D. hava kuvvetlerinin Ankara’da Protestan askeri pastör olarak görev yaptı. Fort Worth, Texas’taki Güneybatı Baptist İlahiyat Fakültesi’nde doktorasını yaptıktan sonra orduya dönmeden önce hem Alabama eyaletindeki iki üniversitede ilahiyat ve felsefe dersleri veriyor hem de bir yerel bir toplulukta pastör olarak hizmet etti. Demirperde’nin çöküşü ve Soğuk Savaş’ın sona…
1850 İmparatorluk Protestan İmtiyazı
Daha önce, 1847’de, Protestanlarla ilgili çıkan bir ferman Protestan topluluğuna ayrı bir millet olma hakkını vermişti. Ancak ferman Sultan tarafından değil, başvezir tarafından yayımlandı; bu nedenle yürürlükten kaldırılabilirdi. Aşağıda 1850’de Sultan Abdülmecit tarafından verilen ferman bulunmaktadır. Fermanla, Protestanlara sivil toplum olarak örgütlenme hakkı verilmiştir. Başkentimizde Zaptiye Müşiri Vezir Muhammed Paşa, yüce Müşir ve görkemli…
Enkarnasyon Öğretisi, Mantıksal Problem ve Bir Çözüm Önerisi
Sultan IV. Murad en meşhur sultanlarımızdandır. Cesaretiyle ve yönetimdeki becerisiyle olduğu kadar, tebdil-i kıyafet yani kıyafet değiştirerek tanınmaz bir kişiliğe bürünüp şehri teftiş etmesiyle de meşhurdur. Bu gezilerden birinde, veziri ve celladı ile kıyafet değiştirip Üsküdar’dan karşıya geçmek için bir sandal kiralar. Biraz açıldıktan sonra, sandalcı testisini çıkarıp içki içmeye başlar. Padişah, kokusundan anlar.…
Eski Antlaşma Bizi Mesih’e Nasıl Götürür?
Eski Antlaşma için kullanılan ‘ahit’ terimi Latince’de ‘antlaşma’ anlamına gelir. Kutsal Kitap, Yeni Antlaşma ve Eski Antlaşma olarak 2 bölümden oluşur. Bu tanımlar ve terimler Yeni Antlaşma’dan alınmıştır (İbr. 8:13). Eski Antlaşma’da sunulan hikaye, bireysel gerçekliğin bir örneği değildir. Daha ziyade, bireysel gerçekler hikâyenin bir özeti gibidir. Herkesin bir dünya görüşü vardır. Her dünya…
Garner’ın Hristiyanlığa Karşı Tarihsel Argümanının Kısa Analizi
Diriliş argümanı, ölümünün ardından İsa’ya ne olduğunu açıklamaya çalışan hipotezler arasında “Tanrı Nasıralı İsa’yı ölümden diriltti” açıklamasının tarihsel anlatı içerisinde en iyi açıklama olduğunu ileri süren bir argümandır ve en iyi açıklamaya çıkarım şeklinde adlandırılan argüman yapısını kullanır. Bu yazıda çok kısaca Jonathan David Garner’ın “Hristiyanlığa Karşı Tarihsel Argüman” adlı kısa yazısını değerlendireceğim. Öncelikle en iyi…
İlahi Gizlilik Problemi
Tanrı neden kendini daha açık bir şekilde göstermiyor? Neden bazen sanki gizli kalıyor gibi görünüyor? Bazı insanlar için bu, ‘İlahi Gizlilik Problemi’ olarak adlandırılıp Tanrı inancına karşı sunulan bir itiraz olarak kullanılır. 1993 yılında filozof J.L. Schellenberg, Divine Hiddenness and Human Reason[1] adlı kitabında bu meseleyi felsefi bir argüman olarak ortaya koydu. Schellenberg’in argümanı şöyle özetlenebilir: Bazı insanlar…
Üçlübirlik İnancı Tutarsız mı?
Bu yazının amacı Hristiyan inancındaki Üçlübirlik doktrininin tutarsızlığına dair Jefrey Jay Lowder’ın ileri sürdüğü argümanının[1] bir eleştirisini sunarak Üçlübirlik doktrinin tutarsız olmadığını göstermektir. Ayrıntılı bir Üçlübirlik doktrini analizi ise bu yazının amacı kapsamında olmayacaktır. Üçlübirlik öğretisinin mantıksız olduğunu öne süren itiraz ya da sorularda, genelde bu öğretinin çelişkili olduğu ya da ne anlama geldiğinin anlaşılmadığı…
Ateizm Yardım Edebilir mi?
Dünya görüşünüz, korona virüsü salgını ve depremler ya da tsunamiler gibi felaketlere nasıl reaksiyon göstereceğiniz konusunda bir farklılık yaratacaktır. Örneğin birçok teist, Mezmur 46’daki sözler üzerinden Tanrı’ya olan inançlarını tasdik ederek Yeni Zelanda’daki deprem felaketine yanıt vermişlerdir. Mezmur 46 şöyle der: ”Tanrı sığınağımız ve gücümüzdür, Sıkıntıda hep yardıma hazırdır. Bu yüzden korkmayız yeryüzü altüst…
Tanrı’nın Varlığı’na Dair Ontolojik Argüman
1. Tanrı’nın Yüceliği İbrahim-i inançların Tanrı anlayışı şudur: O mükemmeldir –yani her şeye kadir, her şeyi bilen, tümüyle iyi, evrenin yaratıcısı, kendiliğinden var olan ve kendisini yalnızca çok yüce değil, fakat var olan veya var olabilecek en yüce varlık yapan diğer niteliklerin sahibidir. Teist olmayanlar “bu niteliklerin hepsi iyi ve güzel” derler, “ama tüm bunlar varlığını…
Yuhanna’da İsa’ya Atfedilen ‘Söz’ Ne Demektir?
İnsanlık tarihindeki büyük fikirlere bakıldığında veya filozofların sözleri incelendiğinde Yuhanna’daki ‘Söz’ kelimesinden daha etkileyici bir ifade bulunamaz. Yuhanna, ‘Başlangıçta’ (Yu.1:1) ifadesiyle Müjde’sini Yaratılış 1’deki yaratılış hikayesiyle derinleştirir. Tanrı’nın yüce ve sözle ifade edilemez gerçekliği Yuhanna 1:1-5’de kendini gösterir. Yuhanna, Söz’ü, aracılığıyla dünyanın yaratıldığı, kendisinde yaşam barındıran ve sönmeyen ışık olan Tanrı olarak ilan eder.…
İsa’ya Atıfta Bulunan On Tarihi Referans
Nasıralı İsa’nın tarihteki yerini araştırmaya başlarken, ‘O gerçekten var mıydı?’ sorusunu yöneltebiliriz. İsa’nın gerçekten birinci yüzyılın başlarında yaşadığını gösteren çok sayıda kanıt bulunmaktadır. Yeni Antlaşma’nın İsa’ya dair en güvenilir kanıt olduğuna inanılsa da, makale sürecinde İncil dışı referanslara odaklanılacaktır. Bunun için bazı kriterler esas alındı: Öncelikle kaynaklar birinci ya da ikinci yüzyıla ait olmalı.…
İnsanın Günahı
Romalılar 1:18-32’yi okuyunuz. İnsanın Günahı ve Tanrı’nın Gazabı Tanrı’nın Müjdesi’nin Rab İsa Mesih’i merkez aldığını ve “aklanma” konusunu bütünüyle ele aldığını (a.17) gördük. Diğer bir deyişle, insanın Tanrı’yla nasıl barışabileceği hakkındadır. Ancak insanın doğal haliyle Tanrı’yla doğru bir ilişki içinde olmadığını anlamadığımız takdirde, böyle bir bildiri anlamsız görünecektir. Bu bölümde, Pavlus insanın günahının…
İlk ve Son Adem
Şimdiki günlerde, Adem’in gerçek, tarihsel bir kişi olduğunu inkar eden çok insan vardır. Önümüzdeki parçada, Pavlus’un bütün tartışması, Adem ve İsa’nın aynı anlamla tarihsel kişiler olduklarına dayanıyor. Pavlus ikisi arasında benzerlikler ve ayrılıklar gösteriyor. Mesih gerçek bir insan, ama Adem gerçek bir insan olmasaydı bunu yapamazdı. Adem’in var olması, Mesih’in var olması kadar, tartışma…
Çünkü Onların Kayası Bizim Kayamız Gibi Değil: Diğer Dinlerin Yıkıcı Tamamlanışı Olarak Müjde
Fides quaerens intellectum (anlayışa götüren iman) perspektifinden bakıldığında Hristiyan olmayan dinler nasıl görünür?1 Bu kulağa kaba ve biraz da çocukça gelebilecek soru, ‘dinler teolojisi’ alanına ait bir mesele, hatta belki de esas meseledir. Son yirmi yılda kurtuluş teolojisiyle ilgili konulara odaklanan müjdesel çalışmalar da bu konuyla ilgilendi ve ben de bu tartışmalara katkıda bulunanlardan…
Kral Yarovam’ın Yaşamı
Yarovam, İsrail’in kuzeyindeki Omri Hanedanlığı’nın son kralıydı. M.Ö 852-841 yılları arasında hüküm sürdü.[1] Ahav’ın soyu ortadan kaldırıldığında imparatorluk kısa süre içinde sona erdi (2. Kr. 9:7). Kutsal Kitap okuyucuları, hem Yahuda’da hem de İsrail’de yaklaşık aynı dönemde iki kralın hüküm sürmesi nedeniyle kafa karışıklığı yaşayabilir. Bu konuda Edwin Thiele’nin Yarovam’ı İsrail Kralı’na ve Yoram’ı…
Yaratılış 6’daki İlahi Varlıklar Kimdir?
Yaratılış 6:1–4’ün yorumu zor ve tartışmalıdır. Tartışmalar, ilahi varlıklar (Tanrı’nın oğulları) ifadesinin yorumlanmasına odaklanıyor. Önemli olan soru, ifadenin insanlara mı yoksa ruhsal varlıklara mı atıfta bulunduğuyla ilgilidir. Yeryüzünde insanlar çoğalmaya başladı, kızlar doğdu. İlahi varlıklar insan kızlarının güzelliğini görünce beğendikleriyle evlendiler. RAB, ‘‘Ruhum insanda sonsuza dek kalmayacak, çünkü o ölümlüdür’’ dedi, ‘‘İnsanın ömrü yüz…
Eski Antlaşma’nın İlahi Elçisi, İsa Mesih
Eski Antlaşma’nın İlahi Elçisi, İsa Mesih[1] Çeşitli yazılar, Hristiyanlık öncesi Yahudiler arasında Eski Antlaşma’da yer alan Malak Yahve’ye (Gönderilen Yahve) dair çeşitli görüşler olduğunu doğrulamaktadır.[2] Erken kilise döneminde Hristiyanlar[3] ve yüzyıllar boyunca imanlılar[4] Gönderilen Yahve’yi, Tanrı’nın doğası için ilahi bir kişilik olarak görmüşler ve bunu beden almadan önce Söz’ün (Logos) görünümü olarak açıklamışlardır. Eski…
Kilise Üyeliği, İsteğe Bağlı Değildir
Son yirmi beş yılda gerçekleşen endişe verici gelişmelerden biri, genç yetişkinlerin kiliseden uzaklaşmasıdır. Kilisede büyüyen, ebeveynleriyle birlikte ibadet hizmetlerine katılan ve gençlik gruplarına üye olan yetişkinlerin bile yüzde 70’i kiliseden uzaklaşma eğiliminde. Bunun birçok nedeni olabilir. Öncelikle, üniversiteye gitmek için evlerinden ayrılan gençler kendilerini rahat hissedecekleri bir kilise bulmakta zorlanabilir. Ayrıca kampüs ortamı, manevi…
Ateizmde Ahlak Sorunu
Bu makalede şu soruya değineceğiz: İnancın olmadığı bir evrende nesnel ahlak mümkün olabilir mi? Ateistler genellikle bunun olamayacağını iddia ediyor. Ateizme göre, nesnel ahlak bir yanılsamadır. Ancak ahlaki deneyimin gerçekliği nedeniyle, birçok ateist filozof natüralist bir açıklama sunmaya çalışıyor. Ateistler bu nedenle zor bir seçimle karşı karşıyadır: Ateizmi kabul etmek ve ahlakı reddetmek veya…
Kilise Tarihinin Babası Eusebius Kimdir?
Birçok kişi Sezareli Eusebius’u, ‘Kilise Tarihinin Babası’ olarak tanımaktadır. Ancak erken kilise dönemi tarihçisi Robert M. Grant, şu soruyu sordu: ‘‘Kilise Tarihinin Babası, tarih mi yazdı?’’ Yahudi tarihçi Doron Mendels, Eusebius’un Kilise Tarihi’ni bir ‘medya devrimi’ olarak tanımlamaktadır. Başka bir yazar ise Eusebius’un ‘bir tarihçiden ziyade bilgi aracısı’ olduğunu belirtir. İmparator I. Konstantin’i ‘Tanrı’nın…
Diriliş: Efsane Mi, Tarih Mi?
Hristiyanlık inancının en önemli unsuru, İsa’nın dirilişi hakkındaki görüştür. Pavlus, Korint’teki Hristiyanlara şöyle yazar: “Mesih dirilmemişse, bildirimiz de, imanınız da boştur.” (1. Kor. 15:14) Bu ifade ne demek? Pavlus’a göre; eğer İsa dirilmediyse, o zaman Mesih inancı diye bir inanç olamaz. Eğer İsa dirilmediyse, hem Pavlus’un, hem de havarilerin, Tanrıyla ilgili tanıklığı da yalan…
İsa’nın Ölümüne İlişkin Tarihsel ve Arkeolojik Bilgiler
Pilatus Yazıtı Günümüzde İncil’in tarihselliği sürekli sorgulanmaktadır. Geçen yüzyıl boyunca Orta Doğu’da yapılan kazılarda, İncil’in tarihsel verilerini teyit eden birçok keşif yapılmıştır ve bu bulgular küçümsenemez niteliktedir. Bunlardan biri Pilatus yazıtıdır. 1961 yılında İtalyan arkeolog Antonio Frova, Sezeriye tiyatrosuna giden merdivenlere konulan bir yazıt parçasını keşfetti. Yazıt, Latincede “Pontius Pilatus, Yahudiye Valisi, Sezeriye halkının…
İsa’nın Hizmet Hayatına İlişkin Tarihsel ve Arkeolojik Bilgiler
Birinci Yüzyıl Celile Teknesi Çevresinde büyük bir kalabalık toplandı. Bu yüzden İsa tekneye binip oturdu. Bütün kalabalık kıyıda duruyordu. İsa onlara benzetmelerle birçok şey anlattı” (Matta 13:2-3). İncil’de balıkçı olan havarilerin ve Taberiye gölü çevresinde hizmet eden İsa’nın, en fazla kullandığı ulaşım metodu tekneydi. İsa’nın fırtınayı yatıştırması veya balık yakalama mucizesi gibi birçok mucize…
İsa’nın Doğumuna İlişkin Tarihsel ve Arkeolojik Bilgiler
Mesih ne zaman doğdu? Her sene 24 Aralık akşamı, İsa’nın doğuşunu kutlamak için kiliseler dolup taşar, milyonlarca Hristiyan ilahi söyleyip, dualar okur. Fakat tarihi verilere baktığımız zaman, İsa’nın 25 Aralık’ta doğduğuna ilişkin hiçbir kanıt yoktur. İncil, Mesih İsa’nın doğduğu tarihe ilişkin hiçbir bilgi vermez. Peki, o zaman neden 25 Aralık seçilmiştir? İsa’nın doğduğu tarihi…
İsa: Zeitgeist ve Mitoloji
Bir önceki bölümde yer alan tarihi verilere rağmen, başta Zeitgeist belgeseli olmak üzere birçok kuşkucu eser, İsa’nın efsanevi bir figür olduğunu iddia etmekten çekinmez. Bu kişilerin en çok başvurduğu iddialardan biri, İsa anlatısının aslında Mısır mitolojisindeki Horus’tan veya Zerdüştlükteki Mitra karakterinden kaynaklandığı iddiasıdır. Zeitgeist belgeselinin sunduğu iddialara göre, Horus ve/veya Mitra: Bakire İsis’ten doğdu;…
İncil Dışı Tarihi Kaynaklarda İsa’nın Kimliği
Günümüzde, İncil’i okuyan her kişi, İsa’nın ölümü ve dirilişi ile ilgili bir takım bilgiler edinir. Peki, acaba bu bilgiler doğru mudur? İsa gerçekten Vali Pilatus döneminde idam edilmiş midir? Hristiyanlar başlangıçtan beri İsa’ya bir ilah olarak tapmışlar mıdır? İsa ile ilgili birçok iddia vardır. Kimi der ki, hiç var olmamıştır ve aslında bir mittir.…
Erken Dönem Kilisesi ve Salgınlar
M.S. 165 yılında, Marcus Aurelius’un hükümdarlığı sırasında, Roma İmparator- luğu yıkıcı bir salgın tecrübe etti. Bazı tıp tarihçileri bu salgını batıdaki çiçek hastalığının ilk ortaya çıkışı olarak yorumluyor. Gerçekten ölümcül bir salgındı ve 15 yıl içine imparatorluk nüfusunun çeyrek ila üçte birini öldürdü! Daha sonra, M.S. 251’de yeni yıkıcı bir salgın, kırsal alanları da…
İsa’nın Tanrılığına İlişkin Yanılgıları Reddetmek
Üniteryenizm (veya Socianizm)1, Üçlü Birliği reddeden teolojik bir harekettir. Üniteryenler, İsa’nın Tanrı olmadığını, sadece bir insan olduğunu iddia etmektedir. Kutsal Kitap’ın da Üçlü Birlik öğretisini reddettiğini iddia eden üniteryenler, Hristiyanları inancı saptırmakla suçlamaktadır. Elbette Kutsal Kitap’ta tek Tanrı inancı vardır (Yas. 6:4, Mar. 12:29). Bununla birlikte teslis karşıtı olanlar tek Tanrı inancını (monoteizm), Tanrı’nın…
Önemli Eski Antlaşma Figürlerini Mesih’e Uyarlamak İçin Örnek Vaka Olarak İbraniler 2:13’te Alıntılanan Yeşaya 8:17–18
Bundan yola çıkarak vardığı sonuçlara katılsak da katılmasak da, Peter Enns’in şu ifadesinin doğruluğundan şüphe yoktur: “Yeni Antlaşma yazarları birçok yerde Eski Antlaşma’yı kullanarak bize tuhaf gelen şeyler yapar.”1 Konunun muhafazakar uzmanları iki seçenekle karşı karşıyaydılar: Kutsal Kitap’a kendi ‘standartlarını’ dayatmak ya da Kutsal Kitap yazarlarının varsayımlarını benimsemeye çalışmak. Kutsal Kitap’a yirmi birinci yüzyıl…
Teslis Karşıtlarının Yaşadığı Mantık Sorunu
Üniteryenler, bazı Teslis karşıtı sapkınlar, İsa’nın beden almış olarak Yehova Tanrı olamayacağını, çünkü Kutsal Kitap’a göre İsa Mesih’e gökte ve yeryüzünde tüm yetkiyi veren ve tüm isimlerin üzerinde olan adı verenin, Baba olduğunu ilan ediyorlar. (bkz. Mat. 28:18; Flp. 2: 9-11). Tanrı’nın sözü olan Kutsal Yazılara göre Oğul’un kendi içinde sahip olduğu yaşam ve…
Eski Antlaşma’daki Tipolojinin Temelleri Üzerine Bir Çalışma
Uzun yıllar boyunca Eski Antlaşma’nın tipoloji çalışmaları büyük ölçüde göz ardı edildi, alegorik ve yanlış yorum olduğu gerekçesiyle reddedildi. Ancak son on ya da yirmi yıla ait teolojik literatürün açıkça gösterdiği gibi, Kutsal Kitap teolojisinin yeniden canlanmasıyla bu alana yönelik yeni bir ilgi doğdu.1 Ama sıklıkla alegoriye meyilli olması nedeniyle bazı Hristiyanlar arasında tipolojiye…
Mesih’in Çekeceği Acılar ve Acıların Ardından Gelecek Yücelik: Yeşaya 53 Üzerine Bir Yorum
Bilgin bir yazarın şu gözleminde gerçeklik payı vardır: “Bu büyük peygamberlikte Mesih’ten önceki günlerde tam olarak anlaşılamayan, ancak hem İnsan Oğlu hem de Tanrı Oğlu olanın acıları, ölümü, dirilişi ve yüceltilmesi ile çözülmüş bir muamma (gizem) vardır.” 1 Bu nedenle Talmud ve Hahamlara ilişkin Midraşim’de Rabbiler (hahamlar) tarafından ileri sürülen çeşitli yorumlarda çok fazla…
İsa, Öldükten Sonra Ölüler Diyarına Mı İndi?
‘‘Yusuf keten bez satın aldı, cesedi çarmıhtan indirip beze sardı, kayaya oyulmuş bir mezara yatırarak mezarın girişine bir taş yuvarladı’’ (Mar. 15:46). İsa’nın öldüğünü hepimiz biliyoruz. Luka 23:46, ‘‘İsa yüksek sesle, ‘‘Baba, ruhumu ellerine bırakıyorum!’’ diye seslendi. Bunu söyledikten sonra son nefesini verdi’’ der. Ölümünden sonra ne oldu? Bedeninin mezara konulduğunu biliyoruz, peki ruhu…
Polikarp’ın Şehitliği
Hristiyanlar, tanrılara kurban vermek gibi putperest uygulamaları reddetmesi nedeniyle Roma İmparatorluğu’ndaki halk ve yöneticiler tarafından nefret ediliyordu. İnancını inkar etmeyi reddeden Hristiyanlar, ölüm cezalarına maruz kaldı. İsa’nın öğrencilerinden birçoğu inançları uğruna yaşamını feda etti. MS 160 civarında İzmir (Symrna) Kilisesi’nin piskoposu Polikarp şehit edildi. Yaşam öyküsü, görgü tanıklarının bölgedeki diğer kiliselere yazdığı bir mektupta…
Tarihi Bir Kanıt Olarak Rabbin Sofrası
Müslüman kardeşlerimizin İsa Mesih’in ölmüş olması gerçeğini ve ölümüyle gelen bereketleri anlayıp, kabul etmeyi reddetme konusundaki kararlılıkları kadar yürek burkan bir şey yoktur Tarihi bir Kanıt Olarak Rabbin Sofrası Müslüman kardeşlerimizin İsa Mesih’in ölmüş olması gerçeğini ve ölümüyle gelen bereketleri anlayıp, kabul etmeyi reddetme konusundaki kararlılıkları kadar yürek burkan bir şey yoktur. Sıklıkla ve…
Hristiyanlık ve Ateizm Üzerine Kısa Bir Bakış
Hristiyanlıktaki doktrinlere ilişkin bazı kutlamalar, özellikle ateistlerin küçümseyici bakışlarına maruz kalmaktadır. Bu yazıda Hristiyanlığın ve ateizmin tuhaf hikayesi ele alınacaktır. Hristiyan Hikâyesinin Tuhaflığı Noel (Doğuş) hikâyesi, insani bakış açısına göre tuhaf görünebilir. Bakire genç bir kız hamile kalarak, Her Şeyi Yaratıcısı olan Tanrı’nın Oğlu’nu dünyaya getirir. Bebek, yoksulluk içinde doğar, gökte yıldızlar ve melekler…
Hristiyanlık Tarihinde Önemli Olaylar
Aşağıdaki liste, çeşitli gruplardan uzmanlar aracılığıyla yapılan kapsamlı araştırmalara dayanmaktadır. Liste, kilisenin büyüleyici tarihine aydınlatıcı bir bakış açısı sunmaktadır. İsa Mesih ve Havarilerin Çağı 30: İsa Mesih çarmıha gerildi (Pentikost) 35: İstefanos şehit oldu ve Pavlus iman etti. 46: Pavlus, müjdeleme yolculuklarına başladı. 48: Yeruşalim Konsili bir araya geldi. 57: Pavlus’un Romalılara Mektubu 64:…
Ateizm ve Türleri Hakkında Rehber Bir Yazı
Bazı şüpheciler Hristiyanları inançlarından soğutmak amacıyla çeşitli iddialarda bulunur. Doğru kabul ettikleri belgeleri sıralarlar ve teolojik kaynaklardan asılsız alıntılar yaparlar. Ardından İsa’nın Müjdesi’nin gerçek olamayacağı sonucuna varırlar. Bu tür bir deneyimi Hristiyanların çoğu yaşamıştır. Böyle zamanlarda onlara iddia ettikleri şeylerin yanlış olduğunu söylemek isteriz. Diğer bir senaryo ise şu olabilir: Ateist olduğunuzu düşünün. İyi…
Hristiyanlıkta Ahlak Felsefesi
Tanrı’yı ve komşularımızı sevmeyi amaçlayan Hristiyan etiği, Tanrı’nın Kutsal Yazılar’daki vahyine dayanır. Bir Hristiyanın en yüksek ahlaki görevi, ‘Tanrı’yı sev’ ve ‘Komşunu sev’ buyruğuna dayanır. Kutsal Yazılar, Hristiyanlar için aynı zamanda bir etik kaynağıdır. Bunun nedeni, Tanrı’nın nihai otoritemiz ve standardımız olmasıdır. Tanrı’nın kendisi iyiliktir. Hristiyanlar, Kutsal Yazılar’ı okuyarak Tanrı’nın karakterini tanıyabilir. Hristiyanlar etik…
Korkularla Mücadele Etmemize Yardımcı Olacak 3 Temel Gerçek
Korku, karşılaştığımız en yaygın duygulardan biridir. Belirsizliklerle dolu bir dünyada yaşıyoruz. Başarısızlık, reddedilme, yalnız kalma, çatışma, ölüm, işsizlik ve hastalık gibi durumlar korkmamıza neden oluyor. Bu listenin sınırı bulunmuyor. Öte yandan sonuçları oldukça yıkıcı olabilir. Korku, Mesih’te sahip olmamız gereken sevinci, esenliği ve güveni kaybetmemize neden olur. Düşüncelerimizi Tanrı yerine olaylara sabitler. Fiziksel ve…
Kilise Tarihi, İnanç Savunuculuğuna Nasıl Yardımcı Olabilir?
Kilisenin ilk yüzyıllarında Gnostisizm, Ariusçuluk ve Pelagianizm gibi sapkın öğretiler görüldü. Bu sapkın öğretilerin bazıları Hristiyanlık tarihi boyunca zaman zaman ortaya çıkmıştır. Örneğin, postmodernizmin ruhsallığa olan ilgisi, Hristiyanlığa karşı olsa da, ikinci ve üçüncü yüzyıllarda kilisede görülen Gnostisizm’e karşı verilen mücadeleyle birçok benzerliğe sahiptir. Tarihi süreçte Hristiyanların Gnostisizme karşı mücadelesi, günümüzde postmodern inanca karşılık…
İsa Mesih Barış Mı Getirdi, Yoksa Kılıç Mı?
”Ben dünyaya ateş yağdırmaya geldim. Keşke bu ateş daha şimdiden alevlenmiş olsaydı! Katlanmam gereken bir vaftiz var. Bu vaftiz gerçekleşinceye dek nasıl da sıkıntı çekiyorum! Yeryüzüne barış getirmeye mi geldiğimi sanıyorsunuz? Size hayır diyorum, ayrılık getirmeye geldim. Bundan böyle bir evde beş kişi, ikiye karşı üç, üçe karşı iki bölünmüş olacak. Baba oğluna karşı,…
Sinoptik İnciller, İsa’yı Tanrı Olarak Tasvir Eder Mi?
Bazıları Yuhanna’nın İsa’yı Tanrı olarak tasvir ettiğini, Sinoptik İncillerin (Matta, Markos ve Luka) ise İsa’yı sadece bir insan olarak tanıttığını iddia eder. Ancak tüm Müjde kitaplarını bir araya getirdiğimizde, İsa’nın hem Tanrı hem de insan olduğu sonucuna ulaşabiliriz. Yuhanna, başlangıçta okuyucuların İsa’yı sadece bir insan olarak görmesini sağlar, ancak zamanla görüşleri gelişir. Yuhanna’da Mesih…
Yaratılış 1-11’de Anlatılanlar Mitolojiye Mi Dayanıyor?
Dünya genelinde Yaratılış, İnsanlığın Düşüşü, Nuh Tufanı ve Babil Kulesi hakkında birçok anlatım bulunuyor. Kutsal Kitap’ın ilk bölümü olan Yaratılış’ta 1-11 bölümleri arasında anlatılanların mitolojik olaylara dayanıp dayanmadığı hakkında çeşitli şüpheler mevcut. Antik belgelerle karşılaştırıldığında Kutsal Yazıların eşsiz olduğu görülür. Aynı zamanda Kutsal Kitap, Tanrı’nın Sözü’nün kusursuz olduğunu vurgular (2.Ti. 3:16; 2.Pe. 1:21; Mez.…
Eski Antlaşma’nın Güvenilirliği
Eski Antlaşma’nın güvenilirliği, tarihi kişilerin, gerçeklerin ve olayların doğruluğuna ve yazımı sırasında kişileri ve süreçleri açıklayışına odaklanır. Eski Antlaşma’nın güvenilirliğinden şüphe edenler mevcut. Ancak Eski Antlaşma, Yeni Antlaşma, antik Yakın Doğu tarihi ve arkeoloji tarafından desteklenmektedir. Bunların bir kısmı, tarihsel ayrıntılar için doğrudan kanıtlardır. Peki, Eski Antlaşma’yı kim, ne zaman yazdı? Yazımı sırasında hangi…
Neo Darwinizm İle İlgili Sorunlar Nelerdir?
Evrime inanıyor musunuz? Bu soruya uygun yanıt, evrim kelimesinin anlamına bağlıdır. Stephen C. Meyer ile Michael Newton Keas, 2003 tarihli ‘The Meanings of Evolution’ makalelerinde, terimin altı farklı şekilde kullanıldığını açıkladı: 1- Zamana bağlı gerçekleşen değişim olarak evrim 2- Gen havuzundaki gen frekanslarının değişimi olarak evrim 3- Sınırlı ortak ata olarak evrim 4- Değişime…
İbrani Yazarlar, Yakın Doğu Mitolojisinden Etkilenmiş Olabilir Mi?
Yüzyıllar boyunca, Batı’daki insanların büyük bir kısmı Kutsal Kitap’ı Tanrı’nın Sözü olarak kabul etti. Yaratılışı kusursuz ve etkileyici gördüler. Ancak 1800’lerin ortalarından itibaren bazı akademisyenler Tanrı Sözü’nün etkileyiciliğini reddetmeye başladı. Bu durum bazı mitolojik metinlerin keşfedilmesiyle gerçekleşti. Bazı şüpheciler, metinleri inceledikten sonra Kutsal Kitap’ın diğer yazılı eserlerle benzerliklerinin altını çizdi ve Tanrı Sözü’nün geniş…
Kutsal Kitap’ın Mitoloji Olmadığına Nasıl Emin Olabiliriz?
Kutsal Kitap’ın Tanrı kaynaklı olması, onu yalnızca tüm kitaplar arasında benzersiz kılmaz, aynı zamanda dünyadaki tüm hazineler arasında da benzersiz kılar. Amerika Birleşik Devletleri’nin 16’ıncı Başkanı olan Abraham Lincoln, ‘‘Kutsal Kitap, Tanrı’nın bir kişiye verdiği en iyi armağandır’’ dedi. Gerçekten öyle. Tanrı, günahkâr insanlıkla ilgili ebedi planını açıkladı. Ancak milyonlarca kopyası dünya geneline dağılmış…
Müjdeleme Konusunda Elçilerden Öğrenebileceğimiz 10 Şey
Müjdeleme konusunda erken Hristiyanlık dönemindeki uygulamalardan bazılarını tekrarlayamayız. Örneğin, İsa küçük kasabalara ve köylere odaklanarak kalabalıklardan uzak durdu. Genellikle Yahudilerle bir araya geldi. Petrus’un erken Hristiyanlık dönemindeki ve Onikiler çemberindeki yetkisi, kilisenin müjdeleme faaliyetleri konusunda model oluşturamayabilir. Pavlus’un vaaz konusundaki yaklaşımları çoğu Hristiyan için anlaşılmaz olabilir. Bununla birlikte, Petrus ve Pavlus’un müjdeleme çabaları bizlere…
Yeni Antlaşma Kanonuyla İlgili Yanlış Bilinen 10 Şey
1. Yanlış : “‘Kanon’ Sözcüğü Sadece Sabit, Kapalı bir Kitaplar Listesini İfade Eder” Graham Stanton isabetli bir şekilde şu gözlemi yapmıştı: “Hem Eski hem Yeni Antlaşma kanonunun ortaya çıkışıyla ilgili tartışmalarda tanımlar son derece önemlidir ama şeytan ayrıntıda gizlidir.”[1] Gerçekten de birinin kanonu nasıl tanımladığı, onun kanonla ilgili vardığı tarihsel sonuçları belirler; özellikle de tarihiyle…
İsa Mesih Neden Öldü?
1-Acımızı ve kederimizi üstlenmek için öldü (Yşa. 52:14, 53:3-4). Tanrı, acılarımızın ve kederimizin farkındadır. O acılarımızda bizden uzak değildir. Acı çekmenin nasıl bir durum olduğunu bilir. Çünkü biricik Oğlu olan İsa acı çekti. Yeşaya peygamber, bizlere sadece günahlarımızın değil, aynı zamanda günahlarımızdan kaynaklanan sonuçların da İsa Mesih’e yüklendiğini öğretir. Elie Wiesel tarafından yazılan Night…
Eski Antlaşma Döneminde Tanrı Soykırımı mı Emretti?
Yeşu kitabında Tanrı, İsrail’e vaat edilen topraklara ulaşmaları için Kenanlıları öldürmesini emreder. Yargısını gerçekleştirmek isteyen Tanrı, yıkıcı bir savaş emretti. ‘Tanrı, soykırımı nasıl emredebilir’ sorusuna doğru ilerlerken, Tanrı’nın adaleti ve merhametiyle ilişkili Hristiyan dünya görüşünü dikkatlice düşünmek gerekir. 1- Her şeyin yaratıcısı ve insanlığın hükümdarı olarak Tanrı, tüm halklar ve yerler üzerinde mutlak mülkiyet…
Efendimiz mi, Kölemiz mi?
Galatyalılar 5:13-26 ayetleri, Kutsal Ruh’un meyvelerinin hayatımızda nasıl oluştuğunu anlatır. Ruh’un Kutsal Yazılar aracılığıyla gelen dürtüsüyle oluyor. Ruh’un meyveleri en açık şekilde, başkalarıyla olan ilişkilerimizde görülür. Bu meyvelerden biri, özdenetim, başkalarıyla ilişkilerimizde dilimizi, duygularımızı, zamanımızı, kararlarımızı v.s. nasıl kullandığımızda görülüyor. Özdenetim, ruhsal önderin ayırt edici özelliklerinden biridir. Özdenetim için Ruh’un gücüne muhtaç olduğumuz alanlardan…
Kutsal Kitap Nasıl Oluştu? Tanrı’dan Gelmiş Başka Sözler Var Mı?
Her insan Tanrı’dan kesin ve net bir bildiri almak ister. Şeytan da hiç kimsenin Tanrı’dan kesin bir söz olduğunu bilmediğinden emin olmak ister. Kutsal Kitap diye adlandırdığımız kitabın Tanrı’nın sözü olduğundan emin olabilir miyiz? Kanon doktrini, bu konuyu enine boyuna düşünmemize yardımcı olur. “Kutsal Kitap’ın 66 kitapçığının Tanrı’nın gerçek sözleri ve Tanrı’nın tek gerçek…
Kutsal Kitap’ın Dünya Görüşünün ve Tarih Anlayışının Eşsizliği
Hristiyanlar, Kutsal Kitap’ın dünya edebiyatında emsalsiz bir konuma sahip olduğunu öne sürerler. Kendi döneminde olan diğer kültürler ile kıyaslanınca Kutsal Kitap’ın anlatıları, düşünce tarzları ve değerleri bambaşka görünür. Ancak günümüzdeki daha liberal kesimler İsrailoğullarının dininin sadece semavi dinlerden biri olup oluşumunun evrimsel mekanizmalarla açıklanabileceğini varsayar.[1] Burada özellikle İsrail’in, Kenanlıların ve Babil inançlarının edebi yapıtlarının benzerlikleri…
Kötülük Nasıl Başladı? Şeytan’ın Düşüşünün Gizemi Üzerine
Neden Şeytan diye bir şey var? Neden adı suçlayıcı, iftiracı anlamına gelen, “bütün dünyayı saptıran” (Va. 12:9), “bu dünyanın egemeni” (Yu. 12:31; 14:30; 16:11), “bu çağın ilahı” (2. Kor. 4:4), “havadaki hükümranlığın egemeni” (Ef. 2:2), “cinlerin önderi Baalzevul” (Mat. 12:24) olan “şeytan” diye bir varlık var? Onun günah işlemesi nereden çıktı? Yahuda ve 2. Petrus mektupları…
Dünyaya Nasıl Bakılır?
“Dünya görüşü, dünyada yol bulmamıza yarayan düşünsel bir harita gibidir.” “Herhangi bir düşünce sisteminin temellerini sorgulamayı sürdürdüğünüzde belirli bir başlangıç noktasına varırsınız. Kendiliğinden var olan bir şeyin, yani her şeyin kaynağı olan mutlak gerçekliğin kabul edilmesi gerekmektedir… Her düşünce sistemi belirli bir temel ilkeyle başlar. Tanrı’yla başlamıyorsa, yaratılışın bir boyutuyla başlayacaktır…” — Nancy Pearcey…
Dünyanın ve Tarihin ‘Çözülememiş’ Sorunu Irkçılık (Ayrımcılık)
İnsan “Tanrı’nın benzeyişi” olarak yaratılmıştır (Yar. 1:26-27; Mez. 8:5-8). İnsanlar Tanrı’nın iyi ve bilge planının ürünüdür. Tanrı’nın yarattığı insan, bütün yaratılış gibi, “çok iyiydi” (Yar. 1:31). Buradaki “iyi” kelimesi hem nicel hem de nitel bakımdan insanın eksiksiz, Tanrı’nın yaratma amacına uygun olduğunu gösterir. Irkçılığı (ayrımcılığı) şöyle tanımlayabiliriz: Herhangi birini (olumsuz ya da olumlu bir amaçla)…
Diyognetus’a Mektup
Bu mektup muhtemelen Hıristiyanlığın İncil’den sonraki ilk savunmasıdır.[1] Mektubun yazarı bilinmemektedir; mektupta geçen Grekçe sözcük mathetes özel ad değildir, “öğrenci” (“Elçilerin öğrencisi” olarak çevirisi yapılmıştır) anlamındadır. Mektubun Justinus’a ait olduğu düşünülmüş, ancak bu savı destekleyen inandırıcı bir delil bulunamamıştır.[2] Alıcısı da kesin olarak bilinmemektedir. Roma İmparatoru Markus Aurelius’un Diyognetus adlı bir eğitmeni vardı, ama büyük ihtimalle mektup…
Noel, Bir Pagan Geleneği Mi?
Romalılar, 17 Aralık’ta başlayıp 7 gün güren Saturnalia adlı kış festivalini kutlardı ve Satürn onuruna Saturnalia festivallerine katılırlardı. Kış gündönümünün sonunu kutlamak için Roma İmparatoru 25 Aralık’ı Sol Invictus (Fethedilmemiş Güneş) olarak belirledi. Kilise, Hristiyanlığın Romalılar arasında daha kolay benimsenmesi için bu tarihleri seçerek İsa Mesih’in doğumunu 25 Aralık olarak belirledi. Hikâyenin doğruluğu konusunda…
Doğuş (Noel) Bayramı Hakkında Bilinen En Yaygın 5 Yanılgı
Doğuş Bayramı (Noel) döneminde İsa Mesih’in doğuşuna ilişkin hikayeyi farklı şekillerde duyuyoruz. Doğuş sahneleri, TV şovları, hikaye kitapları, resimler ve yarışmalar aracılığıyla hatırlıyoruz. O kadar sık duyuyoruz ki, İsa Mesih’in doğuşuna ilişkin hikayeyi tamamen bildiğimizi düşünüyoruz. Oysa ki, bu konuda birçok yanılgı bulunmaktadır. İşte en popüler 5 yanılgı şunlardır: 1. Yemliğin Üzerinde Yıldızın Varlığı…
Soykırımlardan Tanrı mı Suçlu?
Kamboçya, Ruanda, Bosna Hersek ve Darfur’da gerçekleşen soykırımda, toplu katliamlar gerçekleşti. Yaşananlar tarihin korkunç trajedi örneklerindendir. Bazı eleştirmenler bu konuda Tanrı’yı sorgulamaktadır. Yasa’nın Tekrarı 20:17’de, Tanrı’nın yerel halkı yok etmek istemesi nedeniyle soykırımın suçlusu olarak Tanrı’yı görmektedirler. Hatta daha da ileriye giderek Tanrı’yı Adolf Hitler ile kıyaslayanlar bile mevcut. Bu oldukça zor ve karmaşık…
Tim Keller Bağışlamanıza Yardım Etmek İstiyor
Bağışlama, soyut anlamda ne kadar harika olsa da, birçokları için oldukça zor bir karardır. Tim Keller, ‘Neden Affetmeliyim ve Nasıl Affedebilirim?’ başlıklı kitabında bağışlamayı kavramanın anahtarının, Mesih’in çarmıhı aracılığıyla Tanrı’nın bağışlamasına işaret ettiğini göstermektedir. Öte yandan kötülüğün ve adaletsizliğin hâkim olduğu bir dünyada bağışlamak, saçmalık olarak görülebilir. The Gospel Coalition’ın kurucu ortağı olan Tim…
Ahlak ve Din: Kantçı İki Argüman
Ben bu makalede, ahlaken iyi bir hayat sürme teşebbüsünü Tanrı inancıyla bağlantılandıran iki argümanı ele alacağım. Her iki argüman da Kant‘a aittir ve her ikisi de Religion within the Boundaries of Mere Reason adlı eserin ilk kısmında yer alır; birincisi, bu metnin başında ve ikincisi ise sonunda. Her biri biraz değişiklik gerektirmesine rağmen, ben…
İslam Düşüncesinde Vahiy: Konusal Bir Analizi
“Müslümanlar Kur’an’ın vahyedildiğine inanırlar.”[1] Bu ifade bir yönüyle basittir ve aynı zaman incelenmeye layık olan derin bir ifadedir. Montgomery Watt, Modern Dünyada İslam Vahyi kitabında vahiy hakkındaki tanımlaması bu sözlerle başlar; İslam ilahiyatı da yaklaşık 1500 sene boyunca bu kavramın dinsel ve felsefi boyutlarını geliştiriyordur. İslam tarihi boyunca birçok teolojik ve felsefi sistemler…
İsa: Tanrı ve İnsan
Hıristiyanlığın enkarnasyon (beden alma) doktrini, İsa Mesih’in insan bedeni almış Tanrı olduğunu söyler. İsa gerçekten Tanrı olduğu gibi gerçekten insandı. Bakire Meryem’den doğdu; bu da İsa’nın ana rahmine doğaüstü bir şekilde düşmesine karşın doğumunun tamamen doğal olduğu anlamına gelir. İsa beden almış Tanrı olduğu için annesi Meryem de ilk Hıristiyan inanç bildirgelerinde “Tanrı’nın Annesi”…
Antik Taş, Çin’in Hristiyanlıkla Karşılaşmasına İşaret Ediyor
Bu yılın başlarında bilim insanları, Kara Veba’nın Kırgızistan, Kazakistan, Sincan (Çin) ve Özbekistan’dan geçen Tian Shan Dağları’ndan kaynaklandığını duyurdu. Bu iddia, 14. yüzyıldan kalma iki mezarlıktan çıkarılan kurbanlara yönelik DNA incelemesine dayanmaktadır. Bunlar iyi bilinen arkeolojik sit alanlarıdır. Mezar taşlarından birinde ise Nasturi Hristiyanlığına ilişkin Eski Uygurca metinler keşfedildi. Hristiyanlık geleneği büyük ölçüde Orta…
Augustin’in Anahtarı
Birçok kişi Hippolu Augustin’in (354-430) erken kilise döneminin en önemli yazarı olduğunu kabul ediyor. Augustin, geriye çok sayıda kitap bırakmıştır. Yüzyıllar boyunca Batı Kilisesi, Augustin’in Hristiyan doktrini anlayışından yararlandı ve etkisi günümüzde bile devam etmektedir. Bahçede işittiği ‘Al ve Oku’ sesine kulan veren Augustin, Kutsal Kitap ile yakın bir ilişki kurdu. Hiçbir zaman Kutsal…
Kutsal Kitap Çalışması Üzerine Erken Dönem Bakış Açısı
Kilise Babaları iki büyük soruyla karşı karşıya kaldı: ‘Kutsal Yazılar nedir?’ ve ‘Kutsal Yazıları nasıl okumalıyız?’ Neden İki Antlaşma Mevcut? ‘‘Bütün elçiler, iki halk arasında iki antlaşma olduğunu öğretti. Ancak her ikisinin de kaynağı tek ve aynı Tanrı idi. İlk antlaşma, sebepsiz, amaçsız veya tesadüfi bir şekilde verilmedi; imanımızın sağlam bir şekilde temellenmesi için…
Reform Hareketinin Temeli
Bir insan Tanrı’nın önünde nasıl doğru sayılabilir? Başka bir deyişle, eğer Tanrı tümüyle adil ise, bir günahkâr günahlarından nasıl kurtulabilir? Martin Luther’i neredeyse delirme noktasına sürükleyen soru buydu. Ve sonunda onu, yalnız ve yalnızca Mesih’te, yalnız ve yalnızca iman aracılığıyla, yalnız ve yalnızca lütufla bir kurtuluş müjdesini yeniden keşfetmeye sürükleyen soru da buydu. Beş…
Anadolu Hristiyanlarının Öyküleri
Tanzimat Döneminde Din Değiştirme Olayları Trabzon, Gümüşhane ve çevredeki Tonya, Çaykanc, Maçka ve Torul kasabalarının dağlık kısmında 1650 yıllarında Türkçe konuşmayan ama Lazca, başka bir deyişle Rumca konuşan binlerce kişi vardı. Bunlar, “gizli din taşıyan” Hristiyanlardı. Osmanlı İmparatorluğu’nda 200 yıl Hristiyan inancını hep gizli taşıdılar. Bu son derece tehlikeliydi.[1] Açığa çıkması durumunda ölümle sonuçlanırdı.…
Ezgiler Ezgisi, Kutsal Kitap İçin Fazla Mı Müstehcen?
Beni dudaklarıyla öptükçe öpsün! Çünkü aşkın şaraptan daha tatlı. Ne güzel kokuyor sürdüğün esans, dökülmüş esans sanki adın. Kızlar bu yüzden seviyor seni. Ah, ne güzelsin, aşkım, ah, ne güzel! Peçenin ardındaki gözlerin güvercinler gibi. Siyah saçların Gilat Dağı’nın yamaçlarından inen keçi sürüsü sanki. Al kurdele gibi dudakların, ağzın ne güzel! Peçenin ardındaki yanakların…
Elçilerin İnanç Bildirgesi
Augsburg İnanç Bildirgesi, Gallican İnanç Bildirgesi, Belgic İnanç Bildirgesi, Westminster İnanç Açıklaması ve Kısa İlmihal, İkinci Londra Baptist İkrarı ve Dort Kanonları. Bu tarihi inanç bildirgelerinin ortak noktası nedir? Cevabı, her birinin kökünün Elçilerin İnanç Bildirgesi’ne dayanmasıdır. İmanın On İki Maddesi olarak da bilinen Elçilerin İnanç Bildirgesi, yaklaşık bin yıllık kilise tarihi boyunca dile…
Yeni Antlaşma Kanonuyla İlgili Her Hristiyanın Bilmesi Gereken 10 Temel Gerçek
Gerçek 1: Yeni Antlaşma Kitapları Elimizdeki En Erken Tarihli Hristiyan Yazılarıdır Bu yeni blog dizisi konunun uzmanı olmayan inanlıların Yeni Antlaşma kanonuyla ilgili bazı temel gerçekleri öğrenmeleri için hazırlandı. Şüpheci veya meraklı bir arkadaşla sohbet ederken faydalı olabilecek bu gerçeklerden ilki o kadar basit ki genelde gözardı edilir. Bu, Yeni Antlaşma kitaplarının elimizdeki en…
Cehennem Öğretisi
Günümüzün modern, seküler dünyasında cehennem ve sonsuz işkence gibi konulardan söz etmek kesinlikle hoş karşılanmaz. İnsanlar bu konuda konuşmak istemediği gibi, önderler de genellikle bu konuda vaaz vermekten kaçınırlar. Cehennem hakkında açık ve güçlü bir vaaz duymak neredeyse olmayacak bir şeydir. Buna rağmen Kutsal Kitap bize günahkârları bekleyen cehennemin son derece gerçek olduğunu öğretmektedir.…
Akıllı Tasarım – Bölüm 2
Yazının ilk bölümünde Akıllı Tasarımı destekleyen kozmolojik kanıtları özetledik. Bu bölümde gözlerimizi yıldızlardan indirip mikroskobik düzeydeki bazı kanıtlara bakacağız. Bütün bilim dallarında olduğu gibi biyoloji biliminde de son yüzyılda inanılmaz ilerlemeler kaydedildi. Bugün sıradan bir insan bile 20. yüzyılın başında yaşayan bir bilim insanının sahip olmadığı verilere kolayca ulaşabiliyor. Darwin evrim teorisini 1859 yılında…
Akıllı Tasarım – Bölüm 1
Evrenin varlığını sorgulamayan insan herhalde yoktur. İnsanlık tarihi, evrenin ve insanın kendisinin neden var olduğuna cevap aramanın tarihi olarak tanımlanabilir. Bazıları doğru cevabın Yaratılış Teorisi olduğunu iddia eder, bazıları ise Evrim Teorisi olduğunu. Son yıllarda ise birçok kişi Akıllı Tasarım Teorisinden söz etmeye başladı. Bu konuda yazılan çizilenin haddi hesabı yok diyebiliriz. Peki ne…
Diyaloğa Dayalı Savunmaları Anlamak
Hristiyanlık hakkındaki her değerlendirme, önceden tasarlanmış bir gündemle ve somut kişilerce yapılır. Bu nedenle muhakememiz (akıl yürütme, yargılama) sağlam bir temele dayanmalı; ama aynı zamanda Tanrı Sözü’nü paylaştığımız bütün insanların, söylediklerimizi farklı yorumlayacağını da kabul etmeliyiz. İnsanlar sizi rahatça dinliyor mu? Savunmacılıktan kaçının. Çok konuşmak hırsınızı dizginleyin ve bilgiçlikten uzak durun. Olumsuz tavırlardan kaçının.…
Ahlak Daima Bireyseldir
Sevilen Ateist Birine Açık Mektup Sevgili Dan, Bazı muhafazakâr Hristiyanların salgın dönemi sırasında gösterdiği davranışlarına yönelik endişelerinizi kesinlikle anlıyorum. Akılsızca davrandıklarını düşünüyorum. Yaşananlar üzücü. Sorunun önemli bir kısmı, her iki tarafın da bilimi gerektiği kadar ciddiye almamasıdır. Son mektubumda söylediğim gibi, bilimi ciddiye almamız gerektiğine inanıyorum. İnternet ve özellikle sosyal medya bu konuda anlaşmazlıkları…
Sevgililer Gününün Arkasındaki Hikaye
Ortaçağ Avrupası’nın popüler kültüründe kutlanan çok sayıda günden, günümüzde sadece ikisi Kuzey Amerika kültüründe varlığını devam ettirmektedir. Bunlar Aziz Patrick Günü (17 Mart) ile Aziz Valentin Günü’dür (Sevgililer Günü -14 Şubat). Peki Aziz Valentin kimdi? Valentin, Roma dünyasında tanınan biriydi. İsmi, güçlü ve kararlı olma anlamına gelmekteydi. Bu ismi taşıyan birçok erken dönem Hristiyanı…
İkinci İznik Konsili
İkinci İznik Konsili‘nin merkezinde yer alan konu, ikonların doğası ve Kilise’deki yerleriyle ilgilidir. 8.yüzyıl Bizans dünyası ikona kırıcılar ve ikona destekçileri olmak üzere ikiye bölünmüştü. Bizans’taki bu olayların nasıl patlak verdiğini anlamak istiyorsak, bu dönemin yaşanmasına neden olan tarihsel süreci anlamamız önemlidir. İkonaların kökeni, M.S. 200’lü yılların başında yeşeren Hristiyan sanatıdır. Bu tarihten önce…
Üçüncü Konstantinopolis Konsili
Justinianos’un teşvikiyle düzenlenen bir önceki konsil, Kalkedoncuların ve Monofizitçilerin arasındaki ayrılığı sona erdirememişti. Gün geçtikçe bu görüş ayrılığı İmparatorları daha fazla sıkıntıya sokuyordu. Justinianos’dan sonra, Batı ve Doğu kiliselerini barıştırma çabaları İmparator Herakleios altında devam etti. Konstantinopolis Patriği Sergius bu birleşmeyi gerçekleştirmek için, teolojik altyapıyı sağlayan kişi olacaktı. Sergius Kalkedoncu ve Miyafizit görüşlerinin arasında…
İkinci Konstantinopolis Konsili
Kalkedon Konsilin’deki anlaşılmazlıklar, kilisenin bölünmesine neden olmuştu. Bir tarafta Batı kiliseleri, İsa’nın Tanrısal ve insansal doğalarını, Kalkedon’daki amentüye göre tanımlıyordu. Diğer tarafta ise, Doğu Monofizitçi kiliseler bu amentüyü reddedip, Kirilios’un (μία φύσις, “mia physis”- tek esas/doğa) formülünü kullanıyorlardı. Bizans imparatorları için en korkutucu şey, ilahiyatçıların bir konuda uzlaşamamasıydı. “Tek Tanrı- Tek İmparator- Tek İmparatorluk-…
Kalkedon Konsili
Patrik Kirilios’un ölümünden iki sene sonra, (M.S. 444) Efthikes adındaki bir rahip, Nesturî öğretişlerinin Konstantinopolis’te yayılmasını önlemek isterken, yeni bir öğretiş yaymaya başladı. Efthikes’e göre; Mesih İsa’nın ilahi ve insan doğaları kaynaşmıştı. Yani Mesih İsa’nın iki doğası değil, tek doğası (φύσις, physis) vardı ve bu tek doğada Tanrısal doğa insani doğayı bir nevi yutmaktaydı.…
Efes Konsili
5.yüzyıla girdiğimizde, Hristiyan dünyasında iki önemli ilahiyat ekolü baş gösteriyordu. Biri İskenderiye merkezli olup, Kutsal Kitap’ı daha çok mecazi bir biçimde yorumluyordu ve İsa’nın ilahi doğasını vurguluyordu. Diğeri Antakya merkezli olup, Kutsal Kitap’ı daha kelime kelimesine yorumluyordu ve İsa’nın insani doğasını vurguluyordu. Bu iki ekol sürekli gayriresmi bir rekabet içerisindeydi. M.S. 428 yılında, Antakya…
Konstantinopolis Konsili
İznik konsilinde Ariusçuların kınandığı ve öğretişleri sapkın ilan edildiği halde, Teslisçilerin ve Ariusçuların arasındaki çekişmeler neredeyse 100 yıl daha sürdü. İznik Konsilinin kararlarını resmi olarak hiçbir zaman reddetmese de, İmparator Konstantin İllyricum (Hırvatistan) yakınlarında sürgün edilen Arius’u affetti ve Arius Filistin topraklarına sığındı. Birçok Arius taraftarı böylece evine döndü. İlahiyat tartışmalarından oldukça sıkılan İmparator,…
İznik Konsili
Ekümenik konsillerin ilki, 325 yılında İmparator Konstantin’in emriyle İznik kentinde, Senatus sarayında düzenlendi. Konsilin konusu Arius adındaki Kuzey Afrikalı bir episkoposun sapkın görüşlerine nasıl cevap verileceğiydi. Konsile Hristiyan âleminde ün kazanmış birçok episkopos ve Kilise babası katıldı. Bunlar arasında “Noel Baba” olarak da tanınan Nikolas, tarihçi Eusebius, Mor Efrem gibi isimler de yer almaktadır.…
Siyah Köpek ile Beyaz Köpek: Hristiyanların İki Doğası mı Var?
Talbot İlahiyat Okulu Profesörü Walter Russell, Pavlus’un mektuplarında geçen anahtar sözcük “benlik”in anlamını yeniden büyüteç altına alıyor. Hıristiyanların bir “eski” bir de “yeni” doğaları mı var? ‘Benlik’ ve ‘Ruh’ sözcükleri, Pavlus’un mektuplarında tez ve antitez biçiminde sunuluyor (örneğin, Gal. 5:13-26; Rom. 7 – 8; 1Ko. 3:1-3). Bu da Hıristiyanların zıt iki doğaya sahip oldukları…
Eski Antlaşma’daki Savaşlar: Nasıl Yaklaşılmalı, Ne Öğretilmeli?
Savaş bu bozulmuş dünyanın bir parçasıdır. Öyle ki dünya tarihi savaşlara göre yazılır. Bundan Kutsal Kitap bile muaf değil. Eski Antlaşma’da savaşlar çok büyük bir rol oynar. O kadar büyük bir rol oynar ki Rut ve Ezgilerin Ezgisi kitapçıkları hariç tüm kitaplarda sözü geçer. Kutsal Kitap sadece savaş hakkında bilgi verse, sorun olmazdı. Ancak…
Yeni Bir Avrupa: İngilizler’in Egemenlik Yasası
Kral VIII. Henry’nin karısı Aragonlu Catherine, krala tahta çıkacak erkek bir varis verememiştir. Bunun üzerine kral, o anda zaten kendisinden hamile olan ve bir erkek çocuk dünyaya getireceğini umduğu Anne Boleyn’le evlenebilmek için evliliğin feshini talep eder, ancak Papa VII. Clement buna razı olmaz. Bu çıkmaz karşısında VII. Henry, önünde açık gibi görünen tek…
Worms Meclisi, Protestanlığın Doğumu
1521’de 18 Nisan akşamı saat 6’da Martin Luther’in vakti gelmişti. Sahne, Strasbourg’un Rhine Nehri’nin aşağısında ve Mainz’in biraz güneyinde yaklaşık yedi bin sakinin oturduğu mütevazı bir kent olan Worms’da, oracıkta hazırlanmış bir imparatorluk salonuydu. Luther otuz yedi yaşındaydı ve on beş yıldan fazladır bir keşişti. Şimdi V. Charles’ın huzuruna çıkarılmak üzereydi. Charles, İspanya’nın kralı…
Doğu ile Batı Arasındaki Ayrılık: Büyük Bölünme
İ. S. 1054 tarihi, Doğu ile Batı Hıristiyanlık’ı arasındaki son bağın koptuğu tarihi işaret eder. Bu tarihten önceki yüz yıllar boyunca Batı ile Doğu arasındaki ilişkiler sürekli inişteydi. Tartışmalı ikitanrıbilimsel konu, ilişkilerin nihayet kopmasına neden oldu. Birincisi “filioquetartışması”ydı. Tartışmanın konusu, Kutsal Ruh’un yalnız Tanrı’dan mı, yoksa hem Tanrı’dan hem de Oğul’dan mı çıkıp geldiği…
Kadıköy Konseyi: “İsa, Bir Şizofren Miydi?”
“23 Mayıs 451’de Doğu Roma İmparatoru Marcian, piskoposlardan oluşan ekümenik bir konsey topladı. Taraflar arasında sürüp giden çatışmaları sonlandırmayı ve gerçek inanç ilkeleriyle ilgili kalıcı bir anlaşma sağlamayı umuyordu. Konsey, İstanbul Boğazı’nın karşı kıyısında, Marcian’nın başkenti olan Konstantinopolis’in karşısında bulunan Kadıköy’de toplandı. Konseye 520 piskopos katıldı; bunların dördü hariç, hepsi Doğu Roma İmparatorluğu’ndandı. 8…
İznik Konseyi: ”Noel Baba Neredeyse Ankara’ya Gelmişti”
Konsey, 20 Mayıs 320’de İznik’te toplandı. Konstantin’in çağrısını 230 piskopos kabul etti. Siyasal gücü elinde tutan birinin Hıristiyanlıkla ilgili işlere karışması ilk kez oluyordu. Peki, konu neydi? Konu, Tanrı Oğlu / Tanrı Sözü ilişkisinin nasıl anlaşılması gerektiğini ve Tanrı’nın tekliğini açığa kavuşturmaktı. İmparator Konstantin, Hıristiyanlık’ı, imparatorlukta özlediği birliği sağlamak için etkin bir araç olarak…
Kilise Tarihine Giriş ve Yeruşalim’in Düşüşü
Kilise tarihi genellikle kilise önderlerinin dini bilgisinin en zayıf yönünü oluşturur. Bu yazıyla, e-manet, ABD’deki Wheaton Üniversitesi’nde kilise tarihi profesörü olan Mark Noll’un Dönüm Noktaları: Hıristiyanlık Tarihinde Önemli Anlar adlı kitabını özetleyen bir seriyi başlatmıştır. Adından da anlaşılacağı gibi, Noll’un kitabı, kilise tarihinin kritik anlarını gözler önüne sermektedir. Türkiye’deki önderlerin kilise tarihine ilgilerinin artmasını,…
Aziz Benedictus’un Manastır Kuralı: ”Manastır Hayatı” Deyip Geçmeyin
Protestanlar genelde manastır düzeniyle ilgili olumsuz düşüncelere sahipler. Ama Protestanlık’ın Martin Luther’in manastır deneyimi sonucunda başladığını da unutmamak gerekir. Luther, John Calvin, Thomas Cranmer, Menno Simons ve Reform’un diğer önderleri, Roma Katolik Kilisesi’nden ayrılmanın gerekli olduğuna karar verdikten sonra tanrıbilimleri için önce Kutsal Yazılar’dan, sonra çok geçmeden de manastır keşişlerinin yazılarından yararlanmışlardır. Manastır hayatının…
Batı Kilisesinin Doktorları
“Kilise Doktoru”, Kutsal Kitap’ın yorumlanmasında ve Hıristiyan doktrininin gelişiminde yaptığı olağanüstü katkılardan dolayı Papa tarafından bir kişiye verilen resmi bir unvandır. Ambrosius (340-397) Almanya’nın Trier kentinde yetişen Ambrosius’un babası, Galya bölgesinin valisiydi. Babası’nın genç bir yaşta ölmesiyle birlikte Ambrosius Roma’ya taşındı ve orada hukuk, edebiyat ve hitabet okudu. 372 senesinde kaymakam Probus’un desteğiyle Ambrosius…
Doğu Kilisesinin Diğer Babaları
Doğu kilisesinin babaları sadece Hristiyan ilahiyatına büyük katkılar sağlamakla kalmayıp aynı zamanda bugün Ermeni Kadim, Süryani Kadim, Doğu Ortodoks kiliseleri diye adlandırdığımız kiliselerin; gerek teolojisinin gerekse ilahilerin ve kilise merasimlerinin gelişmesinde büyük rol oynamışlardır. Krikor Lusavoriç (M.S. 257-331) Krikor Lusavoriç Ermenistan’ın 301 senesinde, Hristiyanlığı resmi din olarak kabul etmesinde başrol oynayan kilise babasıdır. Krikor…
Kapadokya Babaları
Kapadokya Babaları, Birinci ve İkinci Ekümenik Konsillerinin arasındaki dönemde yaşamış olan babalardır. Bu Babalar özellikle Anadolu topraklarında Ariusçuluk ve Makedoniusçuluk diye bilinen inanç sapkınlıklarına karşı, gerek yazılı gerekse meydanlarda hitabet müsabakaları düzenleyerek mücadele etmişlerdir. Ariusçuluk İsa Mesih’in ilahi özünü reddedip, İsa’nın Tanrı’ya “benzer” ikincil bir varlık olduğunu iddia etmekteydi. Makedoniusçular ise İsa Mesih’in Tanrısal…
Keşişliğin Babaları
Üçüncü yüzyılın ikinci yarısından itibaren Hristiyanlık tarihinde yeni bir akımın oluştuğu görülmektedir. Büyük Antonius’un Mısır çöllerinde geçirdiği münzevi hayatı sonucunda keşiş olmak üzere ilahi bir çağrı hissettiği görülüyor. Antonius’un talebesi olan Pakomius ise günümüzün manastır oluşumlarının öncüsü olmuştur. Pakomius ve Büyük Antonius Çöl Babaları unvanı ile bilinmektedir. Keşiş hareketi 4.yüzyılda özellikle Büyük Basileios’un çabalarıyla…
Apolojist Babalar
Apolojist terimi inancı savunan demektir. Zira yaşadıkları dönemde, yani ikinci yüzyılda, Hristiyanlara karşı çeşitli suçlamalar yapılmaktaydı. Bunlardan biri birbirlerine kardeş diye hitap ettikleri için ensest ilişkiye girdikleri iddiasıydı. Bir başka iddia, Evkaristiya veya Rab’bin sofrası merasiminde ekmek ve şarabı Efendilerinin kanına ve bedenine ithafen yiyip içtikleri için yamyamlık yaptıkları iddiasıydı. Üçüncü yaygın bir iddia…
Havarisel Babalar
Havarisel Babalar, İsa’nın 12 Havarisinin görgü tanığı veya öğrencisi olmuş kişilerdir. Birinci yüzyılın sonunda ve ikinci yüzyılın başında yaşamış olan Klement, İgnatius, Polikarp ve Papias gibi isimler bu kategoridedir. Havarisel Babalar geride birinci yüzyılda kurulmuş olan birçok kilise cemaatine yazılmış mektuplar bırakmışlardır. Bu mektupların amaçları kilise cemaatlerini yüreklendirmek ve kiliseyi yanlış öğreti ve uygulamalardan…
Atanasyus İnanç Bildirgesi
Atanasyus İman Açıklaması adını M.S. 300’lerde yaşamış olan kilise babası Athanasius’tan (295-373) almıştır. Athanasius, Üçlü Birliği reddeden Ariusçu sapkın öğretiye karşı mücadele eden bir kilise babasıydı. Atanasyus İman Açıklaması, Üçlü Birliği ve Mesih ilahiyatını kısa cümlelerle köklü bir şekilde açıklamaktadır. ATANASYAN İMAN AÇIKLAMASI 1) Her kim kurtulacak ise, her şeyden önce, evrensel inancı kabul etmelidir;…
Polikarp’ın Filipililere Mektubu
M.S. 69 yılında İzmir’de doğan Polikarp, Elçi Yuhanna’nın öğrencisiydi. Sonradan Asya ilinin en eski kiliselerinden olan İzmir kilisesine episkopos olarak tayin edildi. Dosetizm ve Gnostisizm gibi sapkın görüşlerle mücadele etti. MS.155 yılında imparator Antonius Pius’un hükümdarlığı altında şehit edildi. Aşağıdaki mektubu ise M.S. 135-155 yılları arasından Filipi’de bulunan Kilise ve imanlılara yönelik yazmıştır. Polikarp…
Cinsellik ve Eşcinsellik
Son günlerde Batı’da bazı tanınmış Hristiyanların eşcinsel olduklarını ilan ettikleri, bazılarının da eşcinsel hareketi destekledikleri görülmeye başladı. Bazı Batı kültürleri eşcinsel evlilikleri şaşırtıcı bir hızla kabul edip onaylamaya başladılar. Türkiye’nin bazı yerlerinde bile eşcinsel evlilik yaygın bir şekilde kabul görmeye başladı. Eşcinsellik konusunun yanı sıra evlilik içi ve evlilik dışı cinsel ilişkiyle ilgili genel…
Lozan Müjde Bildirgesi
TARİHÇE 1974’te İsviçre’nin Lozan şehrinde “Uluslararası Dünya Müjdeleme Konferansı” yapılmıştır. Rev. Billy Graham tarafından başkanlık edilen bir komite tarafından düzenlenen konferansta 150 ülkeden 2300’ü aşkın müjdeci kilise önderi bir araya gelmiştir. “Dünya O’nun Sesini Duysun” temalı konferansta ilahiyat, strateji ve müjdeleme yöntemleri üzerine tartışmalar ve fikir alışverişlerinin yanı sıra tüm önderlerin katıldığı Kutsal Kitap…
Kutsal Kitap’a Göre İnsan ve Çevre
Uluslararası arenada küresel ısınma, bitki ve hayvan türlerinin yok olması, kirlilik ve diğer çevresel sorunlarla ilgili pek çok endişeyi duyuyoruz. İmanlılar olarak bunlar bizim de endişelenmemiz gereken konular mıdır? Bizler, önümüzde bizi yüce bir sonsuzluk beklediğini anladığımız için, bir gün nasıl olsa yok olacak bu dünya için endişelenmeli miyiz? Çevreye ilişkin yaklaşımımıza rehberlik etmesi…
Didake – İsa Mesih’in Elçiler Aracılığıyla Uluslara Öğretişi
Grekçe’de ‘öğretiş’ anlamına gelen Didake adlı eserin tam ismi, ‘Oniki Elçi’nin Öğretişi’dir. M.S. 75-100 yılları arasında Antakya yakınlarında olduğu düşünülen bir kilise cemaati tarafından yazılan eser, günümüze kadar ulaşmış en eski Hristiyan ibadet kılavuzu olarak kabul edilir. 1.Bölüm:İki Yol ve Birinci Buyruk İki yol vardır; biri yaşama, diğeri ölüme götürür. Önce seni yaratan Tanrı’yı…
İsa, Gerçekten Çarmıha Gerildi Mi?
Tarihçilerin çoğu İsa Mesih’in varlığından şüphe etmez. Ateist bilginler ve Hristiyanlar, İsa’nın yaşamının gerçekliğini ve etkisini kabul eder. Ancak kökleri Orta Doğu’ya dayanan Yahudilik ve İslamiyet’te görüş ayrılıkları bulunuyor. İsa’nın ölümü en önemli andı. İncil, İsa’nın neden bu kadar çok acı çektiği ve öldüğü üzerine hangi öğretişlerde bulunuyor? İslam, İsa’nın yaşadığını onaylar, ancak İsa’nın çarmıha…
İBRAHİM’İN TANRISI: İbrahim’e görünen Tanrı’nın Kimliği ve Yolları Konusunda Bir Kutsal Kitap çalışması
GİRİŞ Bir Hıristiyan olarak İbrahim’in Tanrısının bizim Tanrımız olduğuna inanıyorum. O, Rabbimiz olan İsa Mesih’in Babası olarak tapındığımız Tanrıdır. Bu inanç, bu makalede yapıldığı gibi, Yahudi Kutsal Yazıları’nın teolojik çalışmasını yapan her Hıristiyan yaklaşımının merkezinde yer alır. Hayattaki en önemli sorulardan bir tanesi, muhtemelen en önemlisi, kime ya da neye tapınıldığıdır. A. W. Tozer’ın unutulmaz…
Bir Antlaşma Doğmuştur
“Matta hızlı not alma tekniğini biliyor muydu?” gibi Yeni Antlaşma’nın beklenenden daha erken ortaya çıkmasının şaşırtıcı nedenleri… CARSTEN PETER THIEDE “İsa eğilmiş, parmağıyla toprağa yazı yazıyordu” (Yu. 8:6). Buradaki zina yapan kadının öyküsünde, İsa’nın yazı yazmayı bildiğini öğreniyoruz. Ancak İsa bir öğretmendi, yazar değil; onun sözlerini yazmak başkalarının işiydi. Zaten okuryazarlık İsa’nın sıkça rastladığı bir…
Hristiyanlık Tarihindeki Önemli Dönüm Noktaları
SON İKİ BİN YILI KAPSAYAN bu genel gözden geçirmeyle kilise tarihinin kapsamını görmenizi sağlamak istiyoruz. Böylelikle size bu kitapta etüt ettiğiniz altı inanç akımının gelişimini değerlendirebilmeniz için bir süzgeç sunmuş olduğumuzu umuyoruz. Bu incelemenin zaman çizelgesi 1. Bölümün başında verilmiştir. Herhangi bir kilise tarihi kitabından daha fazla ayrıntıya ulaşabilirsiniz. İnsanlar olayları biçimlendirirler ve olaylar da…
Kölelerinize Eşitlikle Davranın – Koloseliler 4:1 Üzerine Değerlendirme Yapmak
Özet Bu makale Koloseliler 4:1’in yaygın olarak kabul edilen çevirisine yeni bir eleştiri sunuyor. ἰσότης normalde ‘eşitlik’ anlamına gelse de, birçok uzman Koloseliler 4:1’de bu sözcüğün daha ziyade ‘hak gözetme’ anlamına geldiğini, çünkü görünüşe göre yazarın Hristiyan topluluğunda köleliğin devam etmekte olduğunu varsaydığını savunuyor. Bu yüzden İngilizce çeviriler “efendiler, kölelerinize adaletle ve insafla davranın” (RSV)…
Eski Antlaşma Tarihi
I. Kutsal Kitap Arkaplanı Çerçevesinde Tarih Eski Antlaşma kendi tarih kaydını nasıl değerlendirir? Kutsal Kitap‟ın tanıklığına inananlar, dünyada meydana gelen olayları bu değerlendirme ve anlayış ışığında nasıl yorumlamalıdırlar? Bu makalenin amacı, bu soruları yanıtlamak ve yanıtları değerlendirmektir. Eski Antlaşma, tarih üzerinde geniş bir şekilde duran bir kitaptır – bazı açılardan sadece tarihle ilgilendiği bile söylenebilir.…
Habil’in Kanından Daha mı üstün? İbraniler 12:24’teki Habil Üzerine Bazı Yorumlar
Özet İbraniler 12:24’te birden Habil’den bahsedilmesi çeşitli yorumlar uyandırmıştır ama taşıdığı öneme rağmen ‘Habil’in (τὸν Ἅβελ) anlamı hak ettiği kadar ilgi görmemiştir. Bu çalışma İbraniler 12:24’teki τὸν Ἅβελ referansının, Habil’in kurbanını doğru biçimde sunarak bize örnek olmasıyla ilgili olduğunu savunuyor. Aynı şekilde İbraniler 12:24’ün ikinci kısmı da Mesih’in kurbanının Yahudilerin kurban ritüelinden daha üstün olduğunu…
İsa Mesih Hakkındaki Çarpıklıkların İncelenmesi
“Mesih Yüzde Yüz Tanrı’dır” Görüşü Bu insanların pek çoğu, insanları sadece Tanrı’nın kurtarabileceği görüşünü savunuyorlardı. Bu nedenle de Mesih’in tanrısallığını savunuluyorlardı öyle ki, insanlığını reddediyorlardı. Modalistler ise bu uğurda Üçlü Birliğe karşı çıkıyorlardı. Doketistler Örn Gnosisçiler: Tanrı olan Mesih asla kötü olan bedene dokunacak kadar alçalamaz. İsa, insan biçiminde ve ölmüş gibi sadece görünmüştür (Grekçe,…
Metin Eleştirisi ve Kürsü: Zinada Yakalanan Kadın Hakkında Vaaz Verilmeli mi?
Özet Bu makale “Zinada Yakalanan Kadın” (Yuhanna 7:53-8:11) ile ilgili vaaz verilip verilmemesi gerektiğini ele alıyor. Bu konunun neden önemli olduğunu belirttikten sonra, makale bu soruya yönelik on bir yaklaşımla detaya iniyor. Makale boyunca her görüşün metinsel kanıta ve kanonun Müjdesel bir tanımına dayanan bir analizi yapılıyor. Makale, açıklayıcı vaaz dizisinde kullanmak amacıyla metni değerlendirmenin…
Kilikya: Anadolu’daki İlk Hristiyan Kiliseleri
Özet Bu makale Anadolu’daki Hristiyan kilisesinin kökenlerini inceliyor. 30’lu yıllarda Pentikost gününden sonra (Elç. 2:9-10) imanlıların Anadolu’ya girdikleri bilinmekle birlikte, Elçilerin İşleri ilk kilisenin 40’lı yıllarda organize olduğunu gösteriyor. Kaydedilen ilk Hristiyanlar Roma’nın Suriye ilinin merkezi Antakya’daydı (Elç. 11:20-26). Ama Elçilerin İşleri’ndeki pek net olmayan iki referans, daha önceki bir tarihte Kilikya’da organize olmuş kiliselerin…
İnsanların, Erken Hristiyanlık Dönemi Hakkında İnandıkları 5 Yanlış Bilgi
Bu yıl asılsız haberler hakkında çok fazla söylem oldu. Bazı hikâyeler, hiçbir dayanağa sahip olmamasına rağmen çok sayıda insanın ilgisini çekti. Sahte haberlerden bazıları mevcut siyasi karakterleri bile aldatıyor ve ana akım bir siyasi figür bu asılsız haberleri tekrarladığında, topluma daha derinden yerleşiyor. Bazı haberler zararsız olsa da, bazıları oldukça tehlikelidir. İsa’nın kimliği, kilisenin…
Erken Dönem Hristiyanların Zenginlik, Mülkiyet ve Verme Konusundaki Görüşleri
Çeşitli nedenlerden dolayı Protestan çevrelerde erken dönem Hristiyanlık üzerine yapılan çalışmalar artmaktadır. Örneğin ekümenik diyalog, Kilise’nin tarih boyunca yaşadığı büyük bölünmelerden önceki Hristiyan yazarların ortak zeminine geri dönülmesini gerektirmektedir. Ayrıca, ibadet ve ruhani disiplinlere artan ilgi bazı Protestanları Kilise’nin daha eski ve litürjik biçimlerine doğru hac yolculuğuna çıkarmıştır. Uzun süredir devam eden Hristiyan uygulamalarına…
Yaratıcı Tanrı
TANIM Yaratılış, Tanrı’nın kendi yüceliği için evrendeki her şeyi, yaratıcı sözünden önce var olmayan şeyleri var ettiği tek başına bir eylemdir. ÖZET Yaratılış, Kutsal Kitap’ın Tanrı’yı tanıttığı eylemdir. Bu, Tanrı’nın kendi yüceliği için evrendeki her şeyi, yaratıcı sözünden önce var olmayan şeyleri var ettiği, yalnızca Tanrı’ya ait bir eylemdir. Yaratılışta, Tanrı’nın her şey üzerindeki…
Tüm Hristiyanların Kahinliği
TANIM Tüm Hristiyanların kahinliği doktrini, Mesih’teki tüm Hristiyanların onun kahinlik statüsünü paylaştığını belirtir; bu nedenle, Mesih’in bilgisine, varlığına ve bağışlamasına diğer Hristiyanlara aracılık eden özel bir insan sınıfı yoktur ve tüm Hristiyanlar Kutsal Yazıların öğretilerini okuma, yorumlama ve uygulama hakkına ve yetkisine sahiptir. ÖZET Ortaçağ kilisesinin inançlarının aksine, tüm Hristiyanların kahinliğine ilişkin Protestan doktrini,…
Origen: Dost mu, Düşman mı?
Origen’in tuhaf ve farklı alegorik denemeleri bugün de büyüleyici bir okuma olmaya devam ediyor. Kilise tarihinde çok az kişi İskenderiyeli Origen’in (yaklaşık 185 – yaklaşık 254) etrafındaki tartışma ve ihtilaf düzeyini harekete geçirmiştir. Bazılarına göre o, parlak bir entelektüel olduğu kadar İsa’nın tutkuyla bağlı bir müridi, ilk kilisenin en etkili ve ufuk açıcı düşünürüydü.…
Kutsal Kitap’ın Verdiği Tatmin
İlk keşişlere göre, kutsallığa ulaşmak için Söz’ün ahlaki anlamını içinize çekmelisiniz. Dördüncü yüzyılın sonlarında Mısır çöllerinde yaşayan ve az bilinen bir keşiş, Kutsal Kitap çalışmaları tarihindeki en kalıcı yorum anahtarlarından birini sunmuştur. Nesteros adındaki keşiş, Kutsal Yazılar’ın tamamının dört şekilde ya da “duyu” ile anlaşılması gerektiğini öne sürmüştür. Bu paradigmayı Kutsal Kitap’ta “Yeruşalim”in çeşitli…
Etnik İsrail’in Geleceği
TANIM Kutsal Kitap’ın anlatısının baş kişiler listesinde İsrail -İbrahim’in soyundan gelenler- listenin en başında yer alır. Ancak bu karakterin -bu insanların- İsa’nın ilk gelişiyle anlatının doruğuna ulaşıldığına göre olay örgüsünde devam eden bir rol oynayıp oynamadıkları daimi bir sorudur. Bu makalede yanıtlamaya çalışacağımız soru -İsrail’in Tanrı’nın anlatısında devam eden bir rolü, bir geleceği var…
Doğudan Gelen Üç Bilge Adam
Kapadokyalı Babalar en iyi hediyeyi getirdiler: Ariusçu sapkınlara karşı Üçlü Birlik ve Mesih’in tanrısallığının Kutsal Yazılara dayalı güçlü bir savunması. Caesarea’lı Basil (“Büyük”) Mücadeleci aziz ve Ruh teoloğu Batılı bir Hıristiyan’a “kilise babaları “ndan söz edildiğinde, Büyük Basil genellikle akla gelen ilk isim değildir. Yine de Roma Katolik Kilisesi için bile Basil, arkadaşı Nazianzuslu…
Bağışlanmayan Günah
TANIM Affedilmez günah, İsa’nın Matta 12:31-32, Markos 3:28-29 ve Luka 12:10’da karşı çıktığı aşırı günahtır. Hıristiyanlar affedilmez günahın ne olduğu konusunda en az dört farklı görüşe sahiptir. ÖZET Bu makale affedilmez günahla ilgili dört görüşü inceleyecektir: (1) Zina, cinayet ya da baskı altında Mesih’i inkâr etmek gibi gerçekten kötü bir günah işlemek. (2) Ruh…
Ruhsal Savaş ve Kilise’nin Görevi (Efesliler 6: 10-17)
Özet Efesliler 6:10-17, ‘güçlerle’ ruhsal savaşa girme ve kendini ahlaki yaşam için savunma olarak anlaşılır. Bu iki yorum mutlaka yanlış olmasa da, eksiktir. Spesifik olarak, 14-15 ve 17. ayetlerde Yeşaya’nın sözleri ve bu kısmın Efesliler’in tamamını nasıl özetlediği açıklanmaz. Bu faktörler dikkate alındığında, bu metnin kiliseyi ‘ruhsal savaşçılar’ topluluğu olarak tasvir ettiği sonucuna varılabilir. Giriş…
Pavlus ve Roma İmparatorluğu
Romalılar 13:1-7’de Pavlus, sivil otorite ile ilişkiler üzerine odaklanan Yeni Antlaşma mesajını yazdı. Pavlus’un politik görüşü, aldığı eğitime ve çoğunlukla Kutsal Yazılara olan yüksek görüşüne dayanmaktadır. Pavlus’un Eski Antlaşma’yı genel olarak teolojisinin ve özel olarak da devlet teolojisinin ana çerçevesi olarak kullanmasını için önemli bazı argümanlar mevcuttur. Birinci yüzyıldaki Ferisi hareketinin incelenmesi, ana kaynakların…
Mükemmel Varlık Tanrı
TANIM Mükemmel varlık teolojisi, Tanrı hakkındaki Kutsal Kitap ifadelerinden yola çıkarak mükemmel olan Tanrı’nın nasıl olması gerektiğine dair akıl yürütmeye çalışan Canterbury’li Anselm’in (1033-1109) teolojik düşüncelerinden kaynaklanır. Günümüzde mükemmel varlık teolojisi genellikle Kutsal Kitap temellerinden yola çıkmamakta, bu da mevcut girişimlerde birçok karışıklığa ve putperestliğe yol açmaktadır. ÖZET Mükemmel varlık teolojisi, bir Tanrı tasavvurundan…
Origen’in Manastır Mirası
Origen, Kutsal Yazıların daha derin manevi anlamlarını anlamak için kalbin saflığının peşinden gitmesi gerektiği fikrini icat etmedi. Ancak üçüncü yüzyılın başlarında İskenderiye’deki öğretmenlik hizmeti, bu fikre kilisede derin ve uzun süredir devam eden bir etki verdi. Atina ve Antakya’nın birbiriyle çelişen iddialarına rağmen İskenderiye, dünyanın entelektüel merkezi olarak hizmet ediyordu. O zamanlar Roma İmparatorluğu altında…
Pavlus’un Yahudi Geleneklerini Kullanımı
Yahudi metinlerine başvurmak gibi yaygın bir uygulamaya rağmen, Pavlus’un Mektupları’ndaki bölümlerin tarihsel olarak okunmasında geleneksel ve tarihsel çalışmalar sınırlı kalmıştır. Ayrıca bu çalışmalar arasında çeşitli yaklaşımlar ve görüş ayrılıkları mevcuttur: 1) Pavlus sonrası Yahudi metinlerinin öğretici olarak kabul edilip edilmeyeceği; 2) karşılaştırılabilecek bir olayı neyin oluşturduğu; 3) belirli bir metni etkilemiş olan bir gelenekten…
İsa Mesih’in Yaşamı
Mesih’in yaşamı, yaklaşık otuz yıl sürmesine ve üç yıllık hizmetini içermesine rağmen, tüm dünyaya Tanrı’nın aramızda yaşamaya geldiğini ve O’nu izleyerek hepimizi kutsal sevgi dolu yaşamlar sürdürmeye yönelttiğini ilan etti. İsa Mesih’in dirilişiyle doğrulanan iddia. ÖZET İsa sadece otuzlu yaşlarının ortalarına kadar yaşadı ve yalnızca üç yıl hizmet etti, ancak onun tanrısallık ve otorite…
Kutsal Yazıların Otoritesi ve Yanılmazlığı
Kutsal Yazıların otoritesi ve yanılmazlığı doktrini, Kutsal Yazıların ilhamının bir sonucu olarak, Tanrı’dan vahyedilen Kutsal Yazıların orijinal el yazmalarında öne sürdükleri her şeyde tamamen doğrudur ve bu nedenle Tanrı’nın kendi sözlerinin yetkisiyle işlev görür. ÖZET Kutsal Yazıların otoritesi ve yanılmazlığı doktrini, Tanrı doktrininde kök salmıştır; Tanrı doğru ve güvenilir olduğu gibi, O’nun sözü de Kutsal…
Mormonizm’in Temel İnanç Öğretileri
Mormonizm, ABD’nin birçok eyaletinde en hızlı büyüyen dindir. Kendilerini Hristiyanlık içinde restorasyoncu bir hareket olarak görse de, temel Hristiyanlık öğretilerinden ve inançlarından kökten farklıdır. Mormonizm hakkında bilmeniz gereken dokuz madde şunlardır: 1- 1838’de Joseph Smith, kendisine bir vahiyde, kilisenin İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi olarak adlandırılması gerektiğinin söylendiğini iddia etti. Yeni antlaşmada imanlılara…
Mormonlar Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Makale boyunca Kutsal Kitap’ın öğretişine ve Mormonizm’in (İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi) inancına dair kısa bir genel bakışa yer verilecektir. 1- Dinden Kopuş ve Restorasyon Mormonlar, Havariler Çağı’nın ardından irtidat (dinden kopuş) yaşandığını ve 1830’da kurulan Mormon Kilisesi’nin Tanrı tarafından restore edilmiş tek gerçek kilise olduğunu iddia eder. Ancak Mormon Kilisesi gerçekten ‘restore edilmiş…
Yedinci Gün Adventistleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Makalede Adventizm hakkında bilinmesi gereken dokuz maddeye yer verilecektir. 1- Yedinci Gün Adventistleri, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki yetişkin nüfusunun yüzde 1’inin yarısını oluşturur. Kuzey Amerika’daki 1.2 milyon kişi bu mezhebin üyesidir. Dünya genelinde ise 18.1 milyon Adventist bulunmaktadır. Bu sayı, onları Güney Baptist Konvansiyonu (15.5 milyon), Birleşik Metodist Kilisesi (12,8 milyon) veya Mormonizm’den (15,3 milyon)…
Mesih’in İtaati ve Günahsızlığı
Enkarnasyonda, ilahi Oğul İsa Mesih, peygamberlerin beklentilerini karşılayan ve Tanrı’nın halkı için kurtuluş yolunu sağlayan, halkının bir temsilcisi olarak Tanrı’ya kusursuz bir itaat ve teslimiyet hayatı yaşadı. ÖZET İsa Mesih, kusursuz bir itaat ve boyun eğmeyle dolu bir insan hayatı yaşamak için beden almış ilahi Oğul olarak geldi. Günahsız bir hayat yaşayamıyor olsak da,…
Kutsal Yazıların Kendini Onaylaması ve Kutsal Ruh’un İç Tanıklığı
Kutsal Yazılar, Tanrı’nın gerçek sözü olduklarına çeşitli şekillerde kendileri hakkında tanıklık ederler ve Kutsal Ruh, Hıristiyanlara Tanrı’nın yazılı sözüne güven vermek için bu tanıklığı etkili bir şekilde uygular. ÖZET Kutsal Kitap çeşitli şekillerde onun Tanrı’nın sözü olduğunu iddia eder. Zaman zaman, Tanrı doğrudan eski peygamberlerle konuştu ve onlara sözlerini yazmalarını söyledi, hatta yasasını kendisi…
İncil İçin İlk Savaş
İsa’nın ölümünden bir asır sonra, bir literalist ve bir maneviyatçı, Kiliseyi, Yahudilerden miras aldığı Kutsal Yazıları nasıl okuyacağını seçmeye zorladı. 150 yılına gelindiğinde, Kilise yüzyıllara damgasını vuracak birçok özellik sergiledi: Hıristiyanlar Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adına vaftiz edildiler; her hafta Rab’bin Sofrasını kutladılar; piskopos, papazlar ve diyakonlar tarafından yönetiliyorlardı. Ama yine de Hıristiyan…
İsa ve Yaratılış: Mucizeler
Yeni Antlaşma’da İsa Mesih hakkında yapılan en çarpıcı iddialardan biri, Tanrı’nın dünyayı “onun aracılığıyla” yarattığıdır (Yuh. 1:1-3; 1 Kor. 8:6; Kol. 1:15; İbr. 1 :2). Richard Bauckham’ın işaret ettiği gibi, erken Yahudi yorumu bağlamında yaratılış eylemini Mesih’e atfetmek, onun ilahi kimliği paylaştığını göstermenin en açık yollarından biriydi. Hemen şu soru ortaya çıkıyor: Kilise, nasıl oldu…
İsa’nın Mucizeleri
Mesih’in mucizeleri, Tanrı’nın krallığı ile ilişkilendirilen kurtuluşun gelişini simgeleyen İncil’de yetkili bir şekilde tanıklık eden Mesih’in kutsallığındaki Tanrı’nın gücünün ifadeleridir. ÖZET Modern batı toplumu sıklıkla, mucizelerin gerçekliğinin modern bilimin yöntemleriyle gerilim içinde olduğunu varsayar. Ancak bu, modern, natüralist varsayımların bir işlevidir, bilimin kendisiyle zorunlu olarak değil. Mesih’in mucizeleri, Mesih’in ilahi Oğul olarak enkarnasyonunda tam olarak…
Yehova Şahitleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Makale boyunca Kutsal Kitap’ın öğretişine ve Yehova Şahitleri’nin inancına dair kısa bir genel bakışa yer verilecektir. 1- İlahi İsim Yehova Şahitleri, Tanrı’nın tek gerçek adının, yani Tanrı’nın tanıtılması gereken ismin, Yehova olduğuna inanır. Ancak Kutsal Kitap’ta Tanrı’nın birçok ismine yer verilir. Tanrı (İbranice, Elohim; Yar. 1:1) Her Şeye Gücü Yeten Tanrı (İbranice, El Shaddai;…
Anglikan Teolojisi
Anglikan Kilisesi’nin teolojisi Anglo-Katolik ve teolojik liberalizm gibi çeşitli hareketlerden etkilenmiş olsa da, Anglikan teolojisi tarihsel olarak İngiliz Reformasyonu döneminde geliştirilen Otuz Dokuz Madde’ye, Vaazlar Kitabı (Book of Homilies) ve Ortak Dua Kitabına (Book of Common Prayer) dayanmaktadır. Özet Anglikanizmin baş mimarı Martin Luther’den etkilenen İngiliz Katolik Canterbury başpiskoposu Thomas Cranmer’dı. Anglikan teolojisinin en…
Her Çocuk İstenen Çocuktur
1988 yılı başlarında milletvekili David Alton, 1967 Kürtaj Yasası’nı değiştirmek için Özel bir Üye’nin Yasa Tasarısı aracılığıyla girişimde bulundu. Britanya’da on sekiz haftanın üzerindeki cenin kürtajlarını engellemek amacıyla yeni bir üst yaş sınırı belirleyen bu tasarı tek maddeden oluşuyordu. Konunun tartışılması, halkın kürtaj konusundaki hassasiyetini bir kez daha artırmasına rağmen tasarı yasalaşmadı; hâlihazırdaki yasayı değiştirmek…
Liberal Bakış Açısına Göre; Putlara Sunulan Yiyecekler (1. Korintliler 8 Ayetleri Üzerine)
HRİSTİYANLAR’IN ÖZGÜRLÜĞÜ (1.Kor. 8:1-11:1) PUTLARA SUNULAN YİYECEKLER (1.Kor. 8:1-13) Korintliler’in mektuplarında öne sürdükleri diğer soru putlara sunulan yiyeceklerle ilgilidir Sorunun ortaya çıkış nedeni topluluğun bazı Gnostik ve özgürlükçü üyelerinin tutumlarıydı. Bu konu, “Bana her şey serbest” (6:12) sonucuna vardıkları konulardan biridir. Pavlus burada, 6:13’te söylendiği gibi temel ilkeler konusunda görüş birliğindedir, Müjde’nin, “insanın dışında olup…
Metodist Teolojisi
Metodist teoloji, Anglikan Kilisesi’nin 39 maddelik din kanunundan yola çıkarak, Hristiyan kutsallığının ve büyümesinin önemini vurgulayan ve kendini Kalvanizm’den birkaç özellik ile ayıran bir doktrin sistemidir. Özet Metodizm, Anglikan Kilisesi’nin 39 Maddesini başlangıç noktası olarak alırken, Kutsal Yazıların nihai otoritesini kabul etmektedir. Bununla birlikte kendisini Kalvinizmin önde gelen ayırt edici doktrinlerinden açıkça ayırdı. İlahi önbilgi,…
İlk Kutsal Kitap Öğretmenleri: Hiç Bilmediğimiz Kurucu Babalar
Tarih hakkında fazla bir şey bilmiyorum…” bu günlerde Amerika’da popüler olan şarkı böyle mırıldanır. Gerçekten de bugün, tarihin en az bilinen şahsiyetleri arasında erken dönem kilise babaları vardır. Bu kilise babaları, Athanasius, Nazianzuslu Gregory ve Büyük Basil gibi insanlar kilisenin kurucu doktrinlerinin (Üçlü Birlik, Mesih’in iki doğası ve diğerleri) yaratıcıları olmakla kalmaz, bize bu günlerin…
İnanç ve Eylemler
İman ve eylemler arasındaki ilişkiye ilişkin Reformist Protestan anlayışı, kurtuluşun yalnızca Mesih’e imanla geldiği ve inananlar tarafından yapılan iyi eylemlerin kurtuluşun temeli olmadığı, ancak bu kurtuluşun gerekli kanıtı olarak anlaşılması gerektiği olarak söylenebilir. ÖZET İnanç ve eylemler arasındaki ilişki sorunu, Protestanlar ve Roma Katolikleri arasındaki ayrımın merkezinde yer alır. Kutsal Kitap boyunca, kurtuluşun işlerle değil,…
Etkili Çağrı
Tanrı’nın çağrısı hem genel olarak, herkese ayrım gözetmeksizin yapılan müjde çağrısıdır, hem de özel olarak, Baba’nın Kutsal Ruh’un gücü aracılığıyla seçilmişlerini Oğul’a çağırdığı etkili, ruhsal çağrıdır. Özet Müjde’nin çağrısı hem genel hem de özeldir. Genel çağrı, ayrım gözetmeksizin vaaz edilen müjdedir, özel çağrı ise Tanrı’nın yeniden doğuşla eş zamanlı olarak seçilmişlere yönelik içsel, ruhsal çağrısıdır.…
Kilise Babaları’nın Kutsal Kitap Okuma Alışkanlığı
Hristiyanlık Tarihi, Kutsal Kitap'ın Anlaşılabilirliği, Gerekliliği ve Yeterliliği, Tanrı Sözü ÖğretisiBy Christian History InstituteLeave a comment
Kendi Kutsal Kitap çalışmalarımızı zenginleştirmek için kilise babalarından neler öğrenebiliriz ? (Christopher A. Hall ile bir söyleşi) Son yıllarda, giderek daha fazla müjdeci Protestan, ilk kilise babalarına – havarilerin hemen ardından kilisenin yaklaşık ilk beş yüzyılına kadar uzanan bir grup Hıristiyan öğretmenlere – nasıl Kutsal Kitap okuduklarını ve teolojilerini nasıl geliştirdiklerini görmek için araştırıyorlar. Bugünkü…
Dothan Başlangıçları: Yusuf Hikayesinin Yansımaları Üzerine İncil-Teolojik Düşünceler
Yusuf’un hikayesi (Yaratılış 37, 39-50), Tanrı’nın, İbrahim’in soyunun yok olmasını Tanrı’nın takdiriyle nasıl önlediğini ve Yusuf’un yaşamı ve çalışması aracılığıyla Mısır’ın kurtuluşunu nasıl güvence altına aldığını anlatır; Mısırlıların kendi sözleriyle: “Hayatımızı kurtardın” (Yaratılış 47:25; bkz. Yaratılış 42:3; 45:5-8). Anlatıyı bu kadar çekici kılan şey, kurtuluşun bu sonucunun aslında birbirini izleyen yıkıcı olaylara bağlı olmasıdır: ona…
Pentekostal Teolojisi
Tanım Pentekostalizm, Ruh’ta vaftiz, dillerle konuşma ve ruhsal armağanların uygulanması gibi benzersiz doktrinlerle karakterize edilen ve Kutsal Ruh’u vurgulayan bir harekettir. Bu karizmalar (ruhsal armağanlar), bilgelik sözü, peygamberlik, mucizeler, şifa, dillerle konuşma ve konuşulanların yorumlanması gibi armağanları içerir. Özet Makale, Pentikostalizm ve onunla ilişkili teolojiyi ele almakta, kökenlerine dikkat çekmekte ve Pentikostalizm’den köken alan karizmatik…
Reform Teolojisinde; Söz ve Sakramentler
Hristiyanlık, Kilise Öğretisi (Eklesioloji), Uygulamalar ve TörenlerBy George BristowLeave a comment
Protestan Reformu’nda meydana gelen değişim, Söz ve Sakramentlerin iki yönlü konusuna ve özellikle bunlar arasındaki ilişkiye bakılarak verimli bir şekilde değerlendirilebilir. Bu alan, Protestanlar ve Katolikler arasındaki bazı keskin anlaşmazlıklara açıklık getirmektedir. “Roma Katolik teolojisi için Söz ve Sakramentler arasındaki ilişki, Reform teolojisi için olandan temelde farklıdır” (Berkouwer 1969, 41). Reformcular için Söz ve Sakramentler,…
Augustine ve Literalizm
Kutsal Kitap’ta, modern okuyucuların kelimesi kelimesine almayı düşünmeyeceği pasajlar -açık konuşma şekilleri, mecazlar- vardır. Ancak ilk kilise döneminde, bu pasajlardan bazıları hala bilgisizler arasında kafa karışıklığına neden oluyor ve Hıristiyanlık düşmanlarına saldırıları için yem veriyordu. Kafası karışanlar arasında, hayatının bir noktasında Augustinus’un kendisi de vardı. İhtida etmesinden önceki son aylarda, parlak genç hatip Hıristiyanlıktan…
İlk Kilisede Teolojik Tartışma
Ana akım akademinin “tarihi” veya “klasik” Hıristiyanlık dediğimiz şeyi giderek daha fazla sorguladığı bir sır değil. 200 yıldan fazla bir süredir hem bazı araştırmacılar hem de sıradan insanlar arasında Hıristiyan inancının (başka ilkeler dahil olmak üzere Tanrı’nın tarihe doğaüstü müdahalesi, Tanrı’nın Oğlu’nun beden alması, bir şekilde her birini doğrudan etkileyen Oğul’un ölümü ve Oğul’un gerçek…
İsa ve Arkeoloji
Her düzeyde – popüler ve bilimsel – tarihin İsa’sı sıcak bir konu olmaya devam etmektedir. Hemen hemen her yıl şu ya da bu şekilde şimdiye kadar yaşamış en çekici insanın yaşamını ve öğretisini araştıran araştırmacılar, akademik kitaplar ve popüler kitaplar ya da belgeseller ya da filmler yayınlanıyor. Son yıllarda arkeolojinin İsa’nın hayatına ve onun kurduğu…
Sudur ve Yoktan Yaratma İki Teoriden Kaynaklanan Felsefi ve Teolojik Sorunlar
Dünyanın varoluşu, bir şekilde Tanrı’ya dayanmaktadır. Tarih boyunca, filozoflar ve teologlar bu sonuca varmış veya bunu bir varsayım olarak kabul etmişlerdir. Ama Tanrı’nın alem ile ilişkisini açıklamak, çeşitli sorunları da beraberinde getirmektedir. İki ana teori olarak; bu ilişki, ya sudur olarak ya da yoktan yaratma olarak nitelendiriliyor. Bilindiği gibi; felsefe, daha çok sudur teorisine dönmekte…
Meşşailer’de Nedensellik Tenkidi
Farabi’de İlahi Nedensellik Meşşailer’deki en belirtici özelliklerden biri nedensellik sistemleridir ve Farabi’nin geliştirdiği nedensellik teoriler en orijinal ve dikkat cekiçilerden biridir. Farabi’nin nedensellik kavramı bağımsız bir teori değil, Tanrı’nın ve alemin özsel niteliklerin bir sonucudur. Dolayısıyla, nedensellik, en temel olarak, metafiziğe bağlıdır, özellikle Aristo’nun metafiziği. Ayrıca, Farabi için, ilmin özü nedenselliğe bağlıdır. “Bir varlığı tamamen…
Enkarnasyon İnsicamı
Giriş Yeni Antlaşma, İsa Mesih’in hem beşeriliğini ve hem de ilahiliğini tasdik etmektedir. Bir beşer olarak İsa doğdu (Luka 2.7,11), bedensel ve zihinsel sınırlılık tecrübe etti (Luka 2.52; krş. Matta 4.2; Yuhanna 4.6; Markos 4.38; 13.32), işkence gördü ve infaz edildi (Markos 15.15). Buna rağmen, Yeni Ahit müellifleri İsa’nın Tanrı olduğu ikrar etmekte (Yuhanna. 1.1-3,…
Presbiteryen Teolojisi
‘Presbiteryen’ terimi, bu kiliseler tarafından benimsenen kilise yönetimi sistemini ifade etse de, John Calvin’in Cenevre reformundan kaynaklanan iki kilise geleneğinden biri olan Presbiteryenliğin özü ‘egemen, bağımsız ve üç kişide kendini açıklayan tek Tanrı’ya’ imandır. Özet Presbiteryen teolojisi, Westminster İnanç Açıklamasına dayanan kapsamlı bir doktrin sistemidir. Presbiteryen kiliseleri, diğer kiliselerle birçok ortak doktrine sahiptir. Bunlar: Gökleri…
Baptist Teolojisi
Tanım Baptistler, Kutsal Kitap’ın nihai yetkisine, yeniden doğuşa sahip imanlıların vaftiz olduğu bir Kilise’ye, yerel kilisenin özerkliğine ve herkes için inanç özgürlüğüne inanır. Özet Bu makale, Baptistlerin kökenini ve Kutsal Kitap’ın yetkisi, vaftizle yeniden doğuşa sahip olmak, suya daldırma yoluyla vaftiz, yerel kilise özerkliği, tüm imanlıların yetkinliği ve kahinliği ile tüm insanlar için dini özgürlük gibi…
Yasaklama ve Temeli: ”1. Korintliler 10:14-22 Ayetlerine Üzerine”
Hristiyan Ahlakı, Kilise Öğretisi (Eklesioloji), Uygulamalar ve TörenlerBy Gordon D. FeeLeave a comment
14 Bu nedenle, sevgili kardeşlerim, putperestlikten kaçının. 15 Aklı başında insanlarla konuşur gibi konuşuyorum. Söylediklerimi kendiniz tartın. 16Tanrı ya şükrettiğimiz şükran kâseleriyle Mesih ‘in kanına paydaş olmuyor muyuz? Bölüp yediğimiz ekmekle Mesih ‘in bedenine paydaş olmuyor muyuz? 17 Ekmek bir olduğu gibi, biz de çok olduğumuz halde bir bedeniz. Çünkü hepimiz bir ekmeği paylaşıyoruz. 18…
Putlara Sunulan Kurbanların Eti: ”1. Korintliler 8:1-11 Ayetleri Üzerine”
8:1’de başlayan konu 11:1’e kadar devam ediyor. ‘Putlara sunulan et’ konusu muhtemelen 5:10-11’deki, putperestlerle arkadaşlık etmeme uyarısı ile bağlantılıdır. Bu durumda ‘putlara sunulan yiyecekleri’ yemek belirli bir tür putperestlikle ilgilidir, Pavlus daha önceki mektubunda buna değinmişti. Muhtemelen mektuplarında, bu daha önceden almış oldukları yasağa karşı bir istisnadan bahsetmişlerdi. Ancak herkes sorunun doğası ve Pavlus’un tepkisi…
Kürtaj
İleri derecede kusurlu bir insan yavrusunu, bir hayvan yavrusu ile örneğin bir köpek ya da domuzla kıyaslarsak, insan olmayan yavrunun daha üstün niteliklere sahip olduğunu görürüz, hem fiili hem de potansiyel olarak, mantıklılık, bilinçlilik, iletişim ve ahlaksal olarak önemli görülebilecek herhangi bir konuda… Sadece kendi cinsimizin üyeleri oldukları için insan yaşamının üstün bir değeri olduğunu…
Karar Vermenin Boyutları
Cornell Üniversitesinden Dr. Robert Foote şöyle bir yorumda bulunmuştur, ‘Bu araştırmanın bazı noktalarında hep bir öykü aklıma gelir. Öyküde bir uçağın pilotu yolculara konuşur ve ‘Şu an kaptanınız konuşuyor’ der,’ yaklaşık 12,000 metre yüksekliğinde, saatte 1000 km hızla uçuyoruz. Bir iyi haberim bir de kötü haberim var. Kötü haber şu ki kaybolduk. İyi haber: müthiş…
Ahlaki Karar Verme ve Hristiyan
İyi eylemleri iyi, kötü eylemleri de kötü yapan şey nedir? Alman askerler bana tavan arasında Yahudi saklayıp saklamadığımı sorsa, bu insanları korumak için yalan söylemem ahlaksızca mıdır? Ahlaki kurallarımın doğru olup olmadığını nasıl bilebilirim? Hıristiyan ahlakının, Hıristiyan olmayanlar için de bağlayıcılığı olduğunu nasıl kanıtlayabilirim? Farklı zamanlarda hepimiz bu tür sorularla mücadele etmişizdir. İnsan bu tür…
Zayıf Olanlarla İlişkimiz: ”Romalılar 14:1 -15:13 Ayetleri Üzerine”
Onları Küçümsememek, Aramıza Katılmalarına İzin Vermek, Onları Yargılamamak veya Gücendirmemek Romalılar mektubunun önceki her iki bölümü de sevginin üstünlüğünü vurgulamıştı; düşmanlarımızı sevmek (12:9,14,17) ya da komşularımızı sevmek (13:8). Pavlus şimdi “sevgiyle uyumlu yürümek” konusunun uygulamada ne anlama geldiğini göstermek için uzun bir örnek kullanır (14:15). Konu, “zayıf olan” ve “güçlü olan” olarak adlandırılan Roma’da bulunan…
Hristiyanlık ve Hristiyanlık Dışı Diğer İnançlar
Dr. Wright bu konuyla ilgili Marshall’ın Thinking Clearly serisinde The Uniqueness of Jesus başlığıyla yazmıştır. Karşılaştırmalı dinler üzerinde çalışan ve kılavuz olarak Kutsal Kitap’a yönelen öğrenciler, ‘din’ sözcüğünün Kutsal Kitap’ta geçen bir sözcük bile olmadığını fark ettiklerinde ilk hayal kırıklıklarını yaşarlar.¹Kutsal Kitap bu tür dini sistemlerle ilgili değil, insanın dünyadaki ve Tanrı önündeki yaşamıyla…
Hayatın Kutsallığı
Yaşam denen olguya karşı ancak saygı duyabilirim. Yaşam denen olguya karşı merhamet hissetmekten kendimi alıkoyamam. Ahlakın başlangıcı ve temeli budur. Albert Schweitzer: Reverence for Life Katil, toplama kampı idarecisi ya da sadist fanteziler kuran bir kişi olmayanlar için insan hayatına zarar verilmemesi gerektiği o kadar açıktır ki bu konuyu sorgulamak bile gereksiz görülür. Hatta…
Hristiyan Ahlakında Kutsal Kitap’ın Yeri
Hristiyanlar, Kutsal Kitap’ı çok ciddiye alırlar. Ciddiye alırız, çünkü Hıristiyanlar olarak, Tanrı’ya olan imanımızda İsa Mesih’e üstün önem veririz. Ve İsa Mesih’in yaşamı, ölümü, dirilişi ve öğretişi konusunda bize ulaşan tek kayıt, ilk Hıristiyanların Yeni Antlaşma’da yazdıklarıdır. Yeni Antlaşma yazarları, İsa Mesih’in Rab olduğuna tanıklık ederler. Aynı zamanda Eski Antlaşma’ya da, Tanrı’nın halkıyla yaptığı anlaşmanın,…
Teofani
Tanım Teofani, Tanrı’nın görünümü ve doğaüstü bir görselliğin eşlik ettiği varlığının tezahürüdür. Özet Eski Antlaşma boyunca Tanrı, varlığını halkına çeşitli şekillerde (bir fırtına, tahtta oturan, bir savaşçı, bir adam) gösterdi , ancak İsa Mesih ile bu doruk noktasına ulaşmıştır. Öyle ki, Tanrı, insan oldu. İsa Mesih’in tamamen Tanrı olmasına rağmen, Tanrı’nın bir elçisi olarak dünyaya…
İsa, Pavlus ve Yasa
İsa ve Pavlus’un Yasa hakkındaki öğretilerinin karşılaştırmalı bir araştırması Giriş Elçi Pavlus hakkındaki birçok farklı tartışma alanı içerisinde, Pavlus’un Hıristiyan inancını oluşturan kendine has ve teolojik anlamda daha karmaşık doktrinlerini geliştirmek için İsa’nın öğretilerini çarpıttığı iddiası yer alır. David Wenham sık sık gündeme getirilen üç iddia sıralar: (1) “Pavlus, İsa’nınkinden farklı bir müjde vaaz etti,”…
Perpetua ve Polikarp: Kurban Edilmiş İki Kahraman
Perpetua 202’de İmparator Septimus Severus Hristiyanlığa geçişi yasakladı. İmparatorun attığı bu adımın ardından özellikle Kuzey Afrika’da Hristiyanlara karşı ciddi bir zulüm ortamı ortaya çıktı. Genç, soylu ve yeni Hristiyan olan Perpetua o zamanlar Kartaca’da yaşamaktaydı ve vaftizine hazırlanmaktaydı. Perpetua 22 yaşında ve bebeğini emziriyor olmasına rağmen diğer 4 Hristiyan ile birlikte tutuklandı ve hapse atıldı.…
Kilisenin Zaferi
Hristiyanların pagan imparatorluğuna karşı zaferi bazı problemlerini de beraberinde getirdi. Konstantin’in imparatorluk himayesi, Hristiyanlığın zaferini güvenceye aldı. İmparator, 314 ve 325 yılında İznik’te kilisenin ilk genel (ekümenik) konsillerini bir araya getirdi. Diocletan ve yardımcılarının rejimi altında gerçekleşen zulüm, Kuzey Afrika kilisesinde bölünmeye neden olmuştu. 312 yılında Kuzey Afrikalıların çoğunluğu Caecilian’ı, tutuklanan Hristiyanlara karşı duyarsız olduğu…
Erken Kilise Döneminde Zulüm – 2
İlk Hristiyanlar acı çekeceklerini biliyordu. Mesih çarmıh üzerinde öldüğünden, O’nun ölümünün benzerini yaşamaktan daha büyük bir onur yoktu. Hristiyanlık, şehidin ölümünü büyük bir saygıyla anardı. 1. Petrus’ta belirttiği gibi: ‘Ama Mesih inanlısı olduğu için acı çeken, bundan utanç duymasın. Taşıdığı bu adla Tanrı’yı yüceltsin.’ (4:16). Hristiyanlar Neden Zulüm Gördü? Kilise neden kurban vermek zorunda kalmıştı?…
Kime Ait Olduğu Bilinmeyen Hristiyanların Mezarları
Roma İmparatorluğu tarafından şehit edilen Hristiyanların bazıları (İgnatius, Justin, Blandina, Origen gibi) tanınsa da, çoğu bilinmemektedir. Azizler Kitabı (Morehouse, 1989) haklarında bir yorum yapmadan bazılarını şu şekilde sıralamıştır: D.C. 304: Diocletian rejimi altında 30 asker şehit oldu. D.C.303: Diocletian rejimi altında şehit olanların çoğu Kutsal Kitabını bırakmak istemediği için zulme uğradı. D 303: Diocletian rejimi…
Erken Kilise Döneminde Zulüm
Roma İmparatorluğu’nda Hristiyanların zulüm görmesi ve infaz edilmesi sanılanın aksine çok da sık gerçekleşen bir durum değildi. Bu tür durumlar nadiren gerçekleşir, genellikle aralarında uzun süren barış zamanları olurdu. İlk uzun barış süreci, 211-250 yılları (235 yılında barış süreci kısa süreli bölünme yaşadı) arasında gerçekleşti. İkincisi ise 258 – 303 yılları arasında gerçekleşti. ‘Büyük Zulüm’…
Hristiyan Reformunun Beş Solası
TANIM Reformcuları Roma’nın öğretilerinden ayıran Reformun beş solası şunlardır: sola scriptura (yalnızca Kutsal Yazılar), solus Christus (yalnızca Mesih), sola fide (yalnızca iman), sola gratia (yalnızca lütuf) ve soli Deo gloria (yalnızca Tanrı’ya yücelik). ÖZET Evanjelik inancın bu beş ifadesi, Reformasyon teolojisini 16. yüzyılda Roma Katolik kilisesinin teolojisinden ayıran şeyin merkezinde yer almaktadır. Sola scriptura,…
Tanrı’nın Kutsallığı
Tanım Tanrı’nın kutsallığı, Tanrı’nın mutlak ahlaki saflığını ve Tanrı ile insan arasındaki mutlak ahlaki mesafeyi ifade eder. Özet İlahi kutsallığın temeli, mutlak ahlaki saflıktır. Tanrı’nın kutsallığı, Kutsal Yazılar boyunca, sıklıkla ilahi teofanilerle ilişkilendirilen sürekli bir tematik çizgidir. Kutsallık teması, Yeni Antlaşma’da İsa’nın gelişi ve Kutsal Ruh’un Pentekost deneyimi ile gelişir. İlahi kutsallık, gizemli yollarla hem…
Tanrı’nın Sevgisi
TANIM Tanrı sevgisi, Tanrı’nın kendi suretinde yaratılanlara hem fiziksel hem de ruhsal faydalar bahşetmesi için onu harekete geçiren (ve bu bakımdan lütufla eşanlamlı olan) iyiliksever eğilim ya da eğilimdir; bu tür faydaların en yücesi, Tanrı’nın İsa Mesih’te kendisini yarattıklarına özverili bir şekilde armağan etmesidir. ÖZET Tanrı sevgisi, Tanrı’nın kendi suretinde yaratılanlara hem fiziksel hem…
Mısır’da Erken Hristiyanlık
Oturma odamızdaki sehpanın üzerinde çok büyük bir kitap duruyor. Bu özel kitap, Mısır: Dün ve Bugün, oğlumuz Bob tarafından Mısır’a yaptığı gezilerden birinin ardından bize hediye edildi. Kitabın üzerinde şöyle yazıyor: “Babam ve anneme, tüm harika gezilerimiz için minnettarlığımla, Sevgiler, Bob.” Bu kitap, 1838 yılında Mısır’da hac yolculuğuna başlayan Viktorya Dönemi İngiliz ressamı David…
Hristiyanlık Dünya İçin İyi midir? Bir Tartışma
Is Christianity Good for the World? A Debate Christopher Hitchens & Douglas Wilson (Moscow, Idaho: Canon Press, 2008) Ünlü ateist yazar, gazeteci ve konuşmacı Christopher Hitchens’in Aralık 2011 tarihindeki ölümü sonucu, ne yazık ki iğneleyici üslupla karışık hastalıklı bir kutlamadan tutun da eleştirisiz kahramanlaştırmaya varan çeşitli duygusal tepkiler görüldü. Kuşkusuz, sözünü esirgemeyen bu yeni ateist…
Hristiyanlar Neden Kurban Kesmiyorlar?
Aklanma, Bağışlatan Kurban, Kurtuluş Öğretisi (Soterioloji), Mesih Öğretisi (Hristoloji)By Ken WiestLeave a comment
Hemen hemen her dinde kurban ya da sunular var. Belki bu kurbanların farklı farklı amaçları var ama varlığı inkâr edilemez. Çeşitleri basit tahıl sunularından iğrenç çocuk kurbanına kadar uzanır. Eski Antlaşma’da çeşitli sunular vardı: yakmalık, tahıl, esenlik, günah ve suç sunuları. Levililer 1-7’de bu sunuların nitelikleri, sunumları veriliyor. Sunuları amaçları her zaman açık olmasa da,…
Eski Antlaşma İmanlıları ile Yeni Antlaşma İmanlıları Kurtuluş Eski Antlaşma’da Aynı Mıdır?
İki Antlaşma arasındaki ilişkileri inceleme konusu, teologların adanmışlığının ve yöntemlerinin önemli bir ölçütüdür. Bu alanda önemli birkaç konu var: Eski Antlaşma’nın Yeni Antlaşma’da kullanılması, her iki antlaşmadaki kurtuluş meselesi ve Yeni Antlaşma imanlılarının Eski Antlaşma karşısındaki duruşu. Yeni Antlaşma’ya (İncil) göre insan, İsa’ya iman yoluyla lütufla kurtulur. İsa, kimliği (Tanrı insan), ölümü, dirilişi ve yükselişi…
Dünyada Niçin Kötülük Var ?
Dünya felaket bir halde. Dünyanın her tarafından duyduğumuz savaş ve felaket haberleri pek çok kişinin umutsuzluğa düşmesine neden oluyor. Aile içindeki tacizler de kötülüğün en samimi ortamlarda bile mevcut olduğunu gösteriyor. Kutsal Kitap kötülüğün insan üzerinde nasıl güç kazandığını ve neden bu duruma düştüğümüzü açıklar. Yaratılış 3:14-19, insanlığın kendisini bulduğu durumu doğru anlamak için çok…
Üçlü Birlik’e Körü Körüne mi İnanıyoruz?
Hristiyanlar olarak, Üçlü Birlik inancımıza karşı çıkan bir Müslüman’ı nasıl yanıtlamalıyız? Dr. Larry Poston “İslam ve Hıristiyanlık’ın Üçlü Birlik Öğretisi” adlı makalesinde bu soruya etraflıca bir yanıt verir. Dr. Poston, genel bir okuyucu kitlesi için yazdığı makalesini e-manet e-posta dergisi için Türkçeleştirmemize izin vermiştir. Bu nezaketi için kendisine şükran borçluyuz. Poston’un yazısına bir giriş olarak,…
İslamiyet ve Hıristiyanlık’ta Üçlü Birlik Öğretisi
Tanrı’nın tekliği, teklik hakkındaki insani algımızın ötesine geçer. Tanrı, Üçlük’te varlığını sürdürür, bununla birlikte O tektir. O’nun tekliği, ilahi bir üçlükten oluşur ve bu üçlük özde tek bir varlıktır. Tek olan Tanrı’dan başka tanrı yoktur. Yüzyıllar boyunca, Hıristiyan-Müslüman ilişkilerini zorlayan en büyük sorunlardan biri, tek olan Tanrı’nın, Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un tam olarak açıklanamayan…
Mesih ve Kültür
Yirminci yüzyılın ortasında teolog ve yazar H. Richard Niebuhr, Hıristiyanlar’ın, yaşadıkları kültüre karşı tutumlarını kategorize edecek bir model tasarlamıştır. Niebuhr’un kitabı Mesih ve Kültür, Hristiyanlar’ın çeşitli kültürlerle olan ilişkilerinin milyonlar tarafından anlaşılmasını sağlayan çağdaş bir klasik haline gelmiştir. Niebuhr’un öne sürdüğü beş yaklaşım şöyledir: 1- Mesih ile Kültür Birbirine Karşıttır. Bu yaklaşım, insan kültürünün toptan yozlaşmış…
Yeniden Doğuş
Tanım Yeniden doğuş, Tanrı’nın Kutsal Ruh’unun her Hristiyan’a ruhsal yaşam vermesinin, onları ölümden diriltmesinin, böylece artık tövbe edebilmeleri ve yeni bir yaratılış olarak Mesih’e güvenebilmelerinin mutlak yetkili işidir. Özet Yeniden doğuş, Kutsal Ruh’un ölü günahkarlara ruhsal yaşam veren doğaüstü işidir. Bu, insanın katkıda bulunduğu bir iş değil, yalnızca Tanrı’nın bir eseridir. Bir bebek doğduğu için…
İsa Neden Vaftiz Edildi?
Vaftiz, İsa’nın takipçilerini öğrenci yetiştirmeleri için görevlendirdiği uygulamalardan biridir (Mat. 28:18–20). Ayrıca Pentekost’ta müjdenin vaaz edilmesinin merkezinde yer almaktadır. (Elç. 2:38) Kısacası, Hristiyanların vaftiz edilmesi gerektiği fikri Hristiyan inancının merkezinde almaktadır. Burada şaşırtıcı olan şey, İsa’nın kendisinin vaftiz edilmiş olmasıdır. Yani vaftiz, sadece İsa’nın takipçilerine yapmalarını emrettiği bir şey değil, aynı zamanda kendisinin de yaşadığı…
Tanrı’nın Benzerliği Fikrine Dönüş
Bir dönem hayal edin, yüksek öğrenim, gelir seviyesinde bir sıçrama tahtası olarak değil, karakter oluşturmak için amaçlanan bir dönemi hayal edin. Bir dönem hayal edin, üniversite öğrencileri –bugünlerde pek çok kişinin savunduğu– politik haklılık ve kimlik politikaları yerine gerçeğin peşinden gitsinler. Üniversite eğitimi idealimizin ortaya çıktığı Orta Çağ yılları işte böyle bir dönemdi. Orta Çağ…
Tanrı’nın Sözü’nü Ezgiyle Okumak
Almanya’da reform teolojisinin doğuşu aynı zamanda Protestan müziğinin de doğuşuydu. Ve ikisinin de başlıca aracısı Martin Luther’di. Johann Sebastian Bach inanç beyanına göre Lüteryan’dı, kendi vardığı kanaatle de Lüteryan’dı, müzik icrasında da Lüteryan’dı. Leipzig’de kilise koro şefi olarak görevine başlamadan önce, Martin Luther’in teolojisinin en mühim noktalarının özetlendiği 1577 inanç bildirgesi Konkord Formülü’nü desteklediğini belirterek iki…
Hristiyanlar ve İlk Hastaneler
Modern Batı, Antik Yunanistan ve Roma’ya çok şey borçludur, buna anayasal hukukun yapı taşları ve akademik kolların geleneksel kategorileri de dahildir. Bizim bilimsel terimler bile Grekçe ve Latinceden gelir. Ne var ki, modern Batı uygarlığına hastaneleri Grek Roma dünyası vermedi. Bu kurumlar ilk olarak İ.S. 4. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun Yunan (doğu) yarısındaki Hristiyan kiliseleri tarafından…
Çalışana Serbestlik Tanımak
İnsan Öğretişi (Antropolji), Kurtuluş Öğretisi (Soterioloji), Mesih Öğretisi (Hristoloji)By Christian History InstituteLeave a comment
Çağrı olgusu her zaman Hristiyan kimliğinin merkezinde yer almıştır. Hristiyan topluluğuna girmek, İsa’nın ilk izleyicileri açısından, diğer kimliklerle kuvvetli gerginlik halindeki bir çağrıya ortak olmak demekti. Bununla beraber, Hristiyanlık Akdeniz dünyasında yayılıp imparatorluğun inancı haline geldikçe bu gerginlik hafiflemeye başladı. Hristiyanlık, zulüm gören saklı bir mezhepten Roma İmparatorluğu’nun resmi dini haline dönüştüğünde, manastır sistemi kısa…
Spurgeon’un Vaaz Vermesinin Sırrı
Ünlü Alman pastör ve teolog Helmut Thielicke bir keresinde “Sahip olduğunuz her şeyi [tüm kitapları] satın … ve Spurgeon alın” demiştir. Bugün – Spurgeon’un ölümünün ardından yaklaşık bir asır geçmişken – Charles Haddon Spurgeon’un yaşayan ya da ölmüş tüm Hristiyanlardan daha fazla basılı materyali bulunmaktadır. Peki – geçmişte ve günümüzde – bu Viktorya döneminden Londralı…
Müslümanların Hristiyanlarla İlgili Üç Yanlış Anlayışı
İslam ve Hristiyanlık tarihinde bazı olumsuzlukların olduğu inkâr edilemez. Her iki inanca mensup kişilerden bazıları bir diğerine şüpheyle, korkuyla veya nefretle bakarlar. Şüphe, başlangıçtan itibaren zaten var olan bir şeydi. Yüzyıllarca süren şiddet de, şüphelerin çoğalmasına neden oldu. Üzücü bir şekilde, Hristiyanlık ve İslam arasındaki sınırda çoğu zaman kan dökülmüştür. Tehlikeli bir geçmiş, günümüzü de…
Aziz Nikolas Hakkında Bilinmesi Gereken 10 Şey
Aziz Nikolas, kilise tarihinde önemli bir yere sahip olmasına rağmen hayatına ilişkin doğrulanabilir tarihsel kanıtlar mevcut değildir. 1- Aziz Nikolas’ın hayatıyla ilgili çok az tarihsel kanıt mevcut. Nikolas, kilise tarihinde en tanınmış azizlerden biri olmasına rağmen, hayatına ilişkin doğrulanabilir hiçbir tarihsel kanıt bulunmamaktadır. Yaşamına dair bilgiler, Roma İmparatoru 1. Jüstinyen (483–565) tarafından Konstantinopolis’te kendisi adına…
Günahın İtirafı
Günahın itirafı, ister Hristiyan yaşamının başlangıcında isterse yaşam boyu devam eden bir uygulama olarak, günahın kabul edilmesi ve Rab’be sunulması anlamına gelir. Özet Günahın itirafı, Hristiyan yaşamının normal ve vazgeçilmez bir unsurudur. Günahın itirafının Hristiyan yaşamının başlangıcını işaret ettiğini gösteren öğretiler bulunduğu gibi, günahın itirafının Hristiyan yaşamının devam eden ve vazgeçilmez bir unsuru olduğunu belirten…
İman ve Bilim: Hristiyan Tarih Çizelgesi
370 — Bilinen en eski Hexameron (Altı Gün), Büyük Aziz Basil’in Yaratılış günlerine dair yazmış olduğu yorumlar kitabıdır. 397 — Augustinus, Yaratılış üzerine teolojik ve bilimsel yorumlarını içiren ‘İtiraflar’ı’ yazdı. 416 — Augustine ‘Yaratılış’ın Hakiki Anlamı’nı’ yayınladı. 530-534 — Belki de tarihte bilinen ilk Hristiyan bilim insanı olan John Philponus, ‘Aristo’ya Karşı Evren’in Ezelliği Üzerine’…
İsa, Tanrı Oğlu
İsa, Tanrı Oğlu – Mesihbilimde genelde göz ardı edilen, bazen yanlış anlaşılan, şimdilerde tartışma konusu olan unvan D. A. Carson hem Yeni Antlaşma yorumunda hem de Kutsal Kitap teolojisinde başarılı bir uzmandır. Bu nedenle Kutsal Kitap tercümelerinde ve müjdeleme faaliyetleri kapsamında tartışılan bu unvan üzerinde kalem oynatmaya yeterli ve yetkili biridir. Dr. Carson bu kitabı,…
Kutsal Kitapların Bir Tarihi Vardır
Genelde insanlar bunun hakkında düşünmezler ama Keith Small’un kitabının “Kutsal kitapların bir tarihi vardır” başlığı doğru bir sözdür. Holy Books Have a History kitabı, Kuran ve Yeni Antlaşma’nın metinsel aktarımını karşılaştırır. Metin eleştirisi dendiğinde çok az insan heveslenir. Ancak Müslümanların Yeni Antlaşma’nın tahrif edildiği savı göz önüne alınacak olursa, imanlılar bu tahrif savlarının kanıtlarla desteklenmediğini göstermek için…
İncil’in Kaynağı Pagan Mitleri mi?
Pagan uygulamaları ile Hristiyanlık’taki ibadet ve özel günler arasında ilişkiler ilginç olabilir. Ancak bu ilişkilerin İsa’nın hayatına yönelik Yeni Antlaşma söylemlerinin tarihsel olarak doğru olup olmadığıyla hiçbir ilgisi yoktur. Uzun zamandır bazı iddialar ortaya atılmaktadır. Antik çağlarda bile, Hristiyanlığı eleştirenler Hristiyan öğretileri ile Pagan mitleri arasında bazı benzerlikler fark etti. İkinci yüzyılın sonlarında, Celsus adlı…
‘Beddua Tableti’ Yakın Tarihin En Önemli Keşfi
Tanrı’nın kutsal adı Yahve’nin bilinen en eski kullanımı içeren İbranice bir tablet, bir profesörün ‘İsrail’de bulunan en önemli yazıt’ olarak değerlendirilmesiyle dünya çapında heyecan yarattı. Tabletin önemli bir kalıntı olabileceğini kabul eden Chris Sinkinson, dikkatli olunması gerektiğini belirtti. Yakın tarihli arkeolojik keşif, Prof. Gershon Galil tarafından ‘İsrail’de şimdiye kadar bulunan en önemli tablet’ olarak tanımlandı.…
Eğer İsa Dirilmediyse
TANRI’NIN GÜNAHKÂRLARI KURTARAN SEVGİSİNİN MÜJDESİ OLAN MÜJDENİN COŞKUSUNU YAŞAYAN HIRİSTİYANLAR OLARAK, İSA MESİH’İN HAÇINI HER ŞEYDEN ÜSTÜN TUTUYORUZ. KUTSAL CUMA AYİNLERİ, BU FEDAKÂRLIK ÜZERİNE DÜŞÜNMEMİZİ SAĞLAYAN YILLIK TOPLANTILARIMIZIN EN GÖRKEMLİLERİ ARASINDADIR. OKUMAKTAN, DUA ETMEKTEN, İLAHİ SÖYLEMEKTEN VE VAAZ VERMEKTEN ZEVK ALIYORUZ… Tanrı’nın günahkârlara yönelik kurtarıcı sevgisinin iyi haberi olan Müjdeden sevinç duyan Hıristiyanlar olarak,…
Tek Kurtarıcı İsa mı?
Bağışlatan Kurban, Kurtuluş Öğretisi (Soterioloji), Mesih Öğretisi (Hristoloji), Mesih'in Günahsızlığı, Mesih'in Kimliği, Tövbe ve İmanBy Bruce A. WareLeave a comment
Tüm insanlar arasında yaşamış ve sonsuza dek yaşayacak sadece İsa‘dır, O’nun kendisi ve işi dünyanın günahının kefaretini gerçekleştirebilen tek kişi olarak yeterlidir. Mesih’in kurtuluşa giden tek yol olup olmadığı sorusu üzerine bugün üç görüş yaygındır. Üçü de şu iki temel soruyu nasıl yanıtladığıyla saptanabilir: Birincisi, İsa tek Kurtarıcı mıdır? Açıklarsak; Günahın cezasının ödenmesi ve günahın…
İncil, İznik Konseyi’nde mi Yaratıldı?
Tehlikeli sonuçlar veren bir fikir; ‘Roma İmparatoru Konstantin’in yetkisi altındaki İznik Konsili’nin (MS 325) Hristiyan Kitap Kanonunu oluşturduğu kavramıdır.’ Fikirlerin sonuçları vardır. Tehlikeli sonuçlara yol açan bir fikir, Roma imparatoru Konstantin’in yetkisi altındaki İznik Konsili’nin (MS 325) Hıristiyan Kutsal Kitap kanonunu oluşturduğu fikridir. Kutsal Kitap, hangi kitapların dahil edileceğini seçen birkaç seçkin piskopostan mı kaynaklandı?…
Eski Antlaşma’da Mesih
Tüm Eski Antlaşma Mesih’te gerçekleştirilmiştir. O ikinci Adem, gerçek İsrail, Mesih, Rabbin Peygamberi, Tanrı’nın Oğlu, İnsanoğlu ve Rabbin Kuludur. Eski Antlaşmayı incelerken, vaaz ederken veya öğretirken İsa Mesih hakkında konuşmalı mıyız? Mesih’i Eski Antlaşmada’da görmek yorum bakımından doğru mudur? Eski Antlaşma’nın tarihteki en iyi yorumcunun sözlerini duyalım. Kleopas ve arkadaşı, çarmıhta acı çektiği için İsa’nın…
Augustinus’un Tanıklığı Boşluğun Lütfunu Gösterir
Augustinus, genç yaştayken dünyanın sunduğu her şeyin peşinden gitmesine rağmen kalıcı sevinç ve esenliği bulamadı. Kendini bu hayatın tüm zevklerine verdi ama hiçbiri kalıcı bir tatmin getirmedi. Geriye baktığında, bunun ilahi bir lütuf olduğuna inandı. Augustinus, yalnızca Tanrı’nın gerçek sevinç ve esenliği sağladığını öğrendi. Bazı insanlar bu dünyadan kendisinden daha fazla zevk aldıklarını düşündüğünde, böyle…